Gatah

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Rapun Gatah

Gatah atawa disambat urang Karet dalam bahasa Indunisia baisian ngaran latin Hevea brasiliensis ialah tanaman nang mahasilakan lateks atawa gatah gasan bahan baku industri karet.[1]

Kabun Gatah di Indunisia suah manjadi panghasil gatah nang paling ganal saduniaan, tagal wayah ini kalah ulih nagara Malaysia lawan Thailand. Luas kabun Gatah di Indunisia kada kurang pada 3 juta hektar, ada nang dikabunakan ulih pamarintah ada jua nang dikabunakan ulih swasta atawa masyarakat biasa, tagal sayang pangalulaan kabun Gatah ulih masyarakat biasa balum talalu mamadai.[2]

Morfologi[babak | babak asal-mulanya]

Tanaman Gatah tamasuk kadalam tanaman nang basian rapun, ukurannya batangnya ganal lawan tinggi. Daun Gatah babalang hijau, panjang tangkai daun nang tuha sakitar 3-20 cm, panjang tangkai anak daun sakitar 3-10 cm, hujung daunnya mangaluarakan gatah.[3]

Kundisi panampakan rapun Gatah kawa dijadiakan ciri gasan manantuakan rapun Gatah nang bakualitas. Cikang rapun Gatah, daun nang tumbuh di batang, daun matan tangkai nang rapat, tangkai daun utama, tangkai anak daun, panjang halai daun, lawan jumlah bigi nang dihasilakan kawa dijadiakan panantu banyaknya Gatah nang kawa dihasilakan. [4]

Habitat[babak | babak asal-mulanya]

Gatah sabujurnya baasal matan Brazil, hutan hujan Amazon nang andaknya di lintang 5 derajat matan ekuator, pas dikatinggian 200 m di bawah parmukaan laut. Suhu udara rata-rata bulanan di dairah itu sakitar 25-28 derajat Celcius, iklimnya banyak takana hujan lawan musim karing kada jalas wayahnya, angin di dairah ini batiup ringan sapanjang tahun. Jadi, tampat hidup nang dikatujui rapun Gatah mirip kaya kundisi hintadi. Sabujurnya rapun Gatah kawa hidup di lahan nang kaya apa haja, kacuali lahan nang tacalap banyu.[5]

Sacara rinci, lahan nang bagus gasan rapun Gatah baisian curah hujan per tahun kurang labih 200 mm atawa labih. Suhu udara paling tinggi hingkat 29-34 darajat celcius haja, paling randah 20 darajat celcius, rata-rata suhu nang paling sadang sakitar 25-28 derajat Celcius. Kalambaban sakitar 80% lawan kundisi angin nang sadang. Kana panas matahari sakitar 2000 jam dalam satahun, atawa 6 jam sahari.[5]

Manpaat Gatah[babak | babak asal-mulanya]

Parak samunyaan nang ada matan rapun Gatah kawa dimanpaatakan, kada sahibar gatahnya haja, tagal bagian nang kaya akar, kayu, sampai biginya baisian manpaat. Akar rapun Gatah nang putungannya bagus tarutama di prupinsi Jawa Tengah kawa diulah gasan hiasan atawa tambahan bahan mebel. Kayu rapun Gatah salain kawa diulah jadi kayu bapangkih, wayahini sudah bamula dilirik parusahaan mebel lawan pakakas rumah tangga lain nang babahan kayu. Gatah atawa lateks sabagai bagian utama nang dimanpaatakan matan rapun Gatah kawa digunaakan gasan bahan baulah pakakas kasihatan rumah sakit, busa, sarung tangan, balun, kundum, ban, papainan kakanakan, banang karit, pakakas industri, lawan nang lain-lain. Bigi Gatah nang banyak tabuang sabujurnya kawa diulah minyak gasan mandukung indisutri lain.[1] Di Kabupatin Bulukumba Propinsi Sulawesi Selatan, bigi gatah kawa diulah urang jadi karipik.[6]

