Tangkalasa

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Panampakan iwak Tangkalasa

Tangkalasa adalah ngaran iwak banyu tawar nang baasal matan Asia tenggara. Iwak ngini iwak haraguan di akuarium wan harganya larang. Panciri di iwak ngini ialah sisiknya nang mancilang nangkaya lugam duwa sisingut nang tajuntai datang dagu. Iwak ngini kawa bapanjang sampai 0,9 m wan kulaan parak Arapaima gigas, tagal tatap haja dicari urang marga kabungasannya.[1]

Iwak Tangkalasa marupakan suku pahalusnya matan iwak banyu tawar purba nang masih kawa ditamui sampai wayah ngini. Iwak ngini sudah ada matan jaman Cretaceous atawa jaman kapur, masa paampihan datang 252-65 juta tahun dukanu.[2] Iwak Tangkalasa baisi ngaran lain nangkaya iwak Barramundi, Saratoga, Pla Tapad, Siluk, Kayangan, Kalikasi, Kalasa duwa Siluk Merah.[3]

Iwak Tangkalasa atawa Kimliong dalam budaya Asia rancak diraitakan duwa kisah naga dalam tradisi buhan Cina, jadinya buhannya manyambat iwak ngini sawagai “ikan naga”.[4] Parihal ngini marga dua buting sisingutnya nang mahirip duwa muha naga wan dijadikan simbul kabarhasilan, kaparkasaan duwa kajayaan.[3]

Parawakan[babak | babak asal-mulanya]

Wadah hidup[babak | babak asal-mulanya]

Iwak Tangkalasa kawa hidup di dairah nang kadar uksiginnya sadikit marga mambantui gasan buhannya mahindari basaing gasan bacari makan.[5] Habitat alami iwak Tangkalasa ngini ada di dadanauan nang ada di Kapuas Hulu nangkaya di danau Lindung di desa Empangau duwa danau Merebung di desa Melembah, kacamatan Batang Lupar, Kalimantan Barat.[6]

Tangkalasa ngini kawa ditamui di samunyaan banua, mulai di Amerika Selatan, Afrika, Asia, sampai ka Australia. Lamun janis Tangkalasa kalimantan S. formosus ditamui di Kamboja, Vietnam, Thailand, Samananjung Malaysia, Sumatera lawan Kalimantan. Tagal Tangkalasa papua S. jardinii kawa ditamui di susungaian wan baruh di kabupatin Merauke, Mappi, Boven Digul, Asmat, sampai ka Australia bagian utara.[2]

Iwak Tangkalasa biasanya bagana di hihigaan batang banyu nang ada rapun Engkana, Putat, Engganis duwa Rasau. Rapun ngini baciri nang baisi akar di bawah banyu, batangnya umpat tarandam tagal daunnya tatap di atas.[3]

Parawakan[babak | babak asal-mulanya]

Tangkalasa kalimantan baisi awak nang giping bapanjang bisa sampai 90 cm. Kapalanya nangkaya sinduk duwa dua sisingut di hujung rahang bawah nang mahirip ilatnya. Sisiknya di gurat higa bajumlah 21-24 buah. Tagal sirip punggung baandak di balakang hulu sirip buritnya. Sirip dada panjang wan maruncing juwa sisik di awaknya ganal-ganal.[2]

Tangkalasa Papua awaknya giping bapanjang sampai 100 cm. Kapalanya nangkaya sinduk duwa dua sisingut di hujung rahang bawah nang mahirip ilatnya. Sirip punggung andakannya jauh di balakang parak duwa sirip buntut. Sirip dada panjang duwa runcing. Sisiknya ganal-ganal nang jumlahnya bisa sampai 32-25 buting.[7]

Makanan[babak | babak asal-mulanya]

Anakan Tangkalasa nang ukurannya 3-5 cm, masih mambawa kuning hintalu gasan sangu makanannya, lamunnya nang ukuran labih pada 5 cm kadada lagi nang mambawa kuning hintalu wan mulai bacari makan di alam. Lamunnya sudah ganal, iwak Tangkalasa mulai bisa mamakan katak, kararangga, iwak lain wan hundang. Tangkalasa cagaran ada di bawah banyu, lalu cungul ka atas banyu gasan bacari makan di kamarian atawa malam hari.[2]

Tangkalasa ngini sabujurannya mamakan haja apa nang rasuk di muntungnya. Iwak ngini tamasuk ka janis pridatur atawa nang baburu mangsa di sapanjangan aliran banyu, imbahanu buhannya ngini baluncat kaluar matan banyu sakira kawa manangkap mangsa.[5]

