Sungkai

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Gambar kayu Sungkai di buku

Kayu Sungkai atawa ngaran lain nang dikanal ulih masyarakat Banjar kayu lurus baisian ngaran ilmiah Peronema canescens.[1]

Garambas[babak | babak asal-mulanya]

Rapun kayu Sungkai kawa tumbuh sampai katinggian antara 20-30 m, panjang cikangnya sampai 10 m. Diameter batang kayu Sungkai sakitar 60 cm, batangnya lurus lawan baisian bantuk nang sadikit lingkuk ka dalam, cikangnya ditumbuhi bulu-bulu baukuran halus nang banyak. Kayu Sungkai baisian buah nang ada sapanjang tahun. Kulit luar batang kayu Sungkai babalang habu ruku atawa nang kaya buah sawu anum, baisian alur nang daka dalam, kulit luarnya takulipis dalam bantuk nang nipis lawan baukuran halus-halus. Kayu Sungkai mahasilakan kayu nang babalang kuning anum atawa krim. Kayunya tarasa kasar, kasat, serat kayunya kada rata lawan arah serat lurus, imbahanu bagalumbang.[2]

Habitat[babak | babak asal-mulanya]

Rapun kayu Sungkai kawa ditamuakan di dairah Sumatera Barat, Bengkulu, Jambi, Sumatera Selatan, Jawa Barat lawan parak di samunyaan wilayah Kalimantan. Rapun kayu Sungkai cucuk tumbuh di dairah nang baiklim tropis, curah hujan tipe A sampai tipe C, kawa hidup di tanah nang karing atawa tanah nang sadikit basah, tanah nang mamungkinakan ditumbuhi kayu Sungkai ada di katinggian antara 0 sampai 600 mdpl. Kandungan tanah nang banyak unsur haranya manjadi tampat nang pas banar gasan partumbuhan kayu Sungkai. Disaranakan kayu Sungkai jangan ditanam di janis tanah mergel.[2]

Manpaat[babak | babak asal-mulanya]

Pamanpaatan kayu Sungkai sama nang kaya pamanpaatan janis kayu-kayu karas nang lain, kayu Sungkai rancak dimanpaatakan gasan karangka hatap bangunan, marga sipatnya ringan salagi kuat. Salihan, kayu Sungkai kawa jua dipakai gasan mambangun tihang lawan jambatan. Biarpun kayu Sungkai baisian kaunggulan, tagal kayu Sungkai kada disaranakan gasan digunaakan di luar ruangan.[2] Sabujurnya kalamahan kayu Sungkai nang kada tahan digunaakan di luar ruangan kawa disiasati lawan manambahakan pangawit kayu ka kayu Sungkai nang handak dipakai.[3]

Kasuaian kayu Sungkai gasan bahan bangunan sudah ditaliti. Manurut hasil panalitian, rata-rata kadar banyu nang ada dalam kayu Sungkai sabanyak 70,92 %. Panyusutan kayu Sungkai matan kundisi nang sigar sampai karing tajadi intangan arah radial, tangensial lawan longitudinal masing-masing sabanyak 4,20 %, 5,61 %, lawan 0,44 %. Kakuatan langkung kayu Sungkai mancapai 428,14 kg/cm2, modulus patah (MOR) ganalnya 783,84 kg/cm2, modulus elastisitas (MOE) ganalnya 91,33 (x1000) kg/cm2, kakuatan tikin nang rahnya sajajar serat ganalnya 400,68 kg/cm2, lawan kakuatan tikin nang arahnya tegak lurus serat ganalnya131,81 kg/cm2. Marga hasil uji ini kayu Sungkai kawa dimasukakan dalam kalas kuat II-III. Ayungannya kayu Sungkai kawa dimanpaatakan gasan bahan konstruksi.[4]

Batanam[babak | babak asal-mulanya]

Bibit kayu Sungkai didapatakan matan buahnya nang sudah tuha, ciri buah kayu Sungkai nang sudah tuha ialah babalang habuk. Cara nang kaya ini disambat lawan perbanyakan generatif. Tagal, sabujurnya prusis bakabun kayu Sungkai labih baik lawan cara vegetatif, marganya kawa mahimat waktu. Bakabun kayu Sungkai lawan cara vegetatif bibitnya didapatakan matan stek batang yaitu lawan cara maambil batang nang baumur kurang labih dua tahun, dtunggul bakas tabangan. Imbah mamilih batang nang bagus gasan diulah tanaman stek batang, dilanjutakan lawan marangsang partumbuhan akar lawan hormon partumbuhan. Imbah itu bibit tanaman ditanam dalam polybag nang diandak di tampat naung. Panyiraman kawa dilakuakan dua kali sahari, hama tanaman kawa diubati lawan insektisida atawa fungisida. Imbah tanaman Sungkai baumur 3 bulan, kawa dipindahakan ka lahan nang labih luas.[2]

Tanah nang handak ditanami kayu Sungkai sabalumnya harus dibarasihi matan kumpai atawa tanaman pangganggu lainnya, imbah itu diulah parsiapan luang gasan mananam Sungkai. Luang diulah lawan jarak sakitar 2 x 2 m atawa 4 x 2 m, luang ini disiapakan saminggu atawa dua minggu sabalum batanam Sungkai.[2]

Sakira panen kayu Sungkai maksimal, maka parlu dilakuakan panyulaman, panyiangan, pamupukan lawan mahindari hama panyakit. Panyulaman digawi wayah tahun panambayan lawan kadua imbah ditanam. Panyiangan lawan pamupukan digawi dua kali satahun, yaitu wayah awal lawan akhir musim panghujan, sampai rapun kayu Sungkai tumbuh ganal. Hama nang manyarang tanaman Sungkai biasanya penggerek batang lawan penggerek pucuk, gasan maampihinya kawa mamakai insektisida sistemik.[2]

Jujuhutan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ JHT, Admin (2019-10-30). "KUALITAS KAYU SUNGKAI (Peronema canescens) DAN SENGON (Paraserianthes falcataria) PADA HUTAN RAKYAT DI KABUPATEN TABALONG KALIMANTAN SELATAN (Wood Quality of Peronema canescencs and Paraserianthes falcataria in the Community Forest of Tabalong, South Kali". HUTAN TROPIKA. 13 (1): 10–18. doi:10.36873/jht.v13i1.285. ISSN 2656-9736. 
  2. ^ a b c d e f "Pohon Sungkai - Morfologi, Manfaat, Harga & Budidaya". RimbaKita.com (dalam bahasa Indonesia). 2022-08-14. Diakses tanggal 2023-03-22. 
  3. ^ Abdurrohim, Sasa (1993-09-30). "PENGAWETAN LIMA JENIS KAYU SECARA RENDAMAN DINGIN DENGAN DUA JENIS BAHAN PENGAWET CCB (Cold Soaking Treatment of Five Wood Species Using Two CCB Preservatives)". Jurnal Penelitian Hasil Hutan. 11 (7): 256–266. doi:10.20886/jphh.1993.11.7.256-266. ISSN 0216-4329. 
  4. ^ Febriansyah, Okky (2022). Sifat Fisika dan Mekanika Kayu Sungkai (Peronema Canescens Jack.) pada Kedudukan Aksial dan Radial yang Tumbuh di Hutan Rakyat, Kulonprogo (Tesis). Universitas Gadjah Mada.