Pilanduk

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Pilanduk marupakan binatang nang ada di hutanan-hutanan Kalimantan Salatan, Kata Pilanduk mungkin kada tapi digunakan urang lagi dalam pamandiran sahari-hari, lamun dalam bahasa Indunisia urang manyambat Pilanduk ini Kancil, Pilanduk baisian jua ngaran ilmiah barupa Trigulus Javanicus.[1]

Pilanduk tamasuk jua binatang ruminansia atawa pamamah biak, Pilanduk baisian taring nang kawa digunaakan gasan partahanan diri rahatan musuh manyarang, taring Pilanduk laki labih kalihatan dari pada Pilanduk bini.[2]

Pilanduk ini takanal sadikit pamilih dalam makanan, biarpun Pilanduk kawa haja mamakan kumpai-kumpaian, tumbuhan samak, atawa buah-buahan nang gugur di tanah, tagal inya labih mamilih mamakan daun-daun nang banyak mangandung banyu, bigi-bigian lawan buah-buahan nang tanyaman dicarna.[3]

Pilanduk tamasuk binatang nang panyupan, dipadahakan panyupan sababnya Pilanduk liwar pangajutan wayah batamuan manusia atawa binatang nang lain. Rahatan Pilanduk takajut batamuan manusia atawa binatang pamangsa, inya sacara alami bakalan bausaha mampartahanakan diri, Pilanduk bakal maulah awaknya saulah-ulah baku tagana nang kaya patung, kada sabarapa lawas imbah itu, Pilanduk bakal bukah mambantuk arah nang maliang-liyuk saing lajuan, tujuan Pilanduk bakalakuan kaya itu sakira manusia atawa binatang buas hintadi kada kawa manyasahi.[2]

Morfologi[babak | babak asal-mulanya]

Ukuran awak Pilanduk tamasuk halus, panjangnya sakitar 45-55 cm haja, lamun diukur lawan buntutnya panjang awak Pilanduk batambah kira-kira 5 cm, tinggi awak Pilanduk sakitar 30 cm. Barat awak Pilanduk lamun ditimbang sakitar 1,5 sampai 2 kg haja. Intangan awaknya nang di atas ditumbuhi bulu bawarna habuk kahabangan, bulu intangan tangah gulunya bawarna takadap dibanding warna bulu nang lainnya, sadangkan bulu Intangan bawah awaknya bawarna putih basisirit sadikit habuk di tangah awak. Pilanduk baisian tanda kusus di rakungan lawan di dada atas nang bawarna habuk tuha. Pilanduk kada baisian tanduk nang kaya binatang ruminansia lainnya, tagal Pilanduk laki baisian gigi taring nang kalihatan mangaluar pada muntungnya.[4]

Habitat[babak | babak asal-mulanya]

Pilanduk manurut kabiasaannya katuju hidup di dalam hutanan nang banyak puhun-puhunan lawan kada jauh matan sumbar banyu nang kaya sungai.[5] Pilanduk dikatahui jua katuju badiam di gunung-gunung nang tingginya sampai 1.100 mdpl, inya basimpan di sabat-sabat, di sasala batu atawa puhun-puhun nang baluang.[3] Pilanduk banyak ditamuakan di dairah hutan tropis dataran randah Asia Tanggara. Manurut katarangan nang labih lanjut, Pilanduk wayah ari siang katuju badiam di hutanan nang rimbun gasan bacari makanan, tagal wayah ari malam katuju badian di dairah gunung nang iklimnya takaring supaya inya nyaman baistirahat.[6]

Cara Bakambang Biak[babak | babak asal-mulanya]

Pilanduk tamasuk binatang mamalia atawa binatang nang cara bakambang biaknya baranak. Waktu nang diparluakan Pilanduk bini matan batianan sampai baranakan sakitar 133 hari. Pilanduk kawa bakambang biak wayah sudah diwasa atawa manurut kabiasaan mancapai umur 4 sampai 5 bulan, ada jua nang mamadahakan Pilanduk bini paling capat kawa bakambang biak wayah umurnya sampai 125 hari.[7]

