Nebula kadap

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Nebula kapala kuda, nebula kadap nang tarkanal

Nebula kadap atawa nebula panyarap [1] tipe awan antarbintang nang kandal banar sampai kawa mangaburakan galumbang cahaya nang kawa diitihi di balakangnya,[2] nang kaya latar balakang bintang-bintang wan emisi atawa refleksi nebula-nebula. Kapunahan matan cahaya disababakan ulih dabu antarbintang nang butirnya baandak ditampat nang paling dingin wan paling tabal di bagian awan molekul. Nebula kadap nang ganal wan bagarumbung kadang dihubungakan lawan Awan Molekuler Raksasa. Nebula kadap nang taisolasi dingarani titikan Bok. Nang kaya awan antarbintang atawa infrahabang dalam astronomi infrahabang.

Awan-awan nang kadap cungul maraga adanya partikel dabu nang baukuran sub-mikrometer, dilapisi ulih karbon monoksida nang baku wan nitrogen, nang efektif banar gasan manahan bagian cahaya nang talihat dalam galumbang. Dalamnya ada banyak molekul-molekul nang lain nang kaya hidrogen, atom helium, C18O (CO lawan oksigen sabagai 18O isotope), CS, NH3 (amonia), H2CO (formaldehida), c-C3H2 (cyclopropenylidina) wan molekul ion N2H+ (diazenylium), samunyaan molekul ngini transparan (kada kalihatan). Awan ngini marupakan tampat cungulnya bintang-bintang wan planet-planet wan mamahami parkambangan buhannya bamanfaat banar gasan mamahami formasi bintang.[3][4]

Sajarah[babak | babak asal-mulanya]

Pas tahun 1919, Edward Barnard maulah Katalog Nebula kadap, nang didalamnya ada 182 objek nang kaya ngitu, lawan deskripsi di satiap nebula kadap wan kooordinatnya.[5][6] Pas tahun 1927, imbah Barnard maninggal, badasarakam lawan hasil observasinya, katalog tadi makin batambah wan mulai mamasukakan 349 ubjik.[7] Di katalog nang lain nang diterbitakan pas tahun 1962, ada 1802 nebula kadap nang ditampilakan kada bapanjalasan, tapi langkap lawan koordinat spesifik wan ukurannya, wan jua tabagi ka 6 pambagian sasuai transparansinya. Lawan sapalihan analisis statistiknya dipakai jua di luar katalog.[7]

Karateristik[babak | babak asal-mulanya]

Suhu rata-rata matan sabutinh nebula kadap adalah sakitar 10-100 K (-263,25 s/d -173,15 °C), Nang mamungkinakan gasan mambantuk molekul Hidrogen H2 wan maulah formasi bintang. Gasan massa, khususnya nebula kadap nang ganal bisa baisi massa sampai labih matan 1 juta massa matahari, wan gasan nebula kadap nang halus (dingarani) titikan Bok baisi massa nang kurang pada 2000 massa matahari.

Ukuran matan suatu nebula bakisar antara 200-0,9 pc (652-3 T.C.), Amun ukurannya mancapai 200 pc atawa labih maka dingarani awan molekul raksasa, wan amun ukurannya mancapai 0,9 pc atawa kurang maka dingarani titikan Bok. Bantuk matan Nebula kadap kada baaturan banar wan pinanya kada babatas, Kadang buhannya babantuk nang kaya tapuntal-puntal.[8]

Galeri[babak | babak asal-mulanya]

Catatan Batis[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ "Dark Nebula | COSMOS". astronomy.swin.edu.au (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2017-07-11. 
  2. ^ "Dark Nebulae". www.atlasoftheuniverse.com. Diakses tanggal 2017-07-11. 
  3. ^ Di Francesco, James; Hogerheijde, Michiel R.; Welch, William J.; Bergin, Edwin A. (November 2002). "Abundances of Molecular Species in Bernard 68". The Astrophysical Journal. 124 (5): 2749–2755. 
  4. ^ "ESO - eso9934 - Secrets of a Dark Cloud". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2009-02-04. Diakses tanggal 2021-04-15. 
  5. ^ Bok, B. J.; McCarthy, C. C. (1974), "Optical data for selected Barnard objects", Astronomical Journal, 79: 42 .
  6. ^ Barnard, E. E. (1919), "On the dark markings of the sky, with a catalogue of 182 such objects", Astrophysical Journal, 49: 1–24 
  7. ^ a b Lynds, B. T. (1962), "Catalog of Dark Nebulae", Astrophysical Journal Supplement, 7: 1 
  8. ^ "Dark Nebula". abyss.uoregon.edu. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2020-02-26. Diakses tanggal 2017-07-11. 
  9. ^ "All Quiet in the Nursery?". Diakses tanggal 23 March 2016. 
  10. ^ "A Hole in the Sky". Diakses tanggal 14 June 2015. 
  11. ^ "The dark nebula LDN 483". www.eso.org. European Southern Observatory. Diakses tanggal 14 January 2015. 
  12. ^ "Cosmic Forecast: Dark Clouds Will Give Way to Sunshine". www.eso.org. European Southern Observatory. Diakses tanggal 8 September 2014.