Bumi

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Bumi dari luar angkasa

Bumi (simbol: 🜨) adalah palanit ka-tiga dari dalapan palanit dalam Tata Surya. Diparkiraakan umur bumi mancapai 4,6 miliar tahun. Jarak Bumi lawan Matahari adalah 149.6 juta kilumitir atawa 1 AU (Inggris: Astronomical Unit). Bumi baisi lapisan udara(atmuspir) wan midan mahnit nang disambat (magnituspir) nang malindungi parmukaan Bumi dari angin surya, sinar ultrapiulit wan radiasi dari luar angkasa. Lapisan udara ninih manyalimputi Bumi inggat katinggian sakitar 700 kilumitir. Lapisan udara ninih dibagi manjadi Trupuspir, Stratuspir, Misuspir, Tirmuspir wan Iksuspir.

Lapisan ujun, satinggi 50 kilimitir, barada di lapisan stratuspir wan misuspir nang malindungi Bumi dari sinar ultraungu. Parbidaan suhu parmukaan Bumi adalah antara -70 °C sampai 55 °C targantung intang iklim satampat. Sahari dibagi jadi 24 jam wan satahun di Bumi sama lawan 365,2425 hari. Bumi baisi massa sabarat 59.760 miliar tun, lawan luas parmukaan 510 juta kilumitir parsagi. Barat janis Bumi (sakitar 5.500 kilugram par mitir kubik) digunaakan sabagai unit parbandingan barat janis palanit lain, lawan barat janis Bumi dipatuk sabagai 1.

Bumi

Bumi baisi diamitir sapanjang 12.756 kilumitir. Gravitasi Bumi diukur sabagai 10 N kg-1 dijadiakan unit ukuran gravitasi palanit lain. Bumi baisi sabuting satelit alami nang dingarani Bulan. 70,8% parmukaan Bumi tadiri tadi banyu. Udara Bumi tadiri dari 78% nitrugin, 21% uksigin wan 1% uap banyu, karbundiuksida wan gas lain.

Bumi diparkiraakan tasusun atas inti dalam Bumi nang tardiri dari wasi nikel baku satabal 1.370 kilumitir lawan suhu 4.500 °C, disalimputi pula ulih inti luar nang basipat cair satabal 2.100 kilumitir, imbahnya disalimputi pulang ulih mantil silika satabal 2.800 kilumitir mambantuk 83% isi Bumi wan ayungannya sakali disalimputi ulih karak bumi satabal kurang labih 85 kilumitir.

Karak telor tatipis di dasar laut yaitu sakitar 5 kilumitir. Karak bumi tarbagi manjadi babarapa bagian wan jua bagarak malalui pargarakan tiktunik limping (tiuri Continental Drift) nang mahasilakan gampa Bumi.

Titik tatinggi di parmukaan Bumi adalah gunung Everest satinggi 8.848 mitir wan titik tadalam adalah palung Mariana di Samudra Pasipik nang kadalamannya 10.924 mitir. Danau tadalam adalah danau Baikal nang bakadalaman 1.637 mitir, sadangkan danau paling ganal adalah Laut Kaspia nang luasnya saganal 394.299 km2.