Bigi Gatah

Bigi Gatah dalam kabudayaan masyarakat Banjar, kawa dijadiakan papainan kakanakan nang disambat bapidak. Cara mamainakannya harus digawi ulih dua ikung kakanakan, masing-masing mamingkuti bigi Gatah gasan diadu kakuatannya malalui cara ditumpang imbahtu dipukul lawan tangan. Wayahini sudah jarang kakanakan talihat bapidak, usaha malastariakan bapidak sudah digawi ulih pamarintah kabupatin Balangan prupinsi Kalimantan Selatan wayah acara 17 Agustus, buhan masyarakat disana manyambat bigi Gatah sawagai bigi Para.[7]

Kabun Gatah di Indunisia[babak | babak asal-mulanya]

Gatah di prupinsi Kalimantan Selatan manduduki pusisi numur 2 tanaman ungulan imbah kelapa sawit. Kalimantan Selatan jadi dairah nang banyak mamanuhi parmintaan Gatah nasional, tagal dairah ini balum talalu kawa mahadapi haraga Gatah nang turun-naik akibat pangaruh panawaran-parmintaan nang naik turun jua. Rahatan haraga Gatah naik, patani Gatah di Kalimantan Salatan manurut panalitian kada kawa maimbangi jumlah parmintaan nang sabujurnya kawa jadi paluang maningkatakan kasajahtaraan ikunumi, sababnya luas lahan kabun Gatah ampun rakyat kada batambah, ayungannya kada kawa jua maningkatakan jumlah pruduksi Gatah.[8]

Sabujurnya ada dua macam industri Gatah, yaitu industri Gatah alami nang asalnya matan rapun Gatah, ada jua industri Gatah sintetis atawa ulahan nang kada alami, biasanya baasal matan minyak mantah.[9]

Indunisia walaupun manjadi salah sabuting nagara nang banyak mahasilakan Gatah alami, tagal balum kawa basaing maksimal di pasar dunia. Indunisia balum baisian industri nang kawa mamanpaatakan Gatah manjadi barang jadi, wayah ini kabanyakan nang dijual babantuk Gatah mantah, baluman jadi barang. Haraga Gatah nang turun naik akibat pangaruh panawaran lawan parminitaan manjadi salah sabuting dampaknya.[9]

Manurih Gatah[babak | babak asal-mulanya]

Manurih atawa mamantat Gatah

Manurih atawa mamantat, dalam bahasa Indunisia urang manyambat menoreh yaitu cara mangaluarakan gatah atawa lateks matan rapun Gatah. Gatah kawa diturih baumur 4,5-6 tahun. Biasanya waktu nang paling baik gasan manurih ialah sakitar jam 05.45 baisukan. Cara manurih ialah mahiris kulit rapun Gatah hinggan watas kambium atawa watas antara kulit luar lawan kayu dalam. Mahirisnya matan kiri atas batarus ka kanan bawah sacara miring sakitar 30 darajat. Panjang hirisannya sampai satangah kuliling batang haja, kada bulih labih. Jangan kada ingat maandak wadah gasan mahantai gatah nang titikan matan kulit rapun nang dihiris hintadi.[10]

Manurih Gatah mamarluakan katarampilan khusus, tujuannya sakira rapun Gatah produktipnya lawas. Babarapa parihal nang harus dihatiakan wayah manurih Gatah yaitu kakandalan kulit rapun Gatah, sabarapa dalam malukai kulit Gatah, panjang alur turihan, sabarapa rancak manurih, lawan waktu rahatan manurih harus dihatiakan.[11]

Biarpun Gatah katuju hidup di daerah nang banyak hujan, tagal marga hujan nang kabanyakan kawa jua maulah pruduksi gatah manurun. Gatah nang dihantai matan kulit batangnya nang diturih atawa dipantat wayah musim hujan manjadi cair, ayungannya gatah nang dihantai hintadi ngalih mambaku atawa kualitasnya kada baik. Gasan manyalasaiakan masalah nang kaya ini, masyarakat di kampung Ranah Sungkai prupinsi Riau baulah payung palindung gatah hasil sadapan nang bahannya matan palastik lawan kawat, payung nang sudah jadi dililit sadamikian rupa sakira banyu hujan kada tabuat ka dalam wadah pahantai gatah.[3]

