Bugis

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
(Diugahakan matan Suku Bugis)
Urang Bugis
Baju Adat Urang Bugis
Populasi total
± 7 juta (2010)
Banua lawan jumbelah panduduk nang banyak
Sulawesi Selatan: 4 juta.
Singapura, Malaysia,Filipina
 Indunisia (sensus 2010)
Bahasa

bahasa Bugis, bahasa Melayu (termasuk bahasa Malaysia dan bahasa Indonesia) dan lain-lain.

Agama

Majoriti
Islam 95%.
Kristian 5%
Minoriti
Tolotang

Bubuhan etnis taparak

Makassar, Mandar, Selayar

Urang Bugis (Basa Banjar: Bugis, Suku Bugis, hataw Urang Bugis; Jawi: اورڠ بوݢيس) barasal dari Kapulauan Sulawesi di Indunisia, awan kini awan populasi saramaj tiga juta, mandiami hampir kasamua kawasan dɛi Sulawesi Salatan. Panaklukan Walanda pada kurun ka-17 maɲebabkan sabahagian daripada bubuhan ɲa bapindah awan kini talah bacampur awan suku lain di Sumatera, Kalimantan, Jawa, Simunul, Samananjung Malaysia, Sabah awan Sarawak. Bubuhan ɲa tu padagang rampah-rempah awan kamanyan.

saɟadi pangatahuan ham batulis naŋ dikawal huleh British bahawasanya, Suku Bugis cukup takanal di dalam bidang maritim di Kapulauan Malayu awan dɛi dalam bidang ekonomi. Bubuhan ɲa ɟua takanal saɟadi pahlawan naŋ barani, digalar awan taktik propaganda naŋ baɟaja huleh pasaiŋ saparti Walanda awan Inggeris. awan padagaŋ naŋ baɟaya.Bugis bukanan paŋ lanun saparti digambarkan saraŋan di laut tatapi hia-ɲa diraka huleh padagang barat khusus ɲa Inggeris awan Walanda gasan mancamarkan himej Urang Bugis gasan basaiŋ dalam bidaŋ palabuhan. Pusat tumpuan hutama bagɛi kabudayaan awan ekonomi suku hini tu Ujung Pandang hataw dikanal saɟadi Makassar. Urang Bugis ɟua marupakan paŋanut hagama Islam awan minoriti panganut kristian awan kaparcayaan pra-islam dipanggil Tolotang.

Sajarah Bugis[babak | babak asal-mulanya]

Sejarah Awal Bugi Galigo[babak | babak asal-mulanya]

Karajaan patama Bugis maŋikut La Galigo hiaan paŋ wawaŋ nriwuk, Luwuk awan tompoktikka. Luwuk mandapat kadudukan histimewa karana iɲa diaŋgap saɟadi katua Bugis. Walaw bagaimanapun, pada habad ke 15, balaku-ɲa parubahan didalam sosio-politik, ekonomi awan hagama disababkan balaku-ɲa migrasɛi panduduk dari pasisiran pantaj hingga ke taŋah hutan balantara mambuka panempatan baru. Di bidang ekonomi, pananaman padi sawah, pambuatan waja awan paŋgunaan kuda diparkenalkan. Dari sagi hagama, hadat mambakar mayat di sasateŋah tampat mula diamalkan. Pada hakhir habad ke 15, muncul ɲa baberapa karajaan baru manantaŋ Karajaan Luwuk. Hantara-ɲa hiaan paŋ Gowa (Makassar), Bone awan Wajo'. Kamatian dawaraja, saoraŋ Raja Luwuk, maɲebabkan parabutan dinasti gasan mamarintah Tanah Bugis. Gowa basakutu awan Bone manawan Luwuk awan sakaligus baisi paŋaruh naŋ ganal ke hatas Sulawesi Salatan.

Sajarah Hawal Bugis Pagatan[babak | babak asal-mulanya]

Pagatan baru hada sakitar tahun 1750 dibaŋun huleh Puanna Dakke', hartawan hasal Tanah Bugis tapat ɲa dari Karajaan Wajo, Sulawesi Salatan. Puanna Dakke' balayar manuju Paser, hati-ɲa kada bakanan sahingga maɲusuri Tanah Bumbu awan balum manamukan daerah naŋ dapat dijadikan pamukiman sampaj iɲa manamukan sungai naŋ masuk dalam wilayah Kasultanan Banjar. Salanjut ɲa batolakan paŋ Puanna Dakke' manuju Banjarmasin gasan maminta hizin ka Sultan Banjar ka-7 (1734) yaitu Panembahan Batu gasan manjadi pamukiman di wilayah tasabut. Hatas saizin Raja Banjar ka-8, maka di bukaan paŋ pamukiman saɟadi tanah air baru bagi himigran Suku Bugis. Kamudian manɟamput La Pangewa, katurunan Bangsawan Bugis gasan dijadikan raja di pagatan. Karajaan pagatan badiri hantara tahun 1775-1908[1].

