Capil ka isi

Partai Parsatuan Dayak

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Partai Persatuan Dayak (disingkat PPD) adalah partai pulitik matan adat lokal di Indonesia. Dibantuk gasan mewakili 'primodial' kahandak masyarakat Dayak, partai nangini adalah salah satu partai pulitik di Indonesia nang diulah di sepanjang garis etnis.[1][2] Oevaang Oeray, Gubernur partama Kalimantan Barat wan salah sabuting pandiri PPD, adalah tokoh partai.[2][3]

Periode pamulaan

[babak | babak asal-mulanya]

Pada tanggal 30 November 1945, asosiasi Daya in Action diulah di Putussibao.[4] Banyak pendiri gerakan ini adalah guru, wan pamimpinnya F.C. Palaunsoeka adalah guru sekolahnya sorang. Pastor Jawa A. Adikardjana ma'ulah peran panting dalam landasan gerakan. Satahun imbah diulah, asosiasi ini ma'evolusi jadi PPD. Pada bulan Oktober 1946, Administrasi Sipil Indie Belanda (NICA) manunjuk tujuh angguta PPD Dewan Kalimantan Barat (nang totalnya baisi 40 kursi). Satangah matan anggota dewan administratif Daerah Khusus Kalimantan Barat asalnya matani PPD; Oevaang Oeray, Lim Bak Meng (orang Tionghoa Katolik) wan A.F. Korak.[5]

Pas itu, PPD maambil posisi ambivalen lawan Walanda. Ini mancari kerjasama lawan NICA dalam rangka maharatakan posisinya, tapi pada kesempatan manggunaakan waktu nang sama gasan mengkritik 'gangguan' Walanda dalam urusan Dayak.[5]

Pas tahun 1950, Partai Dayak kurang mambari dana gasan kongres partai. Lim Bak Meng maulah parusahaan dagang halus, tapi parusahaan ngini kada sukses nang dingarani NV Tjemara. Parusahaan ngini inya ulah gasan mambari dana kongres Partai Dayak tahun itu.[6] Partai ngini sudah maulah 2 upaya lain, yaitu mengharapkan bantuan relawan wan maulah suatu kabijakan lain, yaitu 3 persen PNS Dayak disuruh mambari 3% gaji buhannya gasan pendanaan ini.[6]

Struktur Organisasi

[babak | babak asal-mulanya]

Pengurus PPD saat 30 November 1946 adalah:[4]

Struktur Organisasi PPD 1946
Jabatan Nama
Penasihat A.F. Korak
Pius Ungkang
Agustinus Djelani
Ketua Umum F.C. Palaun Soeka
Ketua M. Andjioe
Sekretaris Rafael Serang
H. Liwah
Bendahara W.J. Pilang

Pada 12 Mei 1947 terjadi perubahan pengurus setelah mundurnya J.C. Oevang Oeraay karena kesibukannya di Dogelijk Bestuur DIKB.

Struktur Organisasi PPD 1947
Ketua Umum Agustinus Djelani
Ketua F.C. Palaun Soeka
Sekretaris A. Syahdan
Saiyan Tiong
Bendahara M. Nyaboe

Pengangkatan A. Djelani menjadi Bupati Kabupaten Pontianak pada Pemilu 1958 membuat jabatan ketua DPP PDD dipegang oleh F.C. Palaun Soeka sampai dengan tahun 1963 saat pembubaran.

Pilkada 1955

[babak | babak asal-mulanya]

Pada Pemilu parlemen 1955, PPD mandapat 146.054 suara (0.4% suara nasional), wan mandapat satu kursi di Dewan perwakilan rakyat dari Kalimantan Barat.[7][8] Partai ngini mandapat 33,1% suara di Kalimantan Barat, manjadi partai paling ganal kadua di daerah (sahabis Masjumi). Tapi di Kalimantan Selatan (waktu itu masih bagabung Kalimantan Tengah sabalum pamekaran 1957), partai ngini hanya mandapat 1,5% dari suaro populer (di daerah Kalimantan Tangah nang didominasi Dayak partai mandapat 6,2% suara).[1] Dalam pemilihan parlemen provinsi Kalimantan Barat di tahun nang sama, PPD mandapatakan sembilan dari 29 kursi.[2]

Pas tahun 1959 Presiden Soekarno mengeluarkan larangan lawan partai politik nang bersifat etnis, wan PPD dibubarakan imbah adanya larangan ngitu. Babarapa politisi PPD manarusakan karirnya di partai lain sasudah larangan itu.[2] Oevaang Oeray bagabung lawan Partai Indonésia (Partindo), samantara babarapa lainnya bagabung lawan Partai Katolik.[2][3]

Salain itu, Partai Dayak mengalami kemunduran. Nang mana, ini disababakan ulih kabijakan pamarintah pusat gasan mengurangi partai politik daerah wan akibat adanya konflik di dalam badan partai internal.[9] Pas tahun 1960-an, PPD pacah jadi dua faksi. Faksi pamulaan dikomandoi ulih Gubernur Oevaang Oeray nang didukung ulih Partindo (partai nasionalis sayap kiri). Faksi kadua dipimpin ulih Palaoensoeka wan didukung ulih mayoritas guru Katolik wan bergabung lawan Partai Katolik.[9]

Tokoh-tokoh nang bapangaruh

[babak | babak asal-mulanya]
  • J.C. Oevaang Oeray, pandiri Partai Persatuan Dayak wan Gubernur Kalimantan Barat partama.
  • Hausman Baboe, pandiri Kalimantan Tengah, tokoh pers Kalimantan Timur wan pandiri harian Suara Dayak.
  • Franciscus Conradus Palaoensoeka, politisi Partai persatuan Dayak wan pandiri harian Kompas
  • G.P. Jaung, bakas Bupati Sintang.
  • Jeranding Abdurrahman
  1. ^ a b Bertrand, Jacques. Nationalism and Ethnic Conflict in Indonesia. Cambridge Asia-Pacific studies. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2004. pp. 52-53
  2. ^ a b c d e Erb, Maribeth, and Priyambudi Sulistiyanto. Deepening Democracy in Indonesia?: Direct Elections for Local Leaders (Pilkada). Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2009. p. 348
  3. ^ a b Peluso, Nancy Lee, and Michael Watts. Violent Environments. Ithaca: Cornell University Press, 2001. pp. 99-100
  4. ^ a b Aloy, Aloysius (2019). Semangat Dayak: Catatan Perjuangan Politik Partai Persatuan Datak-PPD (1945-1963), Indonesia: Penerbit Buku Kompas. ISBN 978-623-241-007-7. Retrieved 22 Maret 2025
  5. ^ a b Davidson, Jamie Seth. From Rebellion to Riots: Collective Violence on Indonesian Borneo. New perspectives in Southeast Asian studies. Madison, Wis: University of Wisconsin Press, 2008. pp. 37-40
  6. ^ a b (Bahasa Inggris) Dokumen ari.nus.edu.sg Archived 2014-05-18 at the Wayback Machine Keterangan ini terdapat dalam catatan bawah nomor 65
  7. ^ Feith, Herbert. The Decline of Constitutional Democracy in Indonesia. An Equinox classic Indonesia book. Jakarta [u.a.]: Equinox, 2007. p. 435
  8. ^ Young, Crawford. The Politics of Cultural Pluralism. Madison, Wis: Univ. of Wisconsin P., 1976. p. 352
  9. ^ a b "Jurnal Xa.yimg.com". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2016-03-04. Diakses tanggal 2012-09-07.