Buku

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Buku di sabuting parpustakaan.

Buku adalah kumpulan/himpunan kartas atawa bahan lainnya nang dijilit jadi sabuting di salah asa hujungnya wan baisi tulisan, gambar, atawa tikapan. Saban higa matan sabuting lambaran kartas di buku disambat sabuting tungkaran.

Saimbai lawan pakambangan dalam bidang dunia pamaklumatan, damini dipinandui jua istilah e-book atawa buku-il (buku iliktrunik) nang mangandalakan parangkat kaya kumputar mija, kumputar jinjing, kumputar tablit, talipun salulir wan lainnya, wan jua mamakai pakakas bayut tatantu gasan mambacanya.

Dalam basa Indunisia tadapat kata "kitab" nang disarap matan basa Arap (كتاب) nang baisi arti "buku". Imbah ngitu pada pamakaian kata ngitu, kata kitab ditujuakan wastu gasan sabuah tiks atawa tulisan nang dijilit jadi sabuting. Rancaknya kitab marujuk ka janis tulisan kunu nang baisi katatapan hukum atawa lawan kata lain adalah undang-undang nang maatur. Istilah kitab rancaknya dipakai gasan manyambat karia sastra bubuhan pujangga wayah bahari nang kawa dijadiakan sawagai bukti sajarah gasan maungkapakan sabuting kajadian masa halam kaya halnya kitab suci. Karajaan-karajaan di Nusantara wayah masa halam mambari kadudukan nang panting ka bubuhan pujangga gasan mangisahakan kahidupan wan kakuasaan raja-raja wayah ngitu gasan diriwayatkan lawan cara tatulis.

Sajarah[babak | babak asal-mulanya]

Ada bamacam-macam sumbar nang mambuka sajarah tantang buku. Pamulaannya, buku panambaian kali disambatakan ranak di Masir wayah tahun 2400-an SM imbah urang Masir manciptaakan kartas papirus. Kartas papirus nang baisi tulisan ngini digulung wan gulungan ngitu adalah bantuk buku nang panambaian. Ada jua nang manyambat buku sudah ada matan jaman Sang Budha di Kamboja marga wayah ngitu Sang Budha manulisakan wahyunya di atas daun wan imbah ngitu mawacanya baimbal-imbal. Baabat-abat imbahnya di Tiongkok, bubuhan candakiawan manulisakan ilmu-ilmunya di atas lidi nang dijaratakan jadi sabuting. Hal ngitu maujaki sistim panulisan di Tiongkok nang hurup-hurupnya ditulis sacara matan atas ka bawah.

Buku nang diulah matan kartas hanyar ada imbah Tiongkok bajaya manciptaakan kartas wayah tahun 200-an SM matan bahan dasar paring nang ditamuakan ulih Tsai Lun. Kartas mambawa banyak parubahan lawan dunia. Padagang muslim mambawa tiknulugi panciptaan kartas matan Tiongkok ka Irupa wayah pamulaan abat ka-11. Di sinilah industri kartas sasain maju. Apalagi lawan diciptaakannya masin citak ulih Johann Gutenberg, pakambangan wan panyabaran buku mangalami ripulusi. Kartas nang hampul wan kawa batahan lawas dikumpulakan jadi sabuting wan taciptalah buku.

Pangatuju buku rancaknya digalari jadi saikung kutu buku.

Janis-janis buku[babak | babak asal-mulanya]

Babarapa cuntuh buku:

Itihi jua[babak | babak asal-mulanya]

Paranala luar[babak | babak asal-mulanya]