Hak asasi manusia: Pabidaan ralatan

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Baris 146: Baris 146:
=== Hak individu wan hak kolektif ===
=== Hak individu wan hak kolektif ===
PUHAM wan parjanjian-parjanjian HAM internasional baisi pamarakan nang individualistik, atawa dalam ngaran lain, individualah nang jadi panariman hak. {{sfn|van Boven|2010|p=176}} Pasal 27 ICCPR bujur manyambat bahwa "Di negara-negara nang baisi kalumpuk minirotis badasarakan suku bangsa, agama, atawa basa, urang-urang nang tarmasuk dalam kalumpuk minoritas nang ngitu kada bulih diingkari haknya dalam masyarakat, baimbaian angguta kalumpuknya nang lain, hagan manikmati budaya buhannya surang, hagan manjalanakan wan maamalakan agamanya surang, atawa mamakai basa buhannya surang" {{sfn|ICCPR|1966}} Tagal, parjanjian ngini kada manyambat "kalumpuk minuritas" sabagai panarima hak, tagal malah malah mamakai istilah "urang-urang nang tarmasuk ka dalam kalumpuk minoritas". Hal ngini pinanya disababkan ulih kakhawatiran bahwa pasal ngini kawa dimanpaatakan hagan kapantingan-kapantingan [[separatisme|separatis]]. Pamarakan samacam ngini jua dipakai ulih [[Deklarasi tentang Hak-Hak Urang-Urang nang Tarmasuk ka dalam Minoritas Nasional atawa Etnis, Agama, wan Basa]] (1992).{{sfn|van Boven|2010|p=176}} Walau nang kaya ngitu, pamarakan nang labih basipat kolektivis kawa ditamui dalam [[Deklarasi tentang Hak-Hak Panduduk Asli]] (2007). Deklarasi nang ngitu manyambat hak-hak nang dibariakan lawan kalumpuk panduduk asli sakaligus individu nang marupakan bagian matan kalumpuk ngitu. Cuntuh hak kolektif dalam deklarasi ngitu adalah [[hak panantuan nasib surang]] gasan kalumpok panduduk asli, pawayahan cuntuh hak individu adalah hak supaya hidup sagan individu panduduk asli. Sabagai tambahan, sahubungan lawan hak panantuan nasib surang, Deklarasi wan Program Aksi Wina maaanggap paniadaan hak ngitu sabagai palanggaran hak asasi manusia.{{sfn|van Boven|2010|p=177}}
PUHAM wan parjanjian-parjanjian HAM internasional baisi pamarakan nang individualistik, atawa dalam ngaran lain, individualah nang jadi panariman hak. {{sfn|van Boven|2010|p=176}} Pasal 27 ICCPR bujur manyambat bahwa "Di negara-negara nang baisi kalumpuk minirotis badasarakan suku bangsa, agama, atawa basa, urang-urang nang tarmasuk dalam kalumpuk minoritas nang ngitu kada bulih diingkari haknya dalam masyarakat, baimbaian angguta kalumpuknya nang lain, hagan manikmati budaya buhannya surang, hagan manjalanakan wan maamalakan agamanya surang, atawa mamakai basa buhannya surang" {{sfn|ICCPR|1966}} Tagal, parjanjian ngini kada manyambat "kalumpuk minuritas" sabagai panarima hak, tagal malah malah mamakai istilah "urang-urang nang tarmasuk ka dalam kalumpuk minoritas". Hal ngini pinanya disababkan ulih kakhawatiran bahwa pasal ngini kawa dimanpaatakan hagan kapantingan-kapantingan [[separatisme|separatis]]. Pamarakan samacam ngini jua dipakai ulih [[Deklarasi tentang Hak-Hak Urang-Urang nang Tarmasuk ka dalam Minoritas Nasional atawa Etnis, Agama, wan Basa]] (1992).{{sfn|van Boven|2010|p=176}} Walau nang kaya ngitu, pamarakan nang labih basipat kolektivis kawa ditamui dalam [[Deklarasi tentang Hak-Hak Panduduk Asli]] (2007). Deklarasi nang ngitu manyambat hak-hak nang dibariakan lawan kalumpuk panduduk asli sakaligus individu nang marupakan bagian matan kalumpuk ngitu. Cuntuh hak kolektif dalam deklarasi ngitu adalah [[hak panantuan nasib surang]] gasan kalumpok panduduk asli, pawayahan cuntuh hak individu adalah hak supaya hidup sagan individu panduduk asli. Sabagai tambahan, sahubungan lawan hak panantuan nasib surang, Deklarasi wan Program Aksi Wina maaanggap paniadaan hak ngitu sabagai palanggaran hak asasi manusia.{{sfn|van Boven|2010|p=177}}

=== Hak-hak inti ===
Tanpa mahapusakan unsur kautuhan matan hak asasi manusia, babarapa hak dianggap labih panting hagan mampartahanakan nyawa manusia wan managakakan martabatnya. Ulih sabab ngitu, hak-hak ngitu, dipandang baisi kadudukan nang tatinggi matanpada nang lain nang wan mamarluakan tanggung jawab khusus matan nagara.{{sfn|van Boven|2010|p=181}} Sabagai cuntuh, hak hagan hidup wan palarangan panyiksaan dianggap labih utama matanpada hak hagan baistirahat nang kaya nang dicantumakan dalam Pasal 24 PUHAM.{{sfn|van Boven|2010|p=181}} Biasanya hak nang dianggap sabagai "hak inti" adalah hak-hak sipil wan pulitik, tagal filsuf Amirika Serikat [[Henry Shue]] jua sudah maidentifikasi sajumlah "hak-hak dasar" nang dianggap manjadi prasyarat demi badirinya hak-hak lain, wan salah sabuting hak nang inya sambat adalah "hak hagan mandapatakan sumber panghidupan minimal" nang takait banar lawan hak ikunumi, sosial, wan budaya.{{sfn|Scheinin|2013|p=528}}

Parjanjian-parjanjian HAM internasional surang maakui sajumlah hak nang kada bulih dikurangi dalam kaadaaan darurat nang mangancam kahidupan bangsa wan kabaradaaanya, wan hak ngitu bulih disambat sabagai "hak inti".{{sfn|van Boven|2010|p=182}} Manurut Pasal 4(2) ICCPR, hak-hak nang kada kawa dikurangi dalam kaadaan darurat maliputi hak hagan hidup, palarangan panyiksaan atawa "[[Parlakuan nang kada manusiawi atawa nang marendahakan martabat|parlakuan atawa panghukuman lain nang kejam, kada manusiawi, atawa marendahakan martabat manusia]]", palarangan parbudakan, larangan manjeblosakan saikung urang ka panjara maraga kada mampu mamanuhi kawajiban kontrak, [[asas legalitas]] dalam [[hukum pidana]], pangakuan bahwa samuaan urang satara di mata hukum, sarta kabibasan bapikir, bakayakinan, wan baagama.{{sfn|ICCPR|1966}}{{sfn|van Boven|2010|p=182}} Tagal, [[Komite Hak Asasi Manusia PBB]] manyambat dalam Komentar Umum No. 24 bahwa pasal ngini kada kawa dianggap sabagai bukti adanya hierarki dalam ICCPR.{{sfn|Scheinin|2013|p=530}}


