Dinasti Babilonia Partama

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan

Kronologi dinasti Babilonia pertama dipardabatakan karana ada Daptar Raja Babilonia A wan Daptar Raja Babilonia B. Dalam kronologi ngini, masa pamarintahan pada Daptar A dipakai sabab pamakaiannya nang taluas. Masa pemerintahan haratan Daptar B sacara umum talawas.

Dinasti[babak | babak asal-mulanya]

Kronologi handap pertama:

Asal usul[babak | babak asal-mulanya]

Kekaisaran Babilon haratan Hammurabi naik tahta haratan 1792 SM (coklat tua) wan imbah kamatiannya pada 1750 SM (coklat muda).

Asal usul nang pasti matan dinasti ngini ngalih dikatahui sacara pasti karana kaadaan topografi Babilon ngitu surang, nang baisi parmukaan banyu nang tinggi, sahingga kada manyisakan banyak paninggalan arkeologis nang utuh. Lawan nangitu, bukti-bukti hagan sejarah Babilonia justru banyak nang baasal matan dairah di sakulilingnya wan catatan tartulis. Kada banyak nang dikatahui manganai bubuhan raja matan Sumuabum sampai Sin-muballit salain pakta bahwa buhannya adalah urang Amoriah wan lainnya urang Akkadia. Akan tatapi, dikatahui bahwa bubuhannya mangumpulakan wilayah tanah nang kada talalu luas. Haratan Hammurabi (nang jua adalah urang Amoriah) naik tahta jadi raja Babilon, kakaisaran ngitu hanya tadiri matan babarapa kuta wan saikit wilayah sakulilingnya; Dilbat, Sippar, Kish, wan Borsippa. Imbah Hammurabi jadi raja, inya sukses mandapatakan banyak sakali kamanangan militer lawan manaklukakan kuta-kuta lain nang kawa manjulungi kauntungan hagan Bablion. Lawan kamanagan-kamanangan militernya ngitu, banyak tanah nang dirabuti ulih kakaisaran. Tatapi, maskipun Bablion sudah jadi takuat sabab Hammurabi, Babilon masih balum jadi dairah panting di Mesopotamia, kada nang kaya Assyria, nang haratan ngitu dipimpin ulih Shamshi-Adad I, atawapun Larsa, nang haratan ngitu dipimpin ulih Rim-Sin.

Haratan tahun katiga belas Hammurabi jadi raja, inya mulai manjadiakan Babilon sabagai pusat matan apa nang kainanya akan manjadi kakaisaran ganal. Hatatan tahun nangitu, inya marabuti Larsa matan Rim-Sin, sahingga kini baisi kandali atas pusat-pusat parkutaan nang mauntungakan nang kaya Nippur, Ur, Uruk, wan Isin. Lawan kata lain, Hammurabi mandapatakan kandali atas sabarataan Mesopotamia selatan. Kakuatan pulitik lainnya nang patut diparhitungakan di dairah ngitu pada milenium kadua adalah Eshnunna, nang barhasil dirabuti ulih Hammurabi sakitaran tahun 1761 SM. Babilon imbahnya mamanfaatakan jalur pardagangan Eshnuna nang sudah mapan banar wan jua stabil ikunuminya nang buhannya bisi. Kada lawas imbah ngitu pasukan Hammurabi marabuti Mari, kuta pauncitan nang mambariinya kandali atas saban wilayah nang mambantuk Mesopotamia di bawah Dinasti Ketiga Ur haratan milenium katiga.

Tarjamahan pahanyarnya matan lambaran Chogha Gavaneh nang batahun kurang 1800 SM manampaiakan adanya hubungan nang rakat antara kuta ngini nang baandak bukit Islam abad di Zagros Tengah wan dairah Dyala.

Lembaran Venus Ammisaduga (cuntuhnya babarapa persi kunonya dalam lambaran tanah liat) jua dipinandui, wan babarapa buku manganai ngitu sudah ditarbitakan. Babarap usulan waktu asal sudah dajukan lamunnya waktu pamulaan nang tadapat dalam banyak buku sumber kaliatannya sudah kada akurat wan kada bujur. Ada kangalihan lainnya; jangka waktu 21 tahun pangamatan tarinci lawan planit Venus kawa atawa kada kawa bartapatan lawan masa pamarintahan raja ngini, sabab ngarannya kada disambatakan, hanya Tahun Tahta Emas. Babarapa sumber, babarapa dicitak hampir saratus tahun nang tadahulu, manyambat bahwa teks nang bujur manyambat adanya okultasi ulih bulan. Akan tatapi, ngini mungkin salah maartikan. Dukunggan parhitungan 1659 SM hagan kajatuhan Babilon, badasarakan statistik probabilitas pananggalan badasarkan lawan pangamatan planit. Krunulugi partangahan nang wayahini banyak ditarim talalu randah matan sudut pandang astronomis.

Sabuting naskah manganai Kajatuhan Babilon ulih urang Hittit Mursilis I pas masa uncit pamarintahan Samsuditana nang mangisahakan tantang garhana kambar nang krusial bana hagan krunulugi Babilon nang bujur. Sapasan gerhana bulan wan gerhana matahari tarjadi pada bulan Shimanu (Sivan). Garhana matahari tarjadai pas 9 pibruari 1659 SM. Garhana ngini tarjadi 4.43 wan ampih pas jam 6.47. Garhana kadua kada kaliatan nang mamuasakan catatan nang mangisahakan bahwa bulan nang tinggalam masih barupa gerhana. Gerhana matahari tarjadi pas 23 pibruari tahun 1659 SM, dimulai haratan jam 10.26 wan mancapai maksimunnya haratan jam 11.45, wan jua ampih haratan jam 13.04.

Catatan kaki[babak | babak asal-mulanya]