Tarap

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Buah Tarap di Pilipina

Tarap adalah ngaran buah nang mahirip tiwadak, tapi balain bandanya. Lamun diandak bahigaan lawan rambutan, cagaran kalihatan nangkaya rambutan ganal lawan pas dibuka dalamnya banyak baisi buah nangkaya buah rambutan. Buah Tarap dalam bahasa ilmiah dingarani Artocarpus odoratissimus. Biasanya, buah Tarap tahalus pada buah nangka, tagal banyak juwa urang bapadah buah ngini mahirip duwa buah sukun pada buah buah nangka.

Tanaman ini juwa disambat urang lawan ngaran marang (Mindanao), lumuk (Sabah), timadang (Sarawak), wan johey oak (Inggris). Lamun, dukanu 200 tahun nang liwat, ahli butani matan Spanyol maminandui sabuting ngaran gasan dua puhun nang mahirip, tagal urang Iban maminandui bahuwa ada dua parian nang buhannya bari ngaran Lumok lawan Pingan. Kadua parian ngini dilainakan marga ganal duwa bantuk buahnya. [1]

Tarap kada sama lawan puhun benda atawa bendo (Artocarpus elasticus), nang rancak disamaakan tarap di Serawak atawa teureup di Jawa Barat).

Tarap wastu taucir di wilayah Asia Tenggara wan diparkiraakan matan dairah paksina pulau Kalimantan. Buah ngini utamanya tarkanal di Pilipina nang mananam di parkabunan lapang nangkaya di Basilan, Mindanao, Sulu lawan Mindoro, Salian di Pilipina, Tarap juwa ditanam di Australia. [2]

Taksunumi[babak | babak asal-mulanya]

Tarap tamasuk ka dalam tanaman tahunan, batangnya bagatah nang tabantuk pas hujung cangking, bantuk bulat, baisi duri lunak wan panjang, kulit buah bawarna hijau wan karas pas anum, duwa bawarna cuklat kakuningan wan lunak pabila masak, daging buah barwarna putih, lunak, wan manis. [3]

Tinggi puhun bisa sampai 25 wan batangnya badiamitir sampai 40 cm, warnanya habu. Cangkingnya baisi bulu panjang kuning duwa kahabangan, lawan barumah satu.

Daun Tarap

Daun[babak | babak asal-mulanya]

Buah Tarap saluh nang sudah masak

Daun babantuk jurung sampai bulat hintalu tabalik, sisinya rata atawa bagarigi handap, hujungnya tumpul atawa saikit malancip, batangking 2 sampai 3 cm. Daun panumpu bulat hintalu, babulu kuning atawa habang, apabila baguguran cagaran batikas kaya cincin di cangking.

Kambang[babak | babak asal-mulanya]

Kambang dalam kapala saurangan, nang muncul di katiak daun. Kapala kambang lakian babantuk jurung sampai gada.

Buah[babak | babak asal-mulanya]

Buah Tarap tamasuk ka dalam buah majamuk pina bulat, kuning kahijauan bila sudah masak, ada bintil mirip duri lunak handap, bacangking panjang 5 – 14 cm, mancungul di hujung cangking mirip sukun. Daging buahnya barwarna kaputihan, mangandung banyak sari buah, manis duwa harum banar, tarasa linyak wan nangkaya agar-agar di ilat.

Bigi[babak | babak asal-mulanya]

Adapu bigi saukuran 8 × 12 mm, nang pabila malacuk biginya tatap di bawah tanah.

Budidaya[babak | babak asal-mulanya]

Puhun Tarap di Hawai

Lamun di hutan, puhun Tarap kawa tumbuh mulai dairah pasisir pantai sampai ka katinggian 1000 m dpl. Puhun ngini katuju tanah liat bapasir duwa wilayah bacurah hujan tinggi wan rata. Buah Tarap biasa ditamui di pamulaan musim hujan, antara Agustus sampai Januari targantung lawan lukasinya.

Buah tarap nang masak biasa dipanin mamakai julukan matan lading bingkang nang diikat di hujung paring panjang. Buah tarap dijuluk lawan ditanai pakai karung atawa sarung di bawah sakira buah kada gugur ka tanah. Buah tarap harus langsung dimakan imbah dibuka, cagar baunya nang harum lakas bakurang wan warnanya barubah maraga tauksidasi. Bigi tarap kawa dimakan bisa diubar atawa dijarang lawan uyah. [4]

Ulahan[babak | babak asal-mulanya]

Buah Tarap kawa diulah jadi macam-macam targantung salira duwa dairahnya, lamunnya di Hulu Sungai Tengah, Tarap diulah jadi mandai atawa jaruk sabagai iwak kawan makan nasi. Tarap biasanya ditambahi hirisan bawang habang nang dimasak duwa lumbuk. [5]

Buah tarap nang masih anum rancak diulah jadi gangan atawa makanan barat lainnya. Tagal, buah nang sudah masak wan daging buahnya lambut banar, kawa diulah jadi papuluran, nangkaya puding, jus atawa wadai. [6]

Jujuhutan[babak | babak asal-mulanya]

  1. ^ Priyambodo, Utomo (2022-06-29). "Orang Dayak Iban Tahu Pohon Terap Ada Dua Jenis, Kini Terbukti Ilmiah - Semua Halaman - National Geographic". nationalgeographic.grid.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-03. 
  2. ^ Makhfudoh, Qoni (2021-12-18). "Mengenal Buah Tarap, Buah dari Kalimantan yang Durinya Hampir Mirip Rambutan". beritakbb.pikiran-rakyat.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-03. 
  3. ^ "TERAP, BUAH EKSOTIK DARI KABUPATEN NUNUKAN". Cyber extension. Diakses tanggal 2023-03-03. [permanent dead link]
  4. ^ Wihartopo, Heru (2020-06-27). "TERAP, BUAH EKSOTIK DARI KABUPATEN NUNUKAN". Kementrian Pertanian. Diakses tanggal 2023-03-03. [permanent dead link]
  5. ^ Naimi, Royan (2020-06-13). "Mengenal Mandai Tarap, Panganan Khas dari Kabupaten HST, Mirip Buah Nangka Kecil!". BanjarmasinPost (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-03. 
  6. ^ Radar (2019-01-02). "Buah Lokal Eksotis yang Manis". Prokal. Diakses tanggal 2023-03-03.