== Bahan acuan ==
== Bahan acuan ==

Ralatan matan 12 Nupimbir 2021 10.16

Hak asasi manusia (disingkat HAM, basa Inggris: human rights, bahasa Prancis: droits de l'homme) marupakan sabuting rancangan hukum wan maumpat aturan (normatif) nang manyambat bahua manusia baisi hak nang barikit lawan manusia ngitu saurang marga inya adalah saikung manusia. Hak asasi manusia balaku pabila haja, di mana haja, wan lawan siapa haja, sahingga sipatnya . HAM pada pandiriannya kada kawa dicabut. Hak asasi manusia jua kada kawa dibagi-bagi, saling bahubungan, wan saling bagantung. Hak asasi manusia biasanya dialamatakan lawan nagara, atawa dalam kata lain, nagaralah nang mengemban kawajiban hagan mahurmati, malindungi, wan manunaiakan hak asasi manusia, tarmasuk lawan mancagah wan menindaklanjuti palanggaran nang digawi ulih swasta. Dalam terminologi modern, hak asasi manusia kawa dibagi manjadi hak sipil wan pulitik nang bahubungan lawan kabibasan sipil (nang kaya hak hagan hidup, hak hagan kada disakiti, wan kabibasan barpandapat), wan jua hak ikunumi, sosial, wan budaya nang bahubungan lawan akses ka barang publik (nang kaya hak hagan mandapatakan pandidikan nang pantas, hak atas kasihatan, atawa hak atas parumahan).

Sacara konséptual, hak asasi manusia kawa dilandasakan lawan kayakinan bahwa hak nangitu "dibarii sacara alamiah" ulih alam semesta, Tuhan, atawa nalar. Pahadangan ngitu, buhannya nang kada manarima unsur alamiah mayakini bahwa has asasi manusia marupakan palaksanaan nilai-nilai nang disatujui ulih masyarakat. Ada jua nang manyambat HAM sabagai parwakilan matan klaim-klaim kaum nang tartindas, wan haratam waktu nang sama jua tadapat kalumpuk nang ragu lawan kabaradaan HAM wan manyambat bahwa hak asasi manusia hanya ada karana manusia mancatusakan wan mamandirakan kunsip ngitu. Matan sudut pandang hukum internasional, hak asasi manusia jua kawa dibatasi atawa dikurangi lawan syara-syarat tartantu. Pambatasan biasanya harus ditantuakan ulih hukum, baisi tujuan nang sah, wan diparluakan hagan sabuting masyarakat demokratis. Pahadangan ngitu, pangurangan hanya kawa dilakukan dalam keadaan darurat nang mangancam "kehidupan bangsa", wan pacahnya perang pun balum mancukupi syarat ngini. Salawas perang, hukum kemanusiaan internasional barlaku hagan lex specialis. Walaupun kaya ngitu, sejumlah hak tetap kada buulih dikasampingakan dalam kaadaan nang apapun, nang kaya hak hagan bibisa matan perbudakan maupun penyiksaan.

Masyarakat kuno kada pinandu lawan kunsip hak asasi manusia universtal nang kaya halnya masyarakat modern. Pelopor sabujurnya matan wacan hak asasi manusia adalah kunsip hak kodrati nang dikambangakan haratan tahun Abad Pencerahan, nang imbahnya mamangaruhi wacana pulitik salawas Revolusi Amirika wan Revolusi Prancis. Kunsip hak asasi manusia modern cungul pas paruh kaduwa abad kaduwa puluh, tarutama imbah dirumusakannya Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia (PUHAM) di Paris pas tahun 1948. Salawas ngitu, hak asasi manusia sudah maalami parkambangan nang hancap wan jadi samacam kudi etik nang ditarima wan ditagakakan sacara global. Palaksanaan hak asasi manusia di tingkat internasional diawasi ulih Dewan Hak Asasi Manusia PBB wan badan-badan traktat PBB nangkaya Komite Hak Asasi Manusia PBB wan Komite Hak Ikunumi, Sosial, dan Budaya, samantara di tingkat regional, hak asasi manusia ditagakakan ulih Pengadilan Hak Asasi Manusia Eropa, Pengadilan Hak Asasi Manusia Antar-Amerika, sarta Pengadilan Hak Asasi Manusia wan Hak Penduduk Afrika. Kovenan Internasional tentang Hak-Hak Sipil dan Politik (ICCPR) wan Kovenan Internasional tantang Hak-Hak Ikunumi, Sosial, wan Budaya (ICESCR) surang sudah diratifikasi ulih hampir sabarataan negara di dunia wayahini.

Sajarah

Piagam Magna Carta nang rancak dianggap lawan piagam hak panambayan, walaupun piagam ngini sangat balalain lawan piagam HAM modern sabab hanya manjamin hak-hak bubuhan bangsawan Inggris.[1]

Upaya hagan mancarii sajarah hak asasi manusia takajal ulih pardabatan manganai titik pamulaannya.[2][3] Sacara umum wan abstrak, nilai-nilai nang mamulaakan hak asasi manusia (nang kaya kaadilan, kesetaraan, wan martabat) kawa ditamuakan dalam barbagai masyarakat dalam sejarah.[4] Kunsip-kunsip nang takait lawan hak asasi manusia sudah kawa dicarii paling kada samanjak dikaluarakannya Undang-Undang Hammurabi di Babilonia pas abad ka-18 SM, wan jua lawan cungulnya kitab-kitab agama.[2] Apabila nang dijadiakan tolok ukur adalah sejarah gagasan bahwa saban manusia baisi hak kodrati, kunsip ngini sudah ada sakadanya matan zaman Yunani Kuno lawan cungulnya pamikiran filsuf-filsuf Stoikisme.[2] Tagal, klaim-klaim historis samacam ngini sudah manuai kritikan sabab dianggap manyamaratakan gagasan manganai kaadilan, kasataraan, wan kamanusiaan lawan kunsip hak asasi manusia modern.[5]

