Kayapu

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Kayapu
Kayapu

Kayapu sabujurnya ngaran umum gasan paku banyu matan genus Salvinia. Tumbuhan nang ini rancak tahaga maapung di atas banyu nang calap, nang kaya kulam, pahumaan, wan danau, atawa di batang banyu nang maalir tanang.

Kayapu baisi dua macam daun nang bujur-bujur lain. Daun nang tumbuh di atas banyu babentuk cuping pina malingkar, baklorofil makanya bawarna hijau, wan muhanya ditukupi rambut bawarna putih pina tambus panjanak. Rambut-rambut ngini maulah daun jadi basah wan jua kawa manulung kayapu maapung. Daun macam kadua tumbuh di dalam banyu babantuk liwar mirip lawan akar, kada baklorofil wan baguna manangkap hara matan banyu nang kaya akar tu pang jua. Urang awam maanggap ngini adalah akar kayapu. Kayapu saurang akarnya (dalam pangartian anatumi) ta-eduksi. Kayapu kada mahasilakan kambang ulih marga itu tamasuk gulungan paku-pakuan.

Nang kaya jua paku banyu (misalnya semanggi air wan azolla) lainnya, kayapu gin jua basifat heterospor, baisi dua macam spora: makrospora nang pacang tumbuh jadi protalus batina wan mikrospora nang pacang tumbuh jadi protalus jantan.

Paku banyu ngini kada baisi nilai ikunumi tinggi, kacuali sabagai sumbar humus (marga tumbuhnya lakas wan urang mangumpulakannya gasan dijadiakan pupuk), bahanu dipakai gasan bagian dalam dikurasi dalam ruang, atawa gasan tanaman hias di kulam atawa akuarium. Lantaran kawa tumbuh liwar rapat sampai kawa manukupi muha atas sungai atawa danau, maka diulah papatah Melayu "biduk berlalu, kiambang bertaut", nang artinya limbah gangguan baliwat, keadaan cagar babulik nang kaya asal pulang.