Sajarah Hawal Bugis Mempawah[babak | babak asal-mulanya]

Bugis Mampawah dibawa huleh Opu Daeng Manambon dari Karajaan Matan (tanjungpura) di Kabupatin Ketapang ke Karajaan Mampawah naŋ dahulu banama Panembahan Sanggaok di Kabupatin Pontianak pada tahun 1737 M hataw 1448 H.[2] Opu Daeng Manambon tu katurunan Karajaan Luwu, Sulawesi Salatan.[3] Opu Daeng Manambon datang ke Mampawah gasan maɲebarkan hagama Islam.[4] Selain menyebarkan agama Islam, Opu Daeng Menambon juga meneruskan tahta kerajaan Panembahan Senggaok yang pada saat itu dirangkap oleh sultan di Kerajaan Matan Tanjungpura.[4] Salain maɲebarkan hagama Islam, Opu Daeng Manambon jua manaruskan tahta Karajaan Panembahan Sanggaok nan pada saat hitu dirangkap huleh sultan di Karajaan Matan tanjungpura.


balayar ɲa Opu Daeng Manambon dari Karajaan Matan tanjungpura (Kabupatin Katapang) diiringi sakitar 40 jukung.Saat masuk di muara Kuala Mampawah, rombongan disambut awan suka cita huleh masyarakat Mampawah. Panyambutan hitu dilakukan awan mamasaŋ babagaj kartas awan kain warna warnɛ di rumah-rumah panduduk naŋ barada di pinggir sungai. Bahkan, baberapa warga pun manongsoŋ masuk na Opu Daeng Manambon ke sungai Mampawah awan maŋgunakan jukung. Taharu ulih malihat sambutan rakyat Mampawah naŋ cukup mariah, Opu Daeng Manambon pun mambarikan bakal makanan ɲa ka warga naŋ barada di pinggir sungai gasan dapat dinikmati bubuhan ɲa jua. Ulih saat kadatangan ɲa batapatan awan Hari Minggu tarakhir Bulan Syafar, lantas romboŋan tasabut maɲempatkan diri turun di Kuala Mampawah.Salanjut ɲa Opu Daeng Manambon badoa basama awan warga naŋ maɲambutnya,mohon kasalamatan ka halan paŋ hagar dijauhkan dari bala awan pataka. Husai malakukan doa, kamudian dilanjutkan awan makan basama. Proses hituan paŋ naŋ kamudian dijadikan sajadi hawal digalar ɲa hari Robo-Robo,yang satiap tahun rutin dilakukan warga Mampawah, awan malakukan makan di luar rumah basama sanak saudara awan tatangga.

Pangislaman Bugis[babak | babak asal-mulanya]

Sulawesi Salatan pada habad ke 16 mangalami suatu parubahan naŋ ganal. Dalam tampoh masa hini, komuniti Bugis awan Makassar bajaya diislamkan huleh Abdul Makmur, saorang Minangkabaw. Manakala pada patengahan habad ke 16, Sulawesi Salatan dikuasai huleh Gowa awan Bone. Karana kadua-dua nageri hingin maluaskan kuasa bubuhan na, maka tacatusan paŋ paperaŋan sasama bubuhan ɲa awan Bone dikalahkan. Saɟadi mambalas dandam, saorang putera Bone banama Arung Palakka basakutu awan Walanda gasan manyerang Makassar. Pada tahun 1667-1777, Makassar jatuh katangan Walanda awan hini manyebabkan migrasi Bugis ke Sumatra awan Tanah Malayu.

Rujukan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ Sejarah Kerajaan Pagatan Archived 2016-10-31 at the Wayback Machine[pranala nonaktif permanen]
  2. ^ "Upacara Robo-robo". kerajaannusantara.com. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2018-09-12. Diakses tanggal 3 Juni 2014.21.00. 
  3. ^ "Sejarah Robo-Robo". pontianak.web.id. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2013-11-11. Diakses tanggal 3 Juni 2014.21.00. 
  4. ^ a b Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama Kerajaan Nusantara2