Apabila sajarah HAM nang dicariii adalah sajarah HAM modern nang ditagakaakan sacara hukum di tingkat nasional wan internasional wayahini, kawa disambat bahwa sajarahnya baawal matan piagam-piagam nang mancantumkan kabibasan-kabibasan nang malindungi si ampun hak matan panyalah gunaan kakuasaan ulih pamimpin, wan dukumin nang mungkin kawa disambat sabaga titik awalnya Magna Carta di Karajaan Inggris matan tahun 1215.[2][4] Tagal, Magna Carta pun masih dianggap bamasalah, sabab dukumin ngini hanya malindungi bubuhan bangsawan nang kuat matan kakuasaan Raja Inggris.[1] Maka matan ngitu, wayah nang dianggap sangat bapangaruh tarhadap kunsip HAM modern nang mancakup sabarataan umat manusia adalah Abad Pancarahan pas abad ka-18 lawan cungulnya tulisan-tulisan karya John Locke nang bahubungan lawan hukum kodrat.[4] Pakar hak asasi manusia Eva Brems bahkan maulah partakunan nang labih ngalih dalam bukunya nang bajudul Human Rights: Universality and Diversity (2001) lawan manyambat bahwa "Sumber rumusan hak asasi manusia di tingkat internasional wayahini ngalih hagan ditilik baasa ka wayah sabalum Abad Pencerahan, atawa di andakan di luar Irupa wan Amerika. Gagasan bahwa PUHAM berakar matan saban kabudayaan kadalah labih matan sakadar mitos."[6] Pakar HAM Jack Donnelly jua manulis bahwa "Kadada masyarakat, paradaban, atawa budaya sabalum abad ketujuhbelas (...) nang sudah baisi praktik, atawa bahkan visi, nang banyak didukung manganai hak asasi manusia sacara individual nang satara wan kada kawa dicabut."[7]

Bubuhan pamikir pancarahan

John Locke, pamikir Abad Pencerahan nang dipinandui akan gagasan-gagasannya manganai hak kodrati.

Thomas Hobbes manarbitakan karyanya nang bajudul Leviathan pas tahun 1651. Dalam buku tersebut, Hobbes berpendapat bahwa kekuasaan absolut wajib ada, dan ia menolak gagasan mengenai pembatasan terhadap kekuasaan. Oleh sabab ngitu, inya manyambat bahwa sabarataan bawahan seyogianya tunduk lawan panguasanya, wan ia kada banyak bajapai lawan hak kodrati. Tagal kaya ngitu, Hobbes mayakini bahwa panguasa harus menjalankan wiwinangnya sacara bertanggung jawab wan lawan maumpati hukum Allah wan hukum kodrat. Selain ngitu, Hobbes dianggap barjasa sabab sudah maminanduakan gagasan kontrak sosial nang manyambat bahwa panguasa baisi wiwinang hagan bakuasa sabab rakyat sabalumnya sudah manyambat kasadiaan buhannya hagan disuruh-suruh. [8]

John Locke mangambangakan gagasan ngini labih lanjut dalam karyanya,Two Treatises of Government, nang ditarbitakan pas tahun 1689. Locke dipinandui lawan pamikirannnya manganai hak kodrati bahwa manusia taranak lawan "kabibasan sempurna" wan panikmatan hak-hak wan kaistimiwaan nang "kada takandali" dalam kaadaan alamiah sabalum adanya negara. Manusia sacara alamiah jua baisi kakuatan hagan mampartahanakan kahidupan, kabibasan, wan hak-hak ampunnya matan ancaman atawa sarangan manusia lain.[8] Inya manulak mantah-mantah klaim bahwa manusia kawa malapasakan hak-hak kodratinya. Manurutnya, kadada urang nang kawa manjulung wiwinang nang labih ganal matanpada nang inya ampun. Selain ngitu, badasarkan pandangan Locke, kadada sabuting pun insan nang baisi kakuasaan mutlak wan sawinang-winang tarhadap dirinya surang maupun tarhadap urang lain sampai-sampai buhannya kawa mamatii atawa marapas hak ampun urang nang lain. Maka matan ngitu, manusia dianggap kada kawa manundukakan dirinya kapada kakuasaan sawinang-sawinang urang lain. Matan sini, cungul kasimpulan bahwa manusia masih tatap manahani kabibasan alamiahnya bahkan haratan buhannya hidup di sabuting nagara, wan parumusan kontrak sosial hagan mandiriakan nagara kada dianggap sabagai panjulungan hak kadada syarat nang kaya dibayangakan ulih Hobbes. Gagasan ngini mambuka jalan hagan kacungulan hak asasi nang malindungi sasaurang matan parmintaan-parmintaan nang kada badasar matan negara [9] Labih jauh lagi, Locke manyambat bahwa panguasa takananya parlu dilawan amunnya buhannya sawinang-winang dalam manjalanakan kakuasaannya atawa mamakainya hagan mangakibatakan kahancuran, wan lainnya hagan kabaikan umat manusia wan parlindungan hak buhannya.[8] Gagasan ngini kelak tatuang dalam mukadimah PUHAM: "Manimbang bahwa hak-hak asasi manusia parlu dilindungi ulih paraturan hukum supaya urang kadada tapaksa mamilih pambaruntakan sabagai usaha pauncitan guna manantang kalaliman wan panindasan."[10]

Haratan tahun nang sama, pamarintah Inggris mangaluarakan piagam Bill of Rights nang mambariakan hak-hak nang tarbatas, nangkaya palarangan pangganjaran hukuman nang "lalim wan kada lazim". Tagal, sumbangsih paling ganal piagam ngini adalah dalam manatapkan kunsip kadaulatan parlemen sacara konstitusional. Bardasarkan pamahaman masyarakat modern, piagam ngini kada mamanuhi syarat sabagai piagam hak asasi manusia, tagal dianggap panting sabab sudah mamastiakan gagasan bahwa kakuasaan mutlak di tangan negara parlu dibatasi demi kaparluan individu-individu di dalamnya.[1]

Manjadi hukum positif

Deklarasi Hak Asasi Manusia dan Warga Negara nang disahakan ulih Majelis Nasional Prancis pas tahun 1789.

