Céndrawasih (mitologi)

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Burung Cénderawasih adalah sajanis burung dalam mitologi. Dipinandui di kawasan nusantara wan nang baparakan, burung ini baisian kadudukan nang mirip lawan burung phoenix di Timur Tengah atawa jua burung fenghuang di Asia Timur.

Burung ini disambat-sambat dalam kitab mistis Tajul Muluk. Burung ini asalnya matan surga wan selalu badampingan lawan buhan wali. Kepalanya bawarna kuning kaamasan lawan ampat pasang halar nang kadada taranya. Nang jadi ciri khasnya adalah dua utas "anténa" nang ta'ulai di buntutnya. Barang siapa nang malihatnya pasti tacangang wan takjub akan kabungasan wan kaunikan burung ini.

Akar kata "cenderawasih" adalah matan "céndra" atau déwa-déwi bulan wan "wasi" nang baisian arti wakil atawa utusan, jadi "céndrawasih" artinya utusan déwa-déwi bulan.

Ujar kitab-kitab lawas, lamun sakiranya burung céndrawasih turun ka bumi maka akan tamatlah riwayatnya. Namun ajaibnya, inya kada akan hilang nang kaya bangkai binatang lain. Ini dikaranakan burung céndrawasih makannya ambun surga haja. Malah inya mangaluarakan harum nang ngalih diungkapakan lawan kata-kata. Banyak nang mahandaki burung ini marga macam-macam khasiat nang konon inya baisian, tamasuk gasan tatamba.

Sabuah panalitian sudah dilakukan ulih Melayu Antique. Bisa dikatakan bahwa burung céndrawasih adalah mitos di wilayah nusantara nang magun baraitan lawan burung fenghuang di Asia Timur wan bahubungan lawan kulaan karajaan. Urang Éropa manyambatnya lawan kiyauan bird of paradise sasuai lawan hikayat nang manyalubunginya. Kada hiran limbah itu ngaran "céndrawasih" dipakai gasan burung-burung nang ada di dalam kulawarga Paradisaeidae.