Pancawara

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Pancawara adalah ngaran matan sabuting pekan atawa minggu nang tadiri matan 5 hari, dalam budaya Jawa wan Bali. Pancawara gin disambat jua sabagai hari pasaran dalam bahasa Jawa lantaran babarapa pasar tradisiunal di wayah jaman bahari wastu buka di hari tartantu haja, misalkan Pasar Legi wan Pasar Pon di Solo wastu buka di hari Legi wan Pon haja dalam saminggu kalender Jawa (siklus 5 hari). Dalam sistim pananggalan Jawa wan Bali, tadapat 2 macam siklus wayah: siklus mingguan wan siklus pasaran. Dalam siklus mingguan, saminggu dibagi manjadi 7 hari, nangkaya nang kita pinandui wayahini (Sanayan, Salasa, Arba, Kamis, Jumahat, Saptu, wan Ahad). Dalam siklus pasaran, sapekan tadiri matan 5 hari pasaran. Ngarn-ngaran hari dalam sistem pancawara (pasaran) ngini adalah: paingponwagekliwonlegi1/umanis2.

Meaurut kalender Jawa, saban hari wan tanggal dalam sistem kalender Masehi salalu ba'isi dua macam ngaran hari. Misalnya 1 Januari 2001 adalah hari Sanayan - Paing, imbahhitu tanggal 2 Januari 2001 adalah hari Salasa - Pon, imbahtu hari Arba - Wage, disusul hari Kamis - Kliwon, Jumahat - Legi, Saptu - Paing, Ahad - Pon, Sanayan - Wage, Salasa - Kliwon, wan satarusnya. Kombinasi dua macam hari ngini sampai wayahini magun haja dipakai dalam penerbitan surat khabar babahasa Jawa, nangkaya harian Kedaulatan Rakyat nang terbit di kuta Yogyakarta, misalnya.

Hari Nepton/Neptu[babak | babak asal-mulanya]

Saban hari pasaran manurut penanggalan Jawa ba'isi bobot angka nang disambat neptu, misalnya:

  • Paing baisi bobot/neptu angka 9
  • Pon baisi bobot/neptu angka 7
  • Wage baisi bobot/neptu angka 4
  • Kliwon baisi bobot/neptu angka 8, dan
  • Legi baisi bobot/neptu angka 5.

Sementara hari mingguan cagar maumpati bobot angka sbb:

  • Sanayan baisi bobot/neptu angka 4
  • Salasa baisi bobot/neptu angka 3
  • Arba baisi bobot/neptu angka 7
  • Kamis baisi bobot/neptu angka 8
  • Jumahat baisi bobot/neptu angka 6
  • Saptu baisi bobot/neptu angka 9, dan
  • Minggu baisi bobot/neptu angka 5.

Nangkaya dipadahakan di atas tadih, tanggal 1 Januari 2001 (pamulaan abad ka-21 wan awal abad ka-3) adalah hari Sanayan-Paing, wan baisi bobot/neptu angka 13, lantaran Sanayan = 4 + Paing = 9. Angka nangkaya ngini rancaknya dipakai gasan manantuakan hari baik dalam manggawi aktivitas saban hari, tamasuk gasan mamilih hari banikahan manurut adat kepercayaan Jawa.

Itihi jua[babak | babak asal-mulanya]