Gagasan Locke manganai hak kodrati hagan panambayannya diejawantahkan sacara hukum di Amirika Serikat. Deklarasi Hak-Hak Virginia nang dikaluarakan pas tanggal 12 Juni 1776 dianggap sabagai piagam hak panambayan nang sajalan lawan kunsip modern; dukumin nang ngitu kada hanya maakaui bahwa sabarataan manusia ngitu satara, bibas, wan baisi hak-hak nang barikit lawan diri buhannya surang, tagal jua maandak daptar hak-hak nang dilindungi, nangkaya hak hagan mamparulih prusis hukum nang samastinya wan kabibasan baekspresi.[11] Imbah ngitu, Deklarasi Kemerdekaan Amirika Serikat nang dikumandangakan pas tanggal 4 Juli 1776 baisi preambul nang sangat tersohor:

Kami maanggap kabujuran-kabujuran ngini tabukti surang, bahwa sabarataan manusia diciptakan sama, bahwa buhannya dianugarahi ulih Pancipta buhannya hak-hak tartantu nang kada kawa dipungkiri, di antarany hidup, kabibasan, wan manyasah kabahagiaan. Bahwa hagan maamanakan hak-hak ngini, Pamarintahan dilambagakan di antara manusia, kakuasaan buhannya didapat matan parsatujuan buhannya nang diparintah; bahwa pabila haja saban bantuk pamarintahan mahalangi tujuan ngini, maka hak rakyat hagan maubah atawa mambubarakannya (...).[12]

Lawan tahun nang sama, haratan Revolusi Prancis tangah bargalora, Deklarasi Hak Asasi Manusia wan Warga Negara dimaklumakan ulih Majelis Nasional Prancis pas tanggal 26 Agustus 1789.[13] Deklarasi ngini turut managasakan bahwa manusia baisi hak nang alamiah wan kada kawa dicabut.[14] Imbah ngitu, di negara nang sama, cungul jua Deklarasi Hak Asasi Manusia wan Warga Negara 1793 wan Deklarasi Hak-Hak wan Kewajiban-Kewajiban Manusia wan Warga Negara 1795. Di Amirika Serikat, hak asasi turut diakui di tingkat nagara bagian, nangkaya di New York pas tahun 1777 wan Massachusetts pas tahun 1780, sarta di tingkat federal dalam bantuk Deklarasi Hak-Hak tahun 1791 nang marupakan sapuluh amendemen panambayan tarhadap Konstitusi Amirika Serikat.[4]

Deklarasi-deklarasi ngini pas praktiknya kada baisi cakupan nang mandunia (barataan). Haratan Abada Pancarahan, "manusia" dianggap sabagai lakian nang kawa malindungi dirinya surang, sahingga budak kulit hirang, babinian, kakanakan, wan bahkan hamba tani kada tamasuk ka dalam cakupan. Banyak matan bubuhan parumus Deklarasi Hak-Hak di Amirika Serikat nang manarima institusi parbudakan wan maanggap binian kada layak hagan talibat dalam urusan pulitik.[15] Di Prancis, walaupun bubuhan parumus Deklarasi Hak Asasi Manuia wan Warga Negara tahun 1789 kada mambatasi cakupannya lawan urang Parancis haja, usulan "Deklarasi Hak Asasi Wanita wan Warga Negara Babinian" nang dicatusakan ulih Olympe de Gouges pas tahun 1791 kada digubris.[15] Haratan zaman nangitu, babinian jua dianggap baisi kodrat irasional, sahingga Konvensi Nasional Prancis manyambat pas tahun 1793 bahwa kakanakan, babinian, urang gila, wan tahanan kada akan dianggap sebagai warga negara (hagan tahanan, sampai inya direhabilitasi).[16] Walaupun bagitu, dukumin-dukumin ngini tatap barhasil maubah gagasan Locke wan filsuf-filsuf pancarahan lainnya manjadi hukum positif. Selain ngitu, deklarasi-deklarasi ngini jua manjadi terobosan sabab mampu mambatasi kekuasaan negara lawan babagai cara, tarmasuk lawan malindungi hak-hak individu. Tatanan konstitusi semacam ngini imbahnya manyabar ka negara-negara lain, nangkaya Belanda pas tahun 1798, Spanyol pas tahun 1812, Belgia pas tahun 1831, Liberia pas tahun 1847, Sardinia pas tahun 1848, dan Prusia pas tahun 1850.[17]

Abad ka-19 wan pamulaan abad ka-20

Jeremy Bentham, filsuf utilitarianisme asal Inggris nang manantang gagasan hak kodrati.

Walaupun gagasan manganai hak-hak dasar sudah manyabar ka barbagai nagara, kunsip "hak asasi manusia" nang barlaku hagan samuaan manusia tanpa tarkacuali masih jarang ditamui di hukum nasional maupun internasional pada abad ka-19 wan pamulaan abad ka-20. Salain ngitu, gagasan hak kodrati suang jua kada banyak manyita parhatian bubuhan pamikir pas abad nangitu; pamiki-pamikir pulitik nangkaya Alexis de Tocqueville, Karl Marx, wan Max Weber hanya manyambat hak asasi manusia sacara sepintas wan buhannya malah mamandangnya lawan kritis.[18] Salah sabuting pamikir pas wayah nangitu nang mangamukakan kritik nang keras tarhadap pamarakan hak kodrati adalah filsuf Inggris Jeremy Bentham. Inya maanganggap kunsip hukum kodrati sabagai suatu "omong kosong", wan inya manyambat bahwa "hak nang sabujurnya" baasal matan "hukum nang sabujurnya", sadangkan hak nang baasal matan "hukum imajiner" marupakan hak nang jua basipat "imajiner".[19]

Abad ka-19 juaa dipinandui lawan cungulnya tunjulan hagan mahapus perbudakan, wan garakan abolisionisme surang sudah diprakarsai di Inggris pas tahun 1787 lawan diulahnya Society for the Abolition of Slave Trade ulih kaum Quaker. Haratan tahun 1833, Imperium Britania mambibasakan sabarataan budaknya, wan Prancis jua maambil langkah nang sama pas tahun 1848. Amirika Serikat surang hanyar bahasil mahapuskan parbudakan pas tahun 1865 imbah perang dingsanak malawan konfederasi negara-negara bagian selatan nang mandukung perbudakan, sapahadangan Rusia mahapusakan sistem perhambaan huma pas tahun 1861.[18] Tagal, cungul karaguan bahwa abolisionisme bujur-bujur dilancarakan atas dasar moral, apalagi "hak asasi manusia". Diduga Inggris maambil tindakan nangitu demi kepentingan ikunumi, sabab kelanjutan pardagangan budak dianggap akan mauntungakan jajahan negara-negara saingan Inggris.[14] Salain ngitu, Inggris jua dinilai handak manjalanakan "misi pemberadaban" nang akan maulahnya saulah baisi moral nang lebih baik matanpada negara-negara Irupa lainnya. Imbah ngitu, pas zaman Imperialisme Hanyar, panulakan tarhadap perbudakan rancak dijadiakan dalih ulih negara-negara Irupa hagan manggawi "campur tangan kemanusiaan".[20]