Buhan ampunnya iwak ngini cagara manambahi hundang laut ka dalam akuairum sakira kalir iwak Tangkalasa magin batarang. Salaya hundang, makanan nang mangandung pangalir buatan bisa juwa dipakai sakira kalir iwaknya magin tarang.[2]

Haraguan[babak | babak asal-mulanya]

Iwak Tangkalasa parlu diharagu bubujur pada iwak banyu tawar lainnya. Marga awaknya nang panjang, maka parlu juwa akuarium nang taganal duwa suhunya parlu dipariksa. Marga, wadah tinggalnya sudah lain pada di alam, ampunnya iwak ngini bisa haja mambariakan makanan nangkaya cacing tanah, daging kapiting, hundang, duwa hati sapi.[5]

Daur hidup[babak | babak asal-mulanya]

Tangkalasa ngini balain janis balain juwa cara bahintalunya, kabanyakan buhannya ngini cagaran bahintalu sadikit haja, nang iwak tangkalasa binian ada nang bahintalu 30 bigi ja.[5] Sakira hintalu buhannya ni talindung, iwak Tangkalasa cagaran maandaknya di muntungnya, sampai anak-anaknya baukuran 6 cm. Iwak Tangkalasa Kalimantan nang maharami anaknya ialah nang lakian, lamunnya janis lain baluman dikatahui masih.[2]

Juwa ada haja iwak nang parlu labih pada ampat tahun sakira buhannya matang duwa siap kawin. [5]

Umur iwak Tangkalasa ngini ngalih dikikira, tagal rarata induknya bisa sampai umur 15 tahun. Adapaun masa pruduktipnya dimulai wayah iwak baumur 2-4 tahun wan biasanya dipanin rahatan musim hujan pas ampat minggu sakali. Lamun panjang induknya labih pada 60 cm, anaknya cagaran kurang pada 100. Tagal pabila induknya panjang 60 cm labih sadikit, anaknya cagaran labih pada 100 cm.[8]

Induk iwaknya cagaran dimakani katak, kalimbuai duwa usus hayam, tagal lamunnya rakungan induk bahirang ngitu panciri handak mangaluarakan hintalu. Imbahnya basasiap mamuasaakan induk sakira anakannya kada tauntal duwa induknya. Lamun sudah baumur ampat minggu, siap sudah dipanin.[8]

Parian[babak | babak asal-mulanya]

Ada babarapa buting iwak Tangkalasa nang rancak dijual wan ditukar urang di Indunisia, nangkaya:[1]

Tangkalasa habang

Iwak Tangkalasa habang atawa silok merah (Kalimantan Barat)[6] ini disambat urang sawagai iwak Tangkalasa nang pambungasnya wan palarangnya. Tangkalasa habang asalnya matan sungai Kapuas duwa Danau Sentarum di Kalimantan Barat. Iwak ini pancirinya yaitu kalir habang di sirip, muntung duwa sisingutnya, Imbah umurnya 3 tahunan, kalir habangnya magin bakandal duwa maawak sampai ka katupan insang duwa higaan sisiknya. lamun diharagu babujur, iwak tangkalasa habang bisa hidup sampa umur 30 tahun, tagal iwak ngini di alam liar magin badikit ikungannya. Ujar IUCN Red List, Tangkalasa habang sudah tamasuk ka kalumpuk taancam langlam.

Tangkalasa amas

Tangkalasa amas ini iwak nang paling rancak ditamui kada di Indunisia haja, tagal juwa ada di Malaysia. Tangkalasa amas baisi kalir amas hibal di awak sampai ka balakang awaknya. Salaya kalir amas, iwak ngini juwa imbahanu bakalir bigi ramania, biru wan wasi.

Tangkalasa amas habang

Sabujurannya, iwak ngini masih sama haja duwa Tangkalasa amas, tagal ada kalirnya saurangan nang malainakan. Iwak ngini, kalir amasnya kada malalui balakang awaknya. Kalirnya hirang atawa habu ruku nang disambat urang Tangkalasa amas Indunisia.

Tangkalasa hijau

Tangkalasa hijau adalah nang jarang ditamui di Indonesia, tagal iwak ngini ada juwa di Thailand, Myanmar, Kamboja, wan Malaysia. Tangkalasa hijau kalihatan bakalir nangkaya wasi, lamunnya takana cahaya cagaran mancilang hijaunya. Tangkalasa nang ngini tangalih diharagu, marga pamilih duwa makanan wan rancak tapangaruh suasana hati.