Catatan Batis[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ a b Agr, Dr Ir Tumpal H. S. Siregar, Dip; MM, Ir Irwan Suhendry. Budi Daya & Teknologi Karet (dalam bahasa Indonesia). Penebar Swadaya Grup. ISBN 978-979-002-592-9. 
  2. ^ Panduan Lengkap Karet (dalam bahasa Indonesia). Niaga Swadaya. ISBN 978-979-002-233-1. 
  3. ^ a b Siregar, Siti Ramina; Matondang, Ikbal Saputra; Aryandi, Ade; Jannah, Miftahul; Lubis, Muhammad Nasri Saputra; Hasibuan, Nazril Irdiansyah; Rahmawani; Ariani, Shelpia; Hasibuan, Wardah Kholilah (2022-09-18). "PEMBUATAN PAYUNG PELINDUNG GETAH KARET UNTUK MENINGKATKAN PRODUKTIVITAS HASIL GETAH KARET". Jurnal Suara Pengabdian 45 (dalam bahasa Inggris). 1 (3): 21–30. doi:10.56444/pengabdian45.v1i3.109. ISSN 2964-6588. 
  4. ^ Zulkifli, M. Adi; Fitmawati; Roslim, Dewi Indriyani (2014-04-14). "ANALISIS KORELASI KARAKTER MORFOLOGI TANAMAN KARET (Hevea brasiliensis (Willd. ex A. Juss) Mull. Arg.) DENGAN PRODUKTIVITASNYA DARI LIMA SENTRA PRODUKSI KARET PROPINSI RIAU" (dalam bahasa other). 
  5. ^ a b Evizal, Rusdi (2015). Karet: Manajemen dan Pengelolaan Kebun (dalam bahasa Inggris). Yogyakarta: Plantaxia. 
  6. ^ "Analisis Pengolahan Biji Karet Terhadap Peningkatan Pendapatan Masyarakat Desa Bontomangiring Kabupaten Bulukumba". Jurnal Ekonomika (dalam bahasa Inggris). 6 (2): 147–155. 2022-04-13. doi:10.37541/ekonomika.v6i2.721. ISSN 2685-6891. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-03. Diakses tanggal 2023-03-03. 
  7. ^ "Event Bapidak Biji Para di Balangan, Kenalkan Budaya Lokal Permainan Tradisional". Banjarmasinpost.co.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-03. 
  8. ^ Pratama, Feri Vega; Santoso, Djoko; Rosni, Masyudah (2021-06-01). "ANALISIS RESPON PENAWARAN KARET RAKYAT DI KALIMANTAN SELATAN". Frontier Agribisnis (dalam bahasa Inggris). 5 (2). doi:10.20527/frontbiz.v5i2.6035. 
  9. ^ a b Harahap, Nurichsan Hidayah Putra; Segoro, Bhima Agung (2018-07-31). "Analisis Daya Saing Komoditas Karet Alam Indonesia ke Pasar Global". TRANSBORDERS: International Relations Journal (dalam bahasa Indonesia). 1 (2): 130–143. doi:10.23969/transborders.v1i2.992. ISSN 2598-9200. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-04-01. Diakses tanggal 2023-03-03. 
  10. ^ "TEKNIK PENYADAPAN KARET". Cyber extension. Diakses tanggal 2023-03-03. [permanent dead link]
  11. ^ Hutapea, Sumihar; Panggabean, Ellen Lumisar; Aziz, Rizal; Siregar, Tumpal HS; Suswati, Suswati (2021-05-26). "Aspek Agronomi Pohon Karet dan Masalah yang Dihadapi Petani Karet". Jurnal Pengabdian kepada Masyarakat (Indonesian Journal of Community Engagement) (dalam bahasa Indonesia). 6 (2): 74–79. doi:10.22146/jpkm.52555. ISSN 2541-5883.