Konstitusi negara-negara Irupa pas abad ka-19 jua mahindari panyambatan kunsip "hak asasi manusia" maupun "hak kodrati". Hak asasi manusia sudah kada lagi disambat dalam Konstitusi Prancis imbah tahun 1799 wan hanyar cungul lagi pas tahun 1946.[20] Di tangah bargaluranya Revolusi 1848, rancangan Konstitusi Frankfurt mangandung daptar "hak-hak dasar" (Grundrechte). Tagal, nangkaya konstitusi-konstitusi lainnya pas zaman ngitu, hak-hak nangitu hanya kawa dinikmati ulih warga negara, nangkaya nang dapat diitihi matan ngarannya, Grundrechte des deutschen Volkes, sahingga hak-hak nangitu lainlah hak nang barlaku sacara universal nangkaya halnya hak asasi pas wayah modern. Imbah kagagalan revolusi ngini, positivisme hukum, atawa gagasan bahwa kadada hukum di luar undang-undang, barhasil manjauhakan doktrin hukum kodrati sabagai justifikasi hagan menganugerahkan hak. Hak asasi manusia surang kada disamba dalam Konstitusi Kekaisaran Jerman tahun 1871, wan daptar hak-hak wan kawajiban-kawajiban hanyar cungul pulang dalam Konstitusi Republik Weimar tahun 1919.[21] Di tingkat internasional, gagasan "hak kodrati" hanya dijadiakan sabagai dalih hagan malancarakan misi pambaradaban.[22] Sabagai cuntuh, Prancis baisi kunsip mission civilisatrice sabagai pambujuran hagan "mambibasakan" urang-urang Afrika matan kakuasaan pamimpin panduduk bujur nang "terbelakang".[20] Haratan wayah ngitu, bangsa Eropa mamang masih mambidaakan antara negara-negara nang "beradab" lawan masyarakat "tidak beradab" di luar Irupa wan Amirika. Hanya negara nang dianggap "beradab" nang baisi hak, sapahadangan wilayah masyarakat nang "kada beradab" kawa sewaktu-waktu dicaplok ulih negara Irupa sabab dianggap sabagai terra nullius ("tanah tak bertuan").[23]

Haratan wayah tuntungnya Perang Dunia I, parlindungan hak asasi manusia sama sakali kada masuk ka dalam cakupan Piagam Liga Bangsa-Bangsa,[24] walaupun parlindungan kalumpuk minoritas tatap jadi parhatian matan urganisasi internasional nangitu.[25] Maskipun kaya ngitu, di tingkat nasional, cungul pargarakan-pargarakan hak asasi manusia, nangkaya Fédération Internationale des Droits de l’Homme nang didiriakan di Paris pas tahun 1922. Organisasi nangitu manuntut dikaluarkannya deklarasi atawa piagam hak asasi manusia dunia nang basipat maikat. Di kuta nang sama, Académie Diplomatique Internationale nang didiriakan ulih sajumlah pengacara internasional pas tahun 1926 marumusakan sabuting deklarasi, nang imbahnya mainspirasi Deklarasi Hak Asasi Manusia Internasional nang dikaluarakan ulih Institut Hukum Internasional di New York pas tahun 1929.[26]

Imbah-Perang Dunia II

Eleanor Roosevelt haratan mamingkuti teks Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia pas tahun 1949. Inya dipinandui lawan parnyataannya di hadapan Majelis Umum Perserikatan Bangsa-Bangsa bahwa sabuting rahat dukumin ngini "kawa manjadi Magna Carta hagan saban umat manusia".[27]

Harataan barkacamuknya Perang Dunia II, pas Januari 1941, Presiden Amirika Serikat Franklin Delano Roosevelt mancatusakan Ampat Kabibasan nang manurutnya parlu dijamin ulih samuaan nagara, naitu "kabibasan mangaluarakan pendapat", "kabibasan baibadah lawan Tuhan lawan cara surang-surang", "hak hagan bibas matan kakurangan wan kamiskinan", sarta "kabibasan matan katakutan". Haratan tanggal 14 Agustus 1941, Roosevelt wan Perdana Menteri Britania Raya Winston Churchill mangaluarakan Deklarasi Atlantik nang maungkapakan harapan agar "manusia di samuaan nageri kawa manjalani hidup buhannya bebas matan rasa takut atawa kekurangan."[28] Imbahnya, pas awal tahun 1942, Deklarasi ulih Parsarikatan Bangsa-Bangsa dikumandangakan. Deklarasi nang manjadi cikal bakal Perserikatan Bangsa-Bangsa (PBB) ngini ditandatangani ulih 47 negara nang manyambat kasadiaannya hagan maumpati asas nang manyambat bahwa "kemenangan mutlak atas musuh diparluakan hagan mampartahanakan hidup, kabibasan, kemerdekaan, wan kabibasaan baagama, wan hagan mamalihara hak asasi manusia wan keadilan di negeri buhannya surang wan jua di negeri lain."[28] Maka matan ngitu, hak asasi manusia pun menjadi salah sabuting aspirasi nang handak diwujudakan ulih negara-negara Sekutu imbah mangalahakan Blok Poros.[28]

Imbah perang, aspirasi ngini hagan panambayan kalinya diejawantahkan dalam instrumin-instrumin hukum internasional. Mukadimah Piagam Perserikatan Bangsa-Bangsa nang ditatapakan pas tahun 1945 mangumandangakan tekad masyarakat PBB hagan:

... manulungi ganarasi panarus matan bencana perang, nang duwa kali dalam hidup kita sudah mambawa kasadihan nang kada kawa dihitung lawan umat manusia, wan managasakan pulang kayakinan akan hak asasi manusia, atas martabat wan nilai pribadi manusia, dalam parsamaan hak lalakian wan babinian wan bangsa-bangsa ganal wan halus, (...)[29]

Lawan ngini, hak asasi manusia akhirnya manjadi parhatian masyarakat internasional, walaupun panyambatan istilah "hak asasi manusia" sabanyak anam kali dalam pasal-pasal Piagam PBB kada mambabanakan kawajiban nang ganal lawan negara-negara anggota.[30] Buhannya hanya diharusakan hagan mampromosiakan "panghurmatan hak asasi manusia seantero jagat lawan jua pengejawantahannya sarta kabibasan-kabibasan dasar hagan samuaan, tanpa pambidaan ras, jenis kelamin, basa atawa agama."[29] Sabalumnya, tadapat usulan hagan maambil langkah labih lanjut. Chili wan Kuba barsadia manarima pasal-pasal nang manjamin hak-hak spesifik, sapahadangan Panama suah mausulakan agar piagam nangitu mancantumakan daptar hak-hak asasi. Tagal, usulan-usulan ngini ditolak maraga kakhawatiran bahwa hal ngitu akan badampak buruk lawan kedaulatan nagara surang-surang.[30]

Haratan tahun 1946, Komisi Hak Asasi Manusia PBB diulah lawan gawian hagan marumusakan Piagam Hak-Hak Internasional nang barlaku di saban dunia tanpa mangacualiakan siapa haja. Kumisi ngini imbahnya mamutusakan agar piagama samacam ngini tadiri matan tiga bagian, naitu sabuting deklrasi, sabuting konvensi, nang baisi kawajiban-kawajiban hukum, sarta bagian nang baisi tentang sistim pangawasan wan pangandalian. Tugas hagan marumusakan piagam ngini dibariakan lawan sabuting komite nang tardiri matan dalapan angguta asal Australia, Chili, Tiongkok, Prancis, Lebanon, Britania, Amirika Serikat, wan Uni Soviet, wan kumiti ngini dikapalai ulih Eleanor Roosevelt, bininya mandiang Franklin Roosevelt. Maka dirumuskanalah Parnyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia (PUHAM) nang diulah badasarakan rancangan matan ahli hukum Kanada John Peters Humphrey sarta badasarakan sabuting rancangan matan Britania Raya. Pas tanggal 10 Disimbir 1948, PUHAM diproklamasiakan ulih 48 negara angguta PBB di Majelis Umum.[27]

Manimbang bahwa pangakuan atas martabat alamiah wan hak-hak nang sama wan mutlak matan sabarataan angguta kaluarga manusia adalah dasar kamardikaan, kaadilan wan pardamaian di dunia...