Tangkalasa Banjar

Tangkalasa Banjar ngini marupakan tangkalasa kalas 2 wan lain asli katurunan tangkalasa habang. Siripnya bakalir jingga pucat, buntung bakalir jingga atawa kuning wan kada baisi curing habang di awak duwa pipi. Iwak ngini pancirinya ialah kapalanya nang pina mambulat duwa muntung nang kada tapi lancip.[9] Iwak ngini bisa ditamui di sakitaran Kalimantan Salatan, utamanya di Banjarmasin.[4]

Tangkalasa Papua (Jardini)

Tangkalasa nang ngini bakalir hirang kacultana wan babintil kuning di bagian tangah sisiknya, bisa sampai ka kapala, sirip duwa buntutnya. Tangkalasa Irian asalnya matan Australia, tagal rancak juwa ditamui di Papua.[9] Pula kaliran di sisik Tangkalasa papua takubas nang bantukannya cincin malingkar nangkaya bulan sabit.[10]

Tangkalasa Papua banyak ditamukan di hulu sampai ka tangah aliran batang banyu kabupatin Merauke, Boven Digul, Mappi dan Asmat nang dairanhnya baruh bakas baah wan banyak tatanaman banyu. Adapun susungaian nang banyak diganai iwak ngini adalah Sungai Kumbe, Maro, Bian, Rawa Biru, Unum, Wamek, Buraka, Malo, Heli, Rugai, Dambu, Mambu, Tabonji, Merah, Bogeram wan Korimen nang marupakan baruh nang labat duwa tatanaman banyu.[10]

Tangkalasa Brajil

Tangkalasa Brajil baisi awak nang lain pada nang lain, yaitu sirip duwa awaknya panjang. Matan tangah awaknya sampai ka buntuk cagaran kalihatan bungas pas haratan bakunyung. Tangkalasa ngini panjangnya bisa sampai 50 - 60 cm. Tagal sudah bisa diharagu di Indunisia, iwak ngini asalnya matan Amerika Selatan.[9]

Tangkalasa Afrika

Kapala Tangkalasa Afrikan babantuk bulat nang awaknya malunjung bakalir wasi.[9]

Tangkalasa hirang

Iwak ngini masih bakulaan duwa Tangkalasa Brajil, baisian kalir mudil wasi saawakan kacuali di buntutnya nang hirang. Kalir hirang ngini cagaran kubas sasain iwaknya batambah tuha.[9]

Jujuhutan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ a b Faradiba, Nadia (2021-12-24). "Macam-Macam Ikan Arwana yang Bisa Ditemukan di Indonesia". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-25. 
  2. ^ a b c d e f R, Rahmadi (2021-07-23). "Arwana, Ikan Air Tawar Purba yang Memelihara Anaknya di Mulut". Mongabay.co.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-26. 
  3. ^ a b c "Ikan Arwana, Si Cantik Pembawa Keberuntungan". Greeners.Co (dalam bahasa Indonesia). 2021-02-6. Diakses tanggal 2023-03-26. 
  4. ^ a b Raditya, Iswara N. "Mengenal Jenis Ikan Arwana, Harga, & Ciri-cirinya". tirto.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-26. 
  5. ^ a b c d e Muthmainah, Dinda (2020-06-18). "6 Fakta Ikan Arwana yang Punya Nilai Jual Tinggi". teknologi (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-26. 
  6. ^ a b Pranita, Ellyvon (2019-08-29). "Arwana Super Red, Ikan Kalimantan Barat yang Terancam Punah". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-25. 
  7. ^ LOKA PENGELOLAAN SD PESISIR & LAUT SERANG. "Arwana Irian". Kementerian Kelautan dan Perikanan RI. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-26. Diakses tanggal 2023-03-26. 
  8. ^ a b "Arwana Silver yang Menggiurkan". lipi.go.id (dalam bahasa Indonesia). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-26. Diakses tanggal 2023-03-26. 
  9. ^ a b c d e BALAI PENGELOLAAN SD PESISIR & LAUT PADANG. "Jenis-Jenis Arwana yang Memiliki Nilai Ekonomis Tinggi". Kementerian Kelautan dan Perikanan RI. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-26. Diakses tanggal 2023-25-03. 
  10. ^ a b Suroto, Hari (2018-01-29). "Mengenal Ikan Arwana Papua". CNN Indonesia (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-26.