Waluh

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
?Waluh
Waluh
Waluh
Klasifikasi ilmiah
Karajaan: Plantae
Divisi: Magnoliophyta
Kelas: Magnoliopsida
Ordo: Cucurbitales
Famili: Cucurbitaceae
Genus: Cucurbita
L.
Spesies

C. argyrosperma
C. maxima
C. moschata
C. pepo

Waluh atawa Cucurbita spp. (Jawa: Waluh, Indunisia: Labu) adalah ngaran tanaman sakali tanam nang malayap nang mahasilakan buah gasan dimakan, nang mana masih bakula lawan bilungka duwa milun.[1] Waluh saurang kawa marujuk lawan ampat macam Cucurbita, yaitu Waluh Kuning (Cucurbita moschata), Waluh Kabocha (Cucurbita maxima), Waluh Pai Japang (Cucurbita argyrosperma), wan Waluh Manis (Cucurbita pepo), nang mana tanaman ngini banyak tahaga di Amirika Utara, Irupa Tangah, Australia, Salandia Hanyar, India wan nagara lainnya, tamasuk Indunisia.[2]

Parawakan babarapa macam waluh[babak | babak asal-mulanya]

Waluh Kuning (Cucurbita moschata)[babak | babak asal-mulanya]

Waluh Kuning

Waluh kuning tamasuk tanaman tahunan, barumah sabuting, wan batangnya malayap di tanah atawa di panambatan nang kaya tungkat atawa nang lainnya. Waluh kuning baisi panjang kira-kira 5 santimitir.[3]

Daun tanaman ngini marupakan daun baludru babulu, babantuk bulat hintalu hingga ginjal, pinggirnya bagarigi, pangkalnya babantuk hati, wan tulang daunnya bapatik.[3]

Kambang waluh babantuk curung nang baisi panjang kurang labih 15 santimitir wan tamasuk kambang tunggal nang tumbuh di katiak daun, nang mana kambang jantan baisi tangkali panjang wan tiga banang sari, sadang kambang batina baisi tangkai handap wan tiga putik balubus dua.[3] Kambang waluh bawarna putih sampai kuning jingga wan bakambang di wakas musim sami. Kambang waluh baisi kalupak babantuk luncing, pangkal barikitan, barambut, bawarna hijau kalas. Mahkuta kambang ngini babantuk curung, babulu, baalur, wan bawarna kuning.[4]

Buah waluh ngini ada nang babantuk bulat, bulat lunjung, bulat malintang,wan sagi ampat.[3] Daging buahnya lunak wan baisi rasa nang hancau sampai manis. Buah ngini baisi tangkai nang karas, basudut, wan baganal di parak buah. Bigi matan buah ngini karas, pipih, baisi panjang kurang labih 15 santimitir wan labar kurang labih 5 milimitir, wan bawaran cuklat anum.[4]

Waluh Kabocha (Cucurbita maxima)[babak | babak asal-mulanya]

Waluh Kabocha

Waluh Kabocha tamasuk tanaman hirba tahunan nang batangnya tabal, bacakang wan malayap, nang mana baisi panjang sampai 10 mitir wan tinggi 0,2-0,6 santimitir. Akar tanaman ngini kawa maraih kadalaman tanah sam,pai 40 santimitir wan baisi panjang 5 mitir, nang mana tanaman ngini jua baisi advantif di ruas batangnya.[5]

Daun tanaman ngini tipis babantuk nang kaya talapak tangan baurat, baujung tumpul, wan bagarigi lambut. baisi panjang 5-20 santimitir, tangkai daun nang pubar padat,wan istipulat. Katiak daunnya baisi sulur nang pubar, malingkar, wan bercakang 2-5 buting.[5]

Kambang tanaman ngini tamasuk tanaman barumah satu atawa kambang bakalamin tunggal. kelopaknya babantuk nang kaya luncing nang panjangnya 0,5-2 santimitir wan ditutupi lawan pubirtas putih nang beruang. Mahkuta kambangnya bawarna kuning atawa jingga, babantuk tabung, wan baisi panjang kira-kira 5 santimitir,[5]