— Kalimat 1 matan Pambukaan Parnyataan Umum tantang Hak-hak Asasi Manusia

Sabarataan urang diranakakan mardika wan baisi martabat wan hak-hak nang sama.

— Pasal 1 matan Parnyataan Umum tantang Hak-hak Asasi Manusia PBB[10]

PUHAM ditarima di Majelis Umum PBB tanpa ada nagara nang manantang, walaupun anam negara komunis (Republik Sosialis Soviet Byelorusia, Cekoslowakia, Polandia, Republik Sosialis Soviet Ukraina, Uni Soviet, wan Yugoslavia), Arab Saudi, wan Afrika Selatan manyambat abstain.[27] Tagal, deklarasi ngini lain sabuting parjanjian internasional wan kada baisi kakuatan hukum. Wan jua tadapat kamungkinan bahwa katiadaan kakuatan hukum adalah hal nang manunjul 48 negara anggota PBB pas wayah ngitu hagan manarima deklarasi ngini.[31] Walaupun nangkaya ngitu, nangkaya nang dijanaki ulih ahli hukum internasional asal Jerman, Christian Tomuschat, "Hagan panambayan kalinya dalam sajarah umat manusia, sudah ranak sabuting dukumin nang manatapkan hak asasi manusia, talapas matan ras, warna awak, janis kalamin, basa, atawa kundisi nang lain. Bab hanyar dalam sajarah manusia sudah dimulai pas hari ngitu."[32] Tahun 1948–1949 jua marupakan momen nang panting hagan upaya hagan mamajuakan hak asasi manusia marga Konvensi tentang Pancagahan wan Panghukuman Kajahatan Genosida sudah kawa ditandatangani ulih negara-negara dunia pas tanggal 11 Disimber 1948, wan kaitu jua lawan Konvensi-Konvensi Jenewa nang bakaitan lawan hukum perang pas tahun imbahnya.[27]

Tarkait lawan piagam hak asasi manusia nang baisi kakuatan hukum, Komisi HAM PBB hanya tuntung marumusakan isi matan dukumin-dukumin nang kainanya akan dipinandui lawan ngaram Kovenan Internasional tentang Hak-Hak Sipil wan Pulitik (basa Inggris: International Covenant on Civil and Political Rights, disingkat ICCPR) wan Kovenan Internasional tentang Hak-Hak Ikunumi, Sosial, wan Budaya (basa Inggris: International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, disingkat ICESCR) pas tahun 1954. Tagal, kaduwa parjanjian ngini hanyar ditandatangani ulih negara-negara angguta pas tahun 1966 wan mulai barlaku pas tahun 1976 imbah diratifikasi ulih 35 negara. Sajarah parumusan kaduwa parjanjian ngini manampaiakan banyaknya panyasuaian wan kumprumi nang parlu digawi supaya kawa ditarima ulih negara-negara angguta PBB.[31] Walaupun parkambangannya barlangsung lambat, wahini kaduwa parjanjian ngini sudah diratifikasi ulih hampir sabarataan negara wan manjadi bagian matan hukum internasional. Pandangan masyarakat internasional tarhadap hak asasi jua sudah maalami parubahan ganak,[33] wan hak asasi manusia sudah manjadi samacam kudi etik nang ditarima wan didiriakan sacara global.[34]

Landasan kunsiptual

Analisis hak

Badasarakan pamikiran nang dicatusakan ulih pakar hukum matan Amirika Serikat Wesley Newcomb Hohfeld, "hak" kawa dianalisis lawan mamakai ampat macam "fenomena" nang manunjukakan hubungan antara hak wan kawajiban, naitu "klaim", "kaistimiwaan" atawa "kebebasan", "kuasa", wan "kakabalan". A kawa disambat baisi hak-klaim nang manuntu B hagan manggawi sabuting hal lamunnya wan lamunnya haja B baisi kawajiban lawan A hagan maambil tindakan nang ngitu. Cuntuhnya adalah hak atas kasihatan, marga hak ngini mambebanakan kawajiban lawan nagara hagan manjamin katarsadiaan layanan kasihatan minimal.[35] Imbahnya, hak-kabibasan pada dasarnya adalah katiadaan hak-klaim. A baisi hak-kabibasan lawan B hagan manggawi sabuting hal lamunnya wan lamunnya haja A kada baisi kawajiban lawan B hagan maambil tindakan nang ngitu. Lawan kata lain, A kada akan malanggar kewajiban lawan B hagan kada manggawi sabuting hal lamun A mamutusakan hagan manggawi sabuting hal ngitu. Cuntuhnya adalah hak atas kabibasan baagama. Hak atas kabibasan baagama biasanya dipandang sabagai katiadaan hak-klaim matan nagara tarhadap rakyatnya hagan maragap agama tartantu, sahingga siapahaja kada baisi kawajiban lawan nagara hagan maragap agama tartantu. [36]

Hak-klaim wan hak-kabibasan kawa disambat lawan "aturan primer" (primary rules) badasarakan terminologi pakar hukum asal Britania Raya, H.L.A. Hart, marga kaduanya bakaitan lawan aturan nang mawajibakan saikung urang hagan maambil atawa manjauhi tindakan tartantu.[37] Sapahadangan ngitu, hak-kuasa wan hak-kekebalan kawa disambat sabagai "aturan sekunder" (secondary rules), naitu aturan nang mambarii kaharatan lawan sabuting pihak hagan maubah aturan parimer. Hak-kuasa pas pamulaannya adalah hak apapun nang mambariakan kaharatan lawan sabuting pihak hagan maubah hak-klaim atawa hak-kabibasan. Cuntuh matan hak-kuasa adalah hak hagan marumusakan perjanjian dalam hukum perdata. Hak ngini pas pamulaannya mambarii kuasa lawan A hagan maanugarahakan hak-klaim hanyar lawan B nang mambebanakan kawajiban lawan A hagan manggawi hal tartantu. Sapahadangan ngitu, hak-kekebalan marupakan ketiadaan hak-kuasa. Cuntuhnya adalah palarangan perbudakan: pamarintah kada baisi kuasa hagan memaksa rakyatnya jadi budak, sahingga rakyat kawa disambat baisi hak-kekebalan.[38]

