Capil ka isi

Rumah panjang

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Rumah Radakng di kampung Saham, Kabupatin Landak ngini yaitu sabuting rumah adat di Kalimantan Barat nang masih diganai lawan bubuhan Dayak. (2015)

Rumah Panjang atawa Rumah Radank adalah salah sabuting rumah adat matan Kalimantan Barat, Sarawak wan Sabah, Malaysia. Rumah Panjang adalah panciri matan urang Dayak nang bagana di Kalimantan Barat, Sabah wan Sarawak. Ihwal naya marga rumah panjang adalah tampayan susial kahidupan urang Dayak di Kalimantan Barat wan Sarawak. Rumah panjang jua marupakan pusat kahidupan bubuhan Dayak.[1]

Di Sarawak, tacatat labih pada 4.500 rumah panjang nang tarikin. Tagal, ganap rumah panjang di Sarawak diparcaya tabanyak pada rikinan ngitu marga data nang dikumpulakan kada sunyaan sa-Sarawakan.[2] Pahadangan nitu, rumah panjang di Kalimantan Barat kawa disambat handak punah marga jumlahnya saikit haja lagi.[1] Wayah tahun 1960, pamarintah mambinasakan babarapa rumah tinggi di bawah dugaan ma'anut paham kumunis.[2]

Rumah panjang di wilayah Kalimantan Barat mahirip banaran lawan rumah panjang nang ada di Kalimantan Tangah.[3] Ihwal ngini marga geografis Kalimantan Barat wan Kalimantan Tangah nang baparakan. Kaduanya sama-sama dipinandui lawan ngaran Rumah Betang.[1] Di Sarawak, rumah panjang disambat lawan ngaran "Rumah Panjai" ulih bubuhan Dayak Laut yaitu Iban, "Ntayan" ulih Dayak Darat yaitu Bidayuh. Di Sabah, rumah panjang disambat "Vinata'an" ulih suku Dayak Rungus atawa Dusun Rungus.[2]

Sabalumnya, rumah Panjang matan Kalimantan Barat hudah diulah matan kayu.[4] Rumah panjang matan Kalimantan Barat baisi tinggi 5 sampai 8 m. Tingkat rumah hingkat lawan tinggi tiang nang manopang rumah ngitu. Rumah panjang matan Kalimantan barat baisi panjang kikira180 m wan lebar 6 m. Rumah panjang baisi kurang labih 50 bilik. Bilik ngini umumnya dimalami lawan banyak kaluarga nang di dalamnya jua tamasuk kaluarga inti. Gasan masuk ka rumah panjang, kaluarga baisi tangka atawa tangga.[5]

Rumah panjang di Kalimantan Barat baisi tagas nang kipit tagal lawan ukuran panjang nang ekstrem. Rumah ngini baisi sabuting kamar haja.[4] Rumah panjang tadiri matan babarapa bagian yaitu palataran atawa biasa disambat pante, ruang tamu nang biasa disambat samik, wan ruang kaluarga. Di dalam ruang tamu ada sabuting mija nang disambat peni nang gasan wadah mamadahakan atawa manarima tamu. Pene tagasnya bulat wan dipakai gasan manyimpan makanan atawa minuman gasan tamu. Ruang keluarga adalah ruang ugahari nang baisi panjang 6 m dan lebar 6 m. Balakang rumah panjang dipakai gasan padu kaluarga. Rajin, asing-asing kaluarga baisi dapur saurang.[2]

Rumah Panjang Iban

[babak | babak asal-mulanya]

Rumah Panjang Iban adalah kediaman tradisional bubuhan Iban di Sarawak, Malaysia[6]. Bahannya adalah struktur pambangunan nang panjang wan diganai lawan babarapa kaluarga dalam satu komunitas nang babagi anjung badua.[7] Rumah panjang bapungsi wastu kada sawagai wadah bagana tagal juwa sawagai pusat kahidupan susial wan budaya bubuhan Iban.[8]

  1. ^ a b c "Rumah Panjang". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2014-05-12. Diakses tanggal 28 Februari 2025. 
  2. ^ a b c d Gomes, Edwin (Edisi 2024). Children of Borneo: Anak-anak Borneo. Yogyakarta: Indoliterasi Publishing House. hlm. 51. ISBN 978-623-6496-13-8. 
  3. ^ "Rumah Adat Indonesia dengan Ciri Khasnya". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2014-04-07. Diakses tanggal 28 Februari 2025. 
  4. ^ a b J.M.Nas. 2009. Masa Lalu dalam masa Kini: Arsitektur Indonesia. Jakarta:PT Gramedia Pustaka Utama. Hlm 38.
  5. ^ "Nama Lain Rumah Adat Kalimantan". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2014-05-12. Diakses tanggal 28 Februari 2025. 
  6. ^ "Rumah Panjang di Sarawak". Diakses tanggal 7 Februari 2025. 
  7. ^ "Kehidupan Rumah Panjang". Diakses tanggal 7 Februari 2025. 
  8. ^ "Adat Resam Masyarakat Iban". Diakses tanggal 7 Februari 2025.