Pilanduk tamasuk binatang nang dilindungi artinya kada bulih sambarangan diambil matan hutanan tampat inya hidup sacara alami, jumlah pilanduk di hutanan parlu mandapat parhatian supaya jangan lakas punah. Marganya Pilanduk banyak ditangkapi manusia gasan dimakan, Pilanduk jua mulai langka marganya banyak dimakan binatang buas, salihan banyak hutanan nang manjadi rumah Pilanduk dirusak manusia gasan pambangunan.[8]

Pilanduk dalam Dunging Kakanakan[babak | babak asal-mulanya]

Pilanduk banyak manjadi tukuh utama dalam dunging-dunging kakanakan sacara nasiunal. Manurut kabanyakannya binatang Pilanduk nang manjadi tukuh kisah atawa dunging kakanakan dikisahakan sabagai binatang nang baisian sipat cardik bijaksana.[9]

Salah sabuting karya dunging nang mangisahakan Pilanduk sabagai tukuh utamanya yakni kumpulan dunging karangan Kisah Pilanduk dalam Kumpulan Cerita Rakyat Nusantara karya Yudhistira Ikranegara, dalam dunging nang ini banyak mangandung amanat atawa nilai-nilai karakter nang sasuai banar lawan kahidupan banagara, hal nang kaya ini cucuk banar gasan malajari kakanakan manganai sikap-sikap pusitip lawan manumbuhakan karakter nang baik di diri inya dikamudian hari.[10]

Karya dunging lain nang sama mambahas kisah Pilanduk yaitu karangan Fatiharifah lawan Nia Yustisia nang judulnya Kancil dan Sahabat Karibnya, di dalam karya sidin ini kita kawa manamuakan pasan-pasan mural lawan nilai-nilai karaktir nang kawa dilajarakan lawan kakanakan. Nilai-nilai karaktir itu tadi cuntuhnya nang kaya sikap mahurmati urang lain, batanggung jawab dalam parbuatan, basikap jujur, katuju lawan ka'adilan, manarapakan tuliransi, baisian kabijaksanaan, basikap disiplin diri, katuju batatulungan, salalu paduli lawan urang lain, tabiasa bagawian basama-sama, baisian sikap wani, lawan manjunjung tinggi sikap dimukrasi.[11]

Daging Pilanduk[babak | babak asal-mulanya]

Kaya nang sudah panulis sampaiakan di atas, Pilanduk kada sahibar binatang liar nang hidup di hutanan. Pilanduk sakalinya tumat bahari dimanpaatakan manusia gasan makanan atawa manjadi sumbar pruti'in. Biasanya manusia manangkap Pilanduk lawan cara baburu di habitat nang dicurigai ada Pilanduknya. Sabujurnya Pilanduk banyak mangandung unsur-unsur panting nang baik gasan awak manusia lamun dimakan. Salihan rasa daging Pilanduk manurut panalitian batikstur kanyul sahingga tarasa nyaman lamun dimakan. Sacara kimiawi kandungan panting nang ada dalam daging Pilanduk kawa kita katahui malalui panalitian laburaturium, ujar hasil panalitian dalam 100 gr daging Pilanduk di dalamnya mangandung banyu sabanyak 76.33 %, protein sabanyak 21.42 %, lamak sabanyak 0.51 %, habu sabanyak 1.20% lawan kulistirul sabanyak 50.00 mg.[12]