Hakikat

Di bubuhan akademisi, tadapat ampat mazhab lawan parbidaan panglihatan parihal hakikat matanpada kunsip "hak asasi manusia", naitu mazhab "natural", "deliberatif", "protes", wan "diskursus".[39] Mazhab "natural" mamakai dipinisi hak asasi manusia nang paling dipinandui, naitu bahwa hak asasi manusia adalah hak nang diampunnya ulih saikung urang marga inya adalah saikung manusia [39][40] Bubuhan panganut mazhab ngini parcaya bahwa hak asasi manusia "dianugarahakan" sacara "alamiah", baik ngitu ulih Tuhan, alam semesta, bardasarkan nalar, ataupun matan sumbir-sumbir transendental lainnya. Hagan buhannya, hak asasi manusia basipat universal marga hak nangitu basipat alamiah. Buhannya jua baisi kayakinan bahwa hak asasi manusia ngitu ada tarus talapas matan pangakuan ulih masyarakat, walaupun buhannya tatap manyambut kodifikasi hak asasi manusia dalam hukum positif.[41]

Mazhab natural ngini marupakan panglihatan "tradisional" dalam bidang hak asasi manusia, tagal sapaimbai barjalannya waktu, samakin banyak nang baalih ka mazhab "deliberatif", naitu sabuting mazhab nang maanggap hak asasi manusia sabagai nilai-nilai pulitik nang disatujui ulih sabuting masyarakat. Mazhab ngini manulak upaya hagan mamasukakan unsur-unsur naturalistik ka dalam kunsip hak asasi manusia. Bubuhan pandukung mazhab ngini tatap handak supaya hak asasi manusia bersifat universal, tagal buhannya marasa bahwa hal ngini hanya akan tarcapai amunnya samuaan urang manarima hak asasi manusia sabaga standar hukum wan pulitik paling baik hagan maatur jalannya hidup masyarakat. Manurut mazhab deliberatif, salah sabuting cara hagan manungkapakan nilai-nilai hak asasi manusia nang sudah disatujui adalah malalui hukum tata negara.[41]

Ciri-ciri utama matan mazhab-mazhab ngini kawa diitihi di tabel nang ngini:

Hak Asasi Manusia Natural Deliberatif Protes Diskursus
Hakikat Dianugarahakan Disatujui Diparjuangakan Dipandirakan
Rupa Hak Asas Klaim/Aspirasi Targantung pancatusnya
Pungsi Hagan sabarataan urang Hagan manjalanakan pamarintahan nang adil Tautama hagan buhannya nang mandarita Saharusnya hagan nang mandarita, tagal pas praktiknya kada
Sumbir Alam/Tuhan/nalar Konsensus Tradisi parjuangan susial Bahasa
Kawa Manjadi Hukum? Dasar nginilah tujuannya Kawa, wan HAM biasanya dasar ada dalam bantuk hukum Parlu, tagal hukum rancak mancadarai HAM Hukum HAM ngitu ada, tagal kada mengejawantahkan sabuting hal nang labih ganal
Basipat universal? Ya, bagian matan struktur alam semesta Bisa jadi, targantung konsensus Pada dasarnya marga pandaritaan basipat universal Kada, sifat universal hanya berupa dalih
Sumber: Dembour 2010a[42]

Hagan catatan, mazhab-mazhab ngini kawa batumpang tindih surang-surang, atawa dalam kata lain, tadapat palihatan-palihatan nang barupa panggabungan matan saban unsur dalam mazhab-mazhab di atas.[43]

Ciri-ciri

Hak asasi manusia basipat universal wan barlaku hagan samuaan urang tanpa terkecuali.

Talapas matan parbidaan palihatan manganai hakikatnya, badasarakan makna bujurnya, hak asasi manusia umumnya dianggap sawagai hak nang dibaisii saikung urang maraga inya adalah saikung manusia.[44] Hak asasi manusia basipat "universal", atawa dalam kata lain hak nang ngitu dibaisii ulih samuaan urang di seantero jagat. Maka matan ngitu, kunsip "universal" dalam artian ngini bakaitan lawan cakupan panarapan hak asasi manusia nang mamaduakan cakupan wilayah (ratione loci) tarluas lawan cakupan parurangan (ratione personae) nang jua paling luas. Bahkan kawa disambat bahwa panyambatan istilah giugrapis dalam makna matan kunsip "universal" ngitu balalabih, maraga hak asasi manusia barlaku hagan samuaan urang tanpa tarkacuali, sahingga kada masalah urang ngitu haratan bagana di mana. Dalam kunsip ngini jua tarkandung pamahaman bahwa kadada manusia nang tarandah matanpada nang lain, wan jua bahwa kadada manusi nang "lain manusia", sahingga asas universal sangat takait lawan asa kasataraan wan non-diskriminisai. [45] Nang ngini jua manandaakan bahwa hak asasi manusia kada kawa dicabut (inalienable) maraga saikung urang kada kawa maubah atawa manadiakan jati diri manusianya.[46]

Hak asasi manusia basipat subjektif, dalam artian rancak ada nang manjadi ampunnya hak. Saban hak jua baisi ubjek, nang kaya "kabibasan bagarumbung". Hak rancak dialamatakan lawan sabuting pihak atawa pihak-pihak lain, wan hak asasi manusia utamanya diarahakan lawan nagara.[47] Maka matan ngitu, hak asasi manusia kawa dianggap baisi hakikat ganda dalam artian nang dikumandangakan kada hanya kabaradaan hak-hak, tagal jua kawajiban sarta pihak nang manjadi paingkut kawajiban nangitu.[48] Saban hak jua marinciakan pusisi normatif ampunnya hak wan pihak nang dialamatakan ulih hak nangitu. Sawagai cuntuh, hak hagan kawin lain baarti saban urang kawa mangkalaim bahwa inya harus kawin. [47] Kandungan normatif matan hak nangitu manyambat bahwa saban urang bibas maubah satatus hukum buhannya hagan hidup baimbai lawan urang lain nang barsadia, wan kadada nang kawa dipaksa hagan manikah atawa manikah atawa jua manarima lamaran urang lain. Barbagai hak jua baisi pangacualian, cuntuhnya adalah kabibasan bagarumbung nang kada kawa maampihakan nagara dalam upaya buhannya hagan mambarantas urganisasi kriminal.[49]

