Sastra Melayu

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Sastra Melayu Klasik baawal pas abad ka-16 Masehi. Mulai wayahtu sampai wayahini gaya bahasanya kada banyak baubah.

Dukumin panambayan nang ditulis dalam bahasa Melayu klasik adalah sabuting surat matan raja Ternate, Sultan Abu Hayat hagan raja João III di Portugal wan bertarikhkan tahun 1521 Masehi.

Daftar bentuk sastra Melayu[babak | babak asal-mulanya]

Gurindam[babak | babak asal-mulanya]

Gurindam adalah sabuting bantuk puisi Melayu lawa nang tadiri matan duwa baris kalimat lawan irama uncit nang sama, nang marupakan sabuting kasatuan nang utuh. Baris pamulaan baisi samacam sual, masalah atawa parjanjian wan baris kaduwa baisikan jawabannya atawa akibat matan masalah atawa parjanjian pada baris pamulaan nang tadi.

Gurindam Lama[babak | babak asal-mulanya]

contoh:

Pabila banyak mencela orang
Itulah tanda dirinya kurang


Dengan ibu hendaknya hormat
Supaya badan dapat selamat

Gurindam Dua Belas[babak | babak asal-mulanya]

Kumpulan gurindam nang dikarang ulih Raja Ali Haji matan Kepulauan Riau. Dingarani Gurindam Dua Belas ulih karana baisi 12 pasal, antara lain tentang ibadah, kewajiban raja, kewajiban anak tahadap kuitan, tugas kuitan lawan anak, budi pekerti wan hidup bermasyarakat.

Hikayat[babak | babak asal-mulanya]

Hikayat adalah salah sabuting bentuk sastra prosa nang baisi tentang kisah, cerita, dongeng maupun sejarah. Umumnya mangisahkan tentang kaharatan maupun kapahlawanan saikung urang lengkap lawan keanehan, kesaktian serta mukjizat tokoh utama. Salah satu hikayat nang populer di Riau adalah Yong Dolah.

Karmina[babak | babak asal-mulanya]

Karmina atawa dipanandui lawan ngaran pantun kilat adalah pantun nang tadiri matan duwa baris. Baris pamulaan marupakan sampiran wan baris kaduwa adalah isi. Baisi bantuk sajak lurus (a-a). Rancaknya, dipakai hagan manyamapaiakan sindiran atawa ungkapan nang langsung.

Cuntuh

Sudah gaharu cendana pula

Sudah tahu masih bertanya pula

Pantun[babak | babak asal-mulanya]

Pantun marupakan samacam puisi nang tadiri atas 4 baris basajak a-b-a-b, a-b-b-a, a-a-b-b. Duwa baris nang awal marupakan sampiran, nang rancaknya tantang alam (flura atawa fauna); duwa baris uncit marupakan isi, nang marupakan tujuan matan pantun nang itu. 1 baris tadiri matan 4-5 kata, 8-12 suku kata.

Cuntuh Pantun

Kayu cendana di atas batu

Sudah diikat dibawa pulang

Adat dunia memang begitu

Benda yang buruk memang terbuang

Seloka[babak | babak asal-mulanya]

Seloka marupakan bantuk puisi Melayu Klasik, baisi papatah maupun paumpaan nang mangandung bagayaan, sindiran wan jua sambatan. Rancaknya ditulis ampat baris mamakai bantuk pantun atawa syair, kadang jua ditamui seloka nang ditulis labih matan ampat baris

cuntuh seloka labih matan 4 baris:
Baik budi emak si Randang
Dagang lalu ditanakkan
Tiada berkayu rumah diruntuhkan
Anak pulang kelaparan
Anak dipangku diletakkan
Kera dihutan disusui

Syair[babak | babak asal-mulanya]

Syair adalah puisi atawa karangan lawan bantuk taikat nang mamantingakan irama sajak. Rancaknya tadiri matan 4 baris, bairama aaaa, kaampat baris nang itu mangandung arti atawa maksud panyair (pada pantun 2 baris pauncitan nang mangandung maksud). Syair baasal matan Arab.

Talibun[babak | babak asal-mulanya]

Talibun adalah samacam puisi lawan nang kaya pantun karana baisi sampiran wan isi, tatapi labih matan 4 baris (mulai matan 6 baris sampai 20 baris). Bairama abc -abc, abcd -abcd, abcde-abcde, wan satarusnya.

Cuntuh Talibun:

Kalau anak pergi ke pekan
Yu beli belanak beli
Ikan panjang beli dahulu
Kalau anak pergi berjalan
Ibu cari sanakpun cari
Induk semang cari dahulu

Lain-lain[babak | babak asal-mulanya]

Lihati jua[babak | babak asal-mulanya]

Puisi Syair dan Pantun Archived 2014-10-04 at the Wayback Machine