Daptar Jujuhutan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ Matsubayashi, Hisashi; Bosi, Edwin; Kohshima, Shiro (2006-12). "Social system of the lesser mouse-deer (Tragulus javanicus)". Mammal Study (dalam bahasa Inggris). 31 (2): 111–114. doi:10.3106/1348-6160(2006)31[111:SSOTLM]2.0.CO;2. ISSN 1343-4152. 
  2. ^ a b "Fakta Unik Kancil, Hewan yang Sering Digambarkan Cerdik dalam Kisah Dongeng #MendongenguntukCerdas - Bobo". bobo.grid.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-02-26. 
  3. ^ a b Farida, Wartika Rosa; Semiadi, Gono; Handayani, Tri H.; Harun (2006). "Habitat distribution and diversity of plants as feed resources for mouse deer (Tragulus javanicus) and barking deer (Muntiacus muntjak) in Gunung Halimun National Park". Tropics. 15 (4): 371–376. doi:10.3759/tropics.15.371. 
  4. ^ Rahmadi, Fadli. "Pelanduk Jawa | Biodiversity Warriors" (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2023-02-26. 
  5. ^ Yunizarrakha, Muhammad Erza; Kaspul, Kaspul; Mahrudin, Mahrudin (2018-01-26). "Kerapatan dan pola distribusi kancil (Tragulus javanicus) di Kawasan Air Terjun Rampah Menjangan, Loksado, Kabupaten Hulu Sungai Selatan". Lambung Mangkurat University Press. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-02-26. Diakses tanggal 2023-02-26. 
  6. ^ Matsubayashi, Hisashi (2003). "Activity and Habitat Use of Lesser Mouse-Deer (Tragulus javanicus)". academic.oup.com. doi:10.1644/1545-1542(2003)084%3C0234:aahuol%3E2.0.co;2. Diakses tanggal 2023-02-26. 
  7. ^ Israil, Idris (2007). "STUDI TENTANG BIOLOGI REPRODUKSI DAN KEBUTUHAN PAKAN KANCIL YANG DIPELIHARA DI PENANGKARAN". TERNAK TROPIKA Journal of Tropical Animal Production. 6: 28–35. 
  8. ^ Setiadi, Dedi Rahmat; Agil, Muhammad; Arifiantini, R Iis; Sajuthi, Dondin; Manansang, Jansen; Tri Hastuti, Yohana; Rambu Liwa, Setyaningsih (2020-11-21). "Karakteristik Sitologi Vagina Selama Siklus Estrus dan Gejala Klinis Estrus pada Banteng (Bos javanicus d'Alton 1823)". Acta VETERINARIA Indonesiana. 8 (3): 40–47. doi:10.29244/avi.8.3.40-47. ISSN 2337-4373. 
  9. ^ Nasution, Hasnawati (2021-12-07). "INTERPRETASI KARAKTER HEWAN DALAM FABEL: KAJIAN HERMENEUTIKA". LOA: Jurnal Ketatabahasaan dan Kesusastraan. 16 (2): 110. doi:10.26499/loa.v16i2.3825. ISSN 2714-8653. 
  10. ^ Ningsih, Cahyu; Zulfikarni, Zulfikarni (2020-11-29). "TOKOH DAN PENOKOHAN DALAM TEKS CERITA FANTASI KARYA SISWA KELAS VII SMP NEGERI 21 PADANG DAN IMPLIKASINYA TERHADAP PEMBELAJARAN TEKS CERITA FANTASI DI SMP". Pendidikan Bahasa Indonesia. 9 (3): 10. doi:10.24036/110715-019883. ISSN 2302-3503. 
  11. ^ Listyarini, Ikha; Budiman, Muhammad Arief (2018-07-12). "PESAN MORAL DALAM DONGENG KANCIL DAN SAHABAT KARIBNYA KARYA FATIHARIFAH DAN NIA YUSTISIA". Jurnal CULTURE (Culture, Language, and Literature Review) (dalam bahasa Inggris). 5 (1). ISSN 2775-4618. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-02-25. Diakses tanggal 2023-02-25. 
  12. ^ Rosyidi, Djalal (2007). "Chemical Aspects of Lesser Mouse Deer Meat". Jurnal Ilmu dan Teknologi Hasil Ternak (JITEK) (dalam bahasa Inggris). 2 (1): 15–25. ISSN 2338-1620.