Matan sudut pandang hukum internasional, panarima hak asasi manusia adalah individu, wan hak asasi hanya kawa dialamatakan lawan nagara. Ulih sabab ngitu, hak asasi manusia kada kawa dialamatakan lawan pihak saikungan atawa jua urganisasi masyarakat nang lain bagian matan pamarintah, [50] Walau nang kaya ngitu pamarintah tatap diwajibakan hagan malindungi rakyatnya matan palanggaran HAM nang digawi ulih swasta. [51] Hak asasi manusia pada dasarnya barlaku pas wayah damai maupun perang, maskipun tadapat barbagai hak kawa dikurangi dalam kaadaan darurat.[50] Hak asasi manusia surang dilindungi di tingkat internasional lawan tujuan hagan manjaga martabat manusia, sahingga hak-hak nang ngitu haruslah hak nang basipat mandasar.[52]

Proklamasi Teheran pas tahun 1968 manyambat bahwa hak asasi manusia baisi sipat utuh atawa kada kawa dibagi (indivisible).[53] Dalam Deklarasi wan Prugram Aksi Wina nang dikumandangakan pas tahun 1993, nagara-nagara jua maakui bahwa hak asasi manusia basipat "universal", "kada kawa dibagi", "saling bargantung" (interdependent), wan "saling barhubungan" (interrelated).[54] Hal ngini ditagasakan pulang dalam Partamuan Puncak Dunia 2005 wan jua ulih Resolusi Majelis Umum PBB tahun 2006 nang mandiriakan Dewan Hak Asasi Manusia PBB.[55] Salain ngitu, Deklarasi wan Program Aksi Wina jua manyambat bahwa "panghurmatan tarhadap hak asasi manusia wan kabibasan dasar tanpa mambida-bidaakan atas dasar apapun marupakan aturan dasar hukum hak asasi manusia internasional",[56] wan instrumen-instrumen hak asasi manusia di tingkat internasional manjamin hak kasataraan wan non-diskriminasi.[57]

Jenis-jenis hak

"Hak hagan bagarumbung sacara damai" dalam Pasal 21 ICCPR[58] merupakan salah satu contoh hak sipil dan politik.
Hak atas pandidikan marupakan salah sabuting cuntuh hak ikunumi, sosial, dan budaya.

Tadapat babagai macam hak nang takandung dalam instrumen-instrumen internasional, nang kaya hak kesetaraan wan non-diskrimniasi,[57] hak hagan hidup, hak atas peradilan nang jujur, kabibasan basarikat, kabibasan bagurumbung, kabibasan bapikir, kabeibasan baekspresi, hak atas standar hidup nang layak, hak hagan mandapatakan pandidikan, hak atas gawian, wan lain-lain.[59] Maskipun hak asasi manusia pada hakikatnya basipat utuh, pangategorian kawa digawi atas dasar kunsiptual. Dalam panarapannya, hak asasi manusia tatap kada kawa dipacah-pacah wan harus dijanakai sacara sabarataan.[60]

"Hak sipil wan pulitik" wan "hak ikunumi, sosial, wan budaya"

Hak asasi manusia kawa digolongakan manjadi "hak sipil wan pulitik" wan "hak ikunumi, sosial, wan budaya".[59] Pada dasarnya, hak ikunumi, sosial, wan budaya baupaya mamastiakan agar individu kawa maaksis barang publik tartantu nang kaya parumahan, pandidikan, atawa layanan kasihatan.[61] Ulih sabab ngitu, hak ikunumi, sosial, wan budaya mamarluakan investasi nang ganal matan negara, sahingga hak-hak nang ngitu kada kawa diwujudakan dalam sekejap.[62][63] ICESCR maakui kanyataan ngini, wan Pasal 2 ICESCR hanya maharusakan negara hagan magupayaakan "perwujudan progresif" (progressive realization):[59]

Saban Nagara Pihak pada Kovenan ngini, barjanji hagan maambil langkah-langkah, baik sacara individual maupun malalui bantuan wan karjasama internasional, khususnya di bidang ikunumi wan teknis sapanjang tarsadia sumber dayanya, hagan sacara prugresip mancapai parwujudan hibak matan hak-hak nang diakui ulih Kovenan ngini lawan cara-cara nang sasuai, tarmasuk lawan paambilan langkah-langkah legislatif.[64]

Di sisi lain, hak-hak sipil wan pulitik baurusan lawan kabibasan sipil, cuntuhnya adalah hak hagan hidup, kabibasan basarikat, kabibasan bagarumbung, kabibasan baekspresi, atawa hak atas paadilan nang jujur. Nagara hanya diwajibakan kada malanggar kabibasan nang ngitu. Cuntuhnya, nagara kawa lawan mudah mahurmati hak hagan hidup lawan cara kada mambantai rakyatnya, wan pamarintah jua kada akan malanggar hak atas kabibasan bapandapat lamunnya buhannya kada mambredel media nang kada inya katujui. Lawan kata lain, kawajiban-kawajiban nang tarkandung dalam ICCPR basipat langsung (immediate). [59] Maka matan ngitu, parbidaan di antara kaduawanya barkanaan lawan kawajiban nang dihambin ulih nagara sahubungan lawan kaduawa janis hak nang ngitu.[59]

Klasifikasi nang kaya ngini sabujurnya kada takandung dalam PUHAM, tagal katagangan antara Blok Barat wan Timur pas wayah Perang Dingin maakibatakan kacungulan kaduwa tumbung ngini. Nagara-nagara Barat nang baisi ikunumi pasar mamantingakan hak-hak sipil wan pulitik, sapahadangan nagara-nagara komunis di Blok Timur baisi ekonomi nang dirancanaakan matan pusat wan labih mautamakan hak-hak ikunumi, sosial, wan budaya. Hasilnya adalah duwa parjanjian hak asasi manusia internasional nang tapisah, yaitu ICCPR wan ICESCR.[62] Wayahini parbidaan di antara kaduwanya sudah kada lagi dianggap ganal, wan bahkan Kantur Komisaris Tinggi PBB hagan Hak Asasi Manusia (basa Inggris: Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, disingkat OHCHR) maanggapnya sabagai parbidaan nang diulah-ulah wan kontraproduktif.[65] Sahubungan lawan kawajiban nagara, ICESCR jua mangandung barbagai kawajiban lawan efek wayahinian (immediate effect). Komite Hak Ikunumi, Sosial, wan Budaya dalam Kumintar Umum No. 3 mambariakan cuntuh barupa panghapusan diskriminasi dalam upaya parwujudan hak-hak dalam ICESCR sasuai lawan Pasal 2(2) wan 3, hak hagan maulah wan bagabung lawan sarikat buruh wan hagan bademonstrasi dalam Pasal 8, sarta parlindungan kakanakan wan pamuda matan eksploitasi ikunumi wan sosial dalam Pasal 10(3).[59] Barbagai kawajiban dalam ICCPR jua mamarluakan investasi matