Katapi

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Tanaman Katapi

Katapi atawa Kecapi baisian ngaran ilmiah Sandoricum koetjape Burm. f. Merr.[1] Tanaman Katapi tasabar di banyak nagara, Katapi kawa ditamuakan di nagara Indonesia, Malaysia, Thailand, sampai Vietnam.[2]

Morfologi[babak | babak asal-mulanya]

Katapi baisian morfologi akar, batang, daun, kambang lawan buah nang khas. Katapi baisian akar tunggang babalang habuk, akarnya baukuran ganal bacabang-cabang. Batang Katapi tingginya sakitar 5,4-11,7 m, ukuran diameter sakitar 32-106 cm. Cikangnya babantuk bulat babalang habuk anum. Katapi tamasuk tanaman nang rimbun, intangan luar batangnya bagatah.[1]

Daun Katapi tamasuk daun nang bantuknya kaya jariji badaun talu, andakan daunya tasabar, bantuknya lunjung, pinggir daunya rata, intangan atas daun licin mangkilap, wayah magun anum daun Katapi babalang hijau anum, tagal wayah tuha baubah jadi balang hijau tuha. Pangkal daunnya dumul, hujungnya curing. Amun dijapai, intangan atas daun Katapi tarasa kaya kartas, tagal bagian bawahnya rasang. Ukuran daun katapi panjang sakitar 14 cm lawan libar 8 cm.[1]

Kambang Katapi tamasuk kambang majemuk kada babatas, babalang putih bacampur kuning, andaknya di hujung batang. Kambang Katapi basian kalupak 5 buting nang barikit, baisian mahkuta nang bajumlah 5 buting jua tagal kada barikit, banang sarinya ada 18 halai nang andakannya di atas mahkuta kambang, putiknya ada sabuting.[1]

Buah Katapi tamasuk buah sajati tunggal nang badaging, tipe buah buni, babalang hijau wayah anum tagal baubah babalang jingga wayah masak. Buahnya bulat sadikit lunjung, Kulit luar buah Katapi ditumbuhi bulu-bulu halus nang kaya kain baludru amun dijapai.[1]

Manpaat[babak | babak asal-mulanya]

Katapi bamanpaat gasan kasihatan, masyarakat suku Dayak Bakumpai di kampung Bantuil mamakai tanaman Katapi gasan maubati mariap dingin, batukan lawan sakit parut. Bagian nang dimanpaatakan gasan maubati panyakit tadi ialah pucuk lawan buah Katapi.[1]

Gasan maubati mariap dingin pucuk Katapi dijarang 5-7 lambar lawan sacangkir banyu ±250 ml, gurakakan sampai tasisa satangah cangkir, imbah sudah dingin banyu jarangan pucuk Katapi tadi dinginum. Gasan maubati batukan, daging buah Katapi nang babalang putih dirandam dalam banyu sakitar ± 15 menit, imbahnya daging buah Katapi tadi dijarang, hanyar dinginum. Gasan maubati sakit parut, caranya sama kaya maulah ubat mariap dingin.[1]

Manurut hasil panalitian, daun Katapi mangandung senyawa antibakteri, marga ini daun Katapi kawa dimanpaatakan gasan maubati panyakit parut lawan mariap dingin nang kaya di atas.[3]

Katapi bapungsi gasan dunia farmasi sabagai antiinflamasi, antikanker, antioksidan, lawan antimikroba. Katapi mangandung senyawa alkaloid, flavonoid, saponin, tanin, lawan triterpeoid.[2]

Manpaat lain matan Katapi, batang kayunya kawa dimanpaatakan gasan bahan baulah barang-barang pakakas rumah tangga atawa meubel. Gasan maliyung kapunahan Katapi kawa mamakai cara pananaman kultur jaringan.[4]

Catatan Batis[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ a b c d e f g Hayati, Taibatul; Mahrudin, Mahrudin; Irianti, Riya (2022-11-17). "Etnobotani Sandoricum koetjape Burm.f. Merr. (Kecapi) Suku Dayak Bakumpai Bantuil Kabupaten Barito Kuala Berbentuk Buku Ilmiah Populer". JUPEIS : Jurnal Pendidikan dan Ilmu Sosial (dalam bahasa Inggris). 1 (4): 67–80. doi:10.55784/jupeis.Vol1.Iss4.323. ISSN 2809-7998. 
  2. ^ a b Hamida, Fathin; Mifturopah, Afnita; Wahidin, Wahidin; Fahrudin, Fahri (2023-02-02). "Aktivitas Antibakteri Ekstrak Etanol 96% Biji Kecapi (Sandoricum koetjape (Burm.f.) Merr.) terhadap Propionibacterium acnes dan Escherichia coli". PHARMACY: Jurnal Farmasi Indonesia (Pharmaceutical Journal of Indonesia) (dalam bahasa Inggris). 19 (2): 194–205. doi:10.30595/pharmacy.v19i2.13712. ISSN 2579-910X. 
  3. ^ P.a.n, Pindo Hardika; Fridayanti, Aditya; Rijai, Laode (2013-12-31). "Aktivitas Antibakteri Ekstrak Daun Kecapi (Sandoricum koetjape Merr.)". Journal of Tropical Pharmacy and Chemistry (dalam bahasa Inggris). 2 (3): 180–185. doi:10.25026/jtpc.v2i3.64. ISSN 2407-6090. 
  4. ^ Nugroho, Abraham Budiatno Harry; Pujawati, Eny Dwi; Prihatiningtyas, Eva (2020-04-04). "RESPON PERTUMBUHAN BIJI KECAPI (Sandoricum koetjape(Burm.f.)Merr) TERHADAP PEMBERIAN ZPT IBA DAN BAP SECARA IN VITRO". Jurnal Sylva Scienteae (dalam bahasa Inggris). 2 (6): 1073–1081. doi:10.20527/jss.v2i6.1906. ISSN 2622-8963.