Buahnya tamasuk kalumpuk buah biri nang bantuknya bisa nang kaya silindir mamanjang, lunjung, pipih, bulat, hati, atawa nang lainnya. Buah ngini baisi panjang kira-kira 5,8-71,6 santimitir, libar kira-kira 11,2-48,6 santimitir, wan barat antara 0,3-90 kilugram. Buahnya baisi kulit nang lambut, babitur, kariput, baisi garis mambujur, wan warna nang bamacam-macam nang kaya habang, putih, abu-abu, hirang, hijau, krm, atawa jingga. Buahnya jua baisi tabal antara 1-6,4 santimitir wan bawarna putih, kuning, atawa jingga, nang mana buah ngini jua baisi baisi 5 sampai 15 bigi.[5]

Walub Pai Japang (Cucurbita argyrosperma)[babak | babak asal-mulanya]

Waluh Pai Japang

Waluh Pai Japang jua tamasuk tanaman babatang sulur bawarna hijau tuha nang malayap malayap di tanah atawa panambat lainnya. Daunnya baisi panjang wan libar kurang labih 15,24 santimitr, bawarna hijau, baduri, kasar, babantuk talabang, pinggir nang balakuk, wan baisi rambut. Kambangnya bawarna kuning, babantuk bintang atawa curung, baisi 4-5 kalupak, baukuran kurang labih 7-15 santimitir, wan dalam sabuting tanaman tapisah kambang jantan wan kambang batina. Buahnya tamasuk buah biri baukuran kurang labih 7 santimitir nang bawarna kuning, krim, hijau, jinggga, putih, wan lainnya, nang mana buah ngini baisi pamukaan nang bagaris wan bapatik. [6]

Waluh Manis (Cucurbita pepo)[babak | babak asal-mulanya]

Waluh Manis

Waluh Manis jua baisi ciri nang taimpar lawan Waluh Pai Japang, walaupun batangnya takaras wan tatabal lawan waluh lainnya. Daunnya baisi panjang wan libar kurang labih 15,24 santimitr, bawarna hijau, baduri, kasar, babantuk talabang, pinggir nang balakuk, wan baisi rambut. Kambangnya bawarna kuning, babantuk bintang atawa curung, baisi 4-5 kalupak, baukuran kurang labih 7-15 santimitir, wan dalam sabuting tanaman tapisah kambang jantan wan kambang batina. Buahnya tamasuk buah biri nang babantuk lunjung atawa bulat, baukuran kurang labih 7 santimitir nang bawarna kuning, krim, hijau, jinggga, habang, hirang, putih, wan lainnya. Buahnya ada nang kawa dimakan, ada jua nang kada kawa maraga karas daigingnya walau biginya kawa dimakan barataan.[7]

Kandungan wan pamanfaatannya[babak | babak asal-mulanya]

Umumnya, waluh baisi kandungan banyu, piktin, bita karutin, vitamin A, vitamin E, vitamin K, kalium, lamak, zat wasi, ribuflafin, zat fusfur, fulat, antiuksidan, falafunuid, pulifinul, sapunin, parutiin, karbuhidrat, alfa tukufirul, wan zat lainnya[8][9][10]. Maraga ngitu waluh nang kaya waluh kuning kawa dipakai sagan manangati diabitis, maningkatakan tanaga, manangani rahim nang badarah, maubati panyakit cacingan, maubati batuk, maubati luka bakar, manangati kankar, wan lainnya. Lain pada ngitu, waluh jua dipakai sagan manjaga kasihatan mata, jantung, kulit, aliran darah, pancarnaan, wan lainnya.[10][11]

Waluh kuning kawa diulah jadi macam-macam makanan. Lain pada ngitu, waluh kuning kawa diulah sagan maulah galapung, nang mana waluh nang sudah dihantat kamudian dihiris, dijarang lawan banyu panas, dikaringi, digiling, lalu disarakai. Galapung ngini dipakai sagan maulai mi, wadai, wan lainnya.[9]

Waluh dalam budaya[babak | babak asal-mulanya]

Di Amirika, waktu acara Halloween nang rancak diadaakan saban tangal 31 Uktubur, urang-urang rancak maulah Jack O' Lantern matan waluh nang ganal. Waluh ngitu ditatah jadi muha nang kawa managajuti atawa manakuti urang, kamudian diandak di parak lawang atawa jandila.[12] Jack O' Lantern saurang rancak dikaitakan lawan kisah matan Irlandia, yaitu Stingy Jack nang diyakini urang adalah ruh jahat nang rancak bagantanyangan.[13]

