Capil ka isi

Wadai Taradisiunal Banjar

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Acil pajual Wadai Banjar di Pasar Taradisiunal Kalimantan Salatan.

Dalam adat wan budaya masarakat Banjar Kalimantan Salatan, kitihan manis atawa wadai adalah sabuting banda nang kada kawa tapisah. Wadai tradisiunal Banjar nang bamacam-macam baik tagasnya, angih, wan kalirnya maisaratakan sabuting makna nang tatian dalam sahari-harian masarakat. Dalam ritual adat, wadai banyak dipakai gasan sarana palangkap.

Taradisi wadai sabujurnya sudah maakar matan jaman bahari, labih pasnya wayah masa karajaan Nagara Dipa. Wadai 41 adalah istilah nang marujuk ka macam-macam wadai banyaknya 41 buting. Wayah masa karajaan bahari, wadai dipakai jadi sasaji gasan bubuhan arwah panggana alam lain sakira kada mangganggu kahidupan manusia. Tagal imbah kadatangan agama Islam, budaya sasaji bamula taugah wan digantiakan lawan akulturasi budaya nang islami.

Wadai jua adalah simbulisasi masarakat Banjar nang susial. Dalam ngini marujuk ka taradisi mawarung. Di mana kitihan nang disadiaakan rancaknya wadai taradisiunal Banjar. Diumpati lawan teh atawa kupi langat masarakat Banjar rancaknya bapandiran saikung sama lain.

Wadai 41 wayah ngini ada dalam parayaan Islam nangkaya Baayun Mulut, Batamat Al-Qur'an, Badudus, wan palangkap ritual adat lainnya. Guna matan Wadai 41 labih dilambangakan lawan kasalamatan wan rasa sukur masarakat. Sahdan, daptar wadai 41 nitu adalah:[1]

Naya adalah daptar wadai nang dipinandui di Banjar tagal kada tamasuk dalam wadai 41:

Ngaran wadai Panjalasan Gambar
Amparan tatak
Apam Barabai
Ardat Gumbili basanga
Balikuhai
Bingka barandam
Buah Jingah
Bubur gunting Banjar
Bubur randang
Gagampam
Gagatas
Gagauk
Gaguduh
Wadai Gambung
Hula-hula
Suuk
Gaguduh banyalam
Bingka tumis
Dulinat
Arang-arang
Putri daun / Lumpur surga
Sarang kalulut
Lempeng
Roti pisang
Pais pisang
Pais gumbili
Pais sagu
Jalabia
Cangkuduk
Sarawa
Rimpi
Putri selat
Putri keraton
Putri kaca
Putri bakunjang
Sari muka
Sari pangantin
Sari kaya
Sari India
Sari antah
Kasusun / nangka susun
Kararaban
Kisur burit
Bipang
Ulatih
Sasagun
Dadar gunting
Daun paring
Rangai
Pilus
Garigit
Gagaplak
Duduitan
Garubi
Talapak bica / Ilat sapi
Jintan
Puding Perancis
Lapis Cina
Lapis Nagara
Sarang samut
Laksa
Kue lam
Ulin-ulin / dodol anum
Petah
Petah Arab
Ipau
Masubah
Bubur ambul
Sunduk lawang
Kalakatar
Apam paranggi
Ungul-ungul
Salada gumbili
Jaring baras
Putri manjinguk
Kakumbu
Cucur itik
Papari bakunyung
Sarang wanyi
Alua / Halwa
Roti gambir
Pisang gapit
Roti bagincu
Untuk-untuk
Roti pisang
Wadai galang
Wadai katuyung
Satu kacang
Sagu rinting
Pais waluh
Pau
Gabin sagu
Kulit langsat
  1. ^ Rahmawati, Neni Puji Nur (2014). Makna simbolik dan nilai budaya kuliner wadai Banjar 41 macam pada masyarakat Banjar Kalsel (edisi ke-Cetakan pertama). Yogyakarta: Kepel Press. ISBN 978-602-1228-94-4.