Gusti Jamhar Akbar

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Gusti Jamhar Akbar
Barakas:Barakas:Gusti Jamhar Akbar.jpg
Lahir7 Nupimbir 1942
Alalak, Kalimantan Selatan
Maninggal28 Pibuari 2021 (umur 78)
Banjarmasin

Gusti Jamhar Akbar (diranakakan di Alalak, Kalimantan Selatan, 7 Nupimbir 1942 – habis umur di Banjarmasin, 28 Pibuari 2021 pas umur 78 tahun) adalah pagiat kasanian Banjar hususnya dalam sani batutur, yakni lamut.

Sidin adalah saniman nang sampai wahini satia balamut (mamainakan sani lamut). Jamhar manjadi palamutan matan umur 10 tahun. Sidin mandalami kasanian ngini salawas 54 tahun. Kalihaian balamut sidin dapatakan marga matan halus rancak dibawa'i abahnya bamain lamut.

Dalam kulawarga Jamhar, kasanian ngini diwarisakan sacara turun-tamurun. Sidin adalah katurunan kaampat. Panambaian, kasanian lamut dikuasai ulih datunya, Raden Ngabe Jayanegara matan Yogyakarta. Raden Ngabe balajar lamut wayah manjadi utusan Karajaan Banjar nang batugas di Amuntai, damini indung banua Kabupatin Hulu Sungai Utara.

Masa kaamasan Jamhar matan tahun 1960-an sampai 1985-an. Wayah ngitu, saban kali sidin mamainakan lamut, urang bakakajalan. Buhannya kada babulikan samalam suntuk mandangarakan kisahnya. Wayah masa ngitu parak saban malam sidin disaru urang gasan balamut. Saruan kada wastu di Kalimantan Selatan haja, tagal sidin balamut sampai ka Jakarta, Surabaya, wan babarapa dairah di Kalimantan Tengah.

Wayah masa ngitu Jamhar wastu kawa ba'istirahat wayah malam Jumat haja. Kisah lamut nang dibawa'akan Jamhar kawa dimainakan basambung salawas 27 malam. Kisah sidin kambangakan badasarakan parjalanan hidupnya.

Balakangan sidin wastu balamut gasan satu malam, salawas sakira lima jam. Dalam balamut, sidin manyisipakan pasan mural, karitik, wan saran. "Wayah ngini nang ma'undang lamut sudah jarang, sabulan paling banyak tiga," ujar palamutan nang suah ma'ambil hunur Rp1 juta sakali saban main ngini.

Di Banjarmasin, salain Jamhar, Gusti Nafsiah nang bagana di Kampung Malayu jua bamain tiatir batutur ngini. Nafsiah suah umpatan lawan Jamhar sabalum bamain saurang.

Sani lamut kawa disambat banasib malang marga wayah ngini sudah ada di ambang kapunahan. Sa'ikung-sa'ikung palamutan habis umur, samantara prusis pawarisan wan ginirasi panarus kasanian ngitu parak kadada. Sani bakisah ngitu jua makin ditinggalakan marga ginirasi anum kada katuju lagi mamainakannya. Ulih marga ngitu lah, biar sudah tuha, Jamhar tarus mamainakan lamut di Radiu Ripublik Indunisia (RRI) Banjarmasin, saban Jumat malam. Kagiatan ngini sidin gawi dalam dua tahun balakangan. Sabalumnya, Jamhar jua balamut di Radiu Nirwana, Banjarmasin, salawas anam tahun.

Jamhar ma'ibaratakan lamut sabagai anak tiri nang tasisihakan. Wayah tahun 1982 di Kalsel ada 112 palamutan. Wayah ngitu, Jamhar, nang ba'umur 40 tahun, tamasuk palamutan anum. Wayah ngini, kadada urganisasi atawa lambaga nang paduli lawan kasanian lamut, apalagi mambina cungulnya palamutan nang hanyar.

Lamut makin kirip sairing masuknya babagai macam musik mudirin. "Lamut makin ditinggalakan urang sahabis karauki masuk ka disa-disa. Di Banjarmasin wastu saikung wan Gusti Nafsiah. "Salah saurang anak ulun masih supan mamainakannya," ujarnya. "Wastu satu atawa dua jam haja ulun balamut. Urang harus tahu lamut masih ada. Kasanian ngini liwar baharaga gasan Kalimantan Selatan," ujar Jamhar nang mandapatakan hunur Rp350.000 sabulan.

Kahidupan paribadi[babak | babak asal-mulanya]

Kahidupan Kai Jamhar, kiawan Gusti Jamhar Akbar, dasar bujur sa'adanya. Lalakian ba'awak kurus ngini bagana di parumahan kajal panduduk. Gasan sampai ka rumahnya di Gang Mujahid Aman, Kalurahan Alalak Selatan, Kacamatan Banjarmasin Utara, Banjarmasin, Kalimantan Selatan, urang harus bajalan bagamat marga wastu kawa dilalui satu kandaraan haja.

Di rumah kayu ngitu kadada mija makan. Jamhar badapat lawan tamu baduduk di lantai ruang tamu. Maklum, bangku tamu palastik nang tasadia wastu dua. Di ruang ngitu tapasang putu Raden Rosmono, abahnya, lawan tiga piagam panghargaan nang didapat Jamhar. Kaadaan nang balain lawan paran ganalnya dalam palastarian kasanian tradisiunal Kalsel.

Lamut jua dikatuju'i urang katurunan Tionghoa di Banjarmasin. Buhannya rancak minta mainakan lamut wayah handak sumbahyang di Pulau Kambang.

"Buhannya katuju mandangari kisah Bujang Maluwala marga ada kisah kawinan lawan urang Tionghoa," ujar Jamhar nang babini katurunan Tionghoa wan pangatuju lamut jua.

Rujukan[babak | babak asal-mulanya]

id:Gusti Jamhar Akbar