Di Parupinsi Jambi, ada acara nang ngarannya Festival Topeng Labu, nang mana urang-urang maulah tuping matan buah waluh wan dipakai sambil diiringi lawan macam-macam alat musik nang kaya babun, kanung, wan lainnya. Waktu acaranya, urang nang mamakai tuping ngini manari wan bailang ka rumah warga. Acara ini diadaakan maraga bahari ada urang nang takana panyakit kusta handak bailang ka rumah kaluwarga atawa kakawanan waktu hari raya. Urang ngini mamakai tuping ngini sakira urang kada takana kusta jua wan kawa batamu lawan urang nang inya damdami wan sayangi.[14]

Jujuhutan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ Krisnawati, Inti (2013-04-22). Olahan Labu Kuning Untuk Bayi Dan Balita (dalam bahasa Indonesia). Jakarta: Gramedia Pustaka Utama. hlm. 7. ISBN 9786020362397. 
  2. ^ Makmur, Dadi (2018-07-28). Budidaya Labu Madu: Panduan Budidaya Labu Madu (dalam bahasa Indonesia). Dadi Makmur. hlm. 7. 
  3. ^ a b c d Yudianto; Hakim, Nasrul; Wakhidah, Annisatu Z. (2021). Tumbuhan Obat Suku Lampung di Wilayah Taman Nasional Way Kambas. Metro, Lampung: Agree Media Publishing. hlm. 49–50. ISBN 9786235726045. 
  4. ^ a b Hidayat, Syamsul; Napitupulu, Rodame Monitorir (2015). Kitab Tumbuhan Obat. Jakarta: AgriFlo. hlm. 243. ISBN 9789790026605. 
  5. ^ a b c d Santanna, Cristine V. (2014-05-13). "Cucurbita maxima | CLIMBERS" (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2023-03-18. 
  6. ^ "Cucurbita argyrosperma (Cushaw Squash, Gourd, Silver Seed Squash, Winter Squash) | North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox". plants.ces.ncsu.edu. Diakses tanggal 2023-03-19. 
  7. ^ "Cucurbita pepo (Acorn Squash, Courgette, Ornamental Gourd, Patty Pan Squash, Spaghetti Squash, Squash, Summer Squash, Winter Squash, Zucchini) | North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox". plants.ces.ncsu.edu. Diakses tanggal 2023-03-19. 
  8. ^ Erwiyani, Agitya Resti; Wulandini, Rosa Puspita Rizky; Zakinah, Tri Dewi; Sunnah, Istianatus (2022-05-28). "Formulasi dan Evaluasi Bedak Tabur Daging Labu Kuning (Cucurbita maxima D.)". Majalah Farmasetika (dalam bahasa Indonesia). 7 (4): 314–324. doi:10.24198/mfarmasetika.v7i4.39149. ISSN 2686-2506. 
  9. ^ a b Gardjito, Murdijati (2013). Pangan Nusantara: Karakteristik dan Prospek untuk Percepatan Diversifikasi Pangan. Jakarta: Kencana. hlm. 349. ISBN 9786027985056. 
  10. ^ a b Fajri, Dwi Latifatul (2021-11-08). "10 Manfaat Buah Labu untuk Kesehatan Pria dan Lambung - Lifestyle Katadata.co.id". katadata.co.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-20. 
  11. ^ Adi, Lukas Tersono (2007). Terapi Herbal Berdasarkan Golongan Darah (dalam bahasa Indonesia). Jakarta: AgroMedia Pustaka. hlm. 126. ISBN 9789790060999. 
  12. ^ Nita, Dian (2022-10-31). "Asal Usul Hari Halloween yang Dirayakan Tiap 31 Oktober, Berasal dari Tradisi Celtic". KOMPAS.tv (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-20. 
  13. ^ Adryamarthanino, Verelladevanka (2022-10-31). "Kenapa Halloween Identik dengan Buah Labu? Halaman all". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-20. 
  14. ^ Alfahri, M. Sobar. "Cerita Topeng Labu di Desa Muara Jambi: Penderita Kusta yang Rindu Bertemu". kumparan (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-20.