Tulisan Lontara

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Lontara
JanisAbugida
Bahasa nang dituturakanBahasa Bugis, Bahasa Mangkasar, Bahasa Mandar
Masa diguna'akanabad ka-17-damini
Silsilah
Aksara sarumpunBali
Batak
Baybayin
Buhid
Hanunó'o
Jawa
Sunda Tuha
Rencong
Rejang
Tagbanwa
Baris UnicodeU+1A00–U+1A1F
ISO 15924Bugi
Parhatian: Tungkaran ini mungkin mamuat simbol-simbol fonetis IPA mangguna'akan Unicode.

Lontara adalah abjaf tradisiunal masyarakat Bugis-Makassar. Bantuk aksara lontara manurut budayawan Prof Mattulada (alm) baasal matan "sulapa eppa wala suji". Wala suji baasal matan kata wala nang artinya pahalat/pagar/wakar dan suji nang ba'arti putri. Wala Suji adalah sajanis pagar paring dalam acara ritual nang babantuk balah katupat. Sulapa eppa (ampat higa) adalah bantuk mistis kaparcayaan Bugis-Makassar klasik nang manyimbulkan susunan samasta, api-banyu-angin-tanah. Huruf lontara ini pada umumnya dipuruk hagan manulis tata aturan pamarintahan dan kamasyarakatan. Naskah ditulis pada daun lontar manggunakan lidi/biting atawa kalam nang tabuat matan ijuk kasar (kira-kira saganal lidi).

Kunsunan Lontara

Sajarah[babak | babak asal-mulanya]

Buhan ahli biasanya baisi kayakinan bahwa aksara Lontara sudah dipakai sabalum Sulawesi Selatan mandapat pangaruh Islam nang banyak pas sakitar abad 16 M, badasarkan fakta bahwa aksara Lontara mamakai dasar sistim abugida Indik katimbang huruf Arab nang jadi lumrah di Sulawesi Selatan di hari kainanya.[1] Aksara ngini ba'akar matan aksara Brahmi matan India salatan, kamungkinan dibawa ka Sulawesi lewat parantara aksara Kawi atawa aksara turunan Kawi lainnya.[2][3][4] Kazamaan grafis aksara-aksara Sumatra Selatan nang kaya aksara Rejang lawan aksara Lontara maulah sapalihan ahli mausulakan kakaita antara kadua aksara ngitu.[5] Teori nang sama jua dijabarkan ulih Christopher Miller nang bapandapat bahwa aksara Sumatra Selatan, Sulawesi Selatan, wan Filipina bakambang sacara pararel matan pangaruh purwarupa aksara Gujarat, India.[6]

Paling kada ada ampat aksara nang tadokumentasi suah dipakai di wilayah Sulawesi Selatan, sacara kronologis aksara-aksara ngitu adalah aksara Makassar (atawa aksara Jangang-Jangang), Lontara, Arab, wan Latin. Dalam parkambangannya, kaampat aksara ngini rancak dipakai baimbaian tagantung matan konteks panulisan nang jadinya maulah lazim ditamui sabutinh naskah nang mamakai labih matan sabuting aksara, tamasuk naskah ba'aksara Lontara nang rancak ditamui jua bacampur lawan Arab Melayu.[7]

Catatan Batis[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ Macknight 2016, hlm. 55.
  2. ^ Macknight 2016, hlm. 57.
  3. ^ Tol 1996, hlm. 214.
  4. ^ Jukes 2014, hlm. 2.
  5. ^ Noorduyn 1993, hlm. 567–568.
  6. ^ Miller, Christopher (2010). "A Gujarati origin for scripts of Sumatra, Sulawesi and the Philippines". Annual Meeting of the Berkeley Linguistics Society. 36 (1). 
  7. ^ Tol 1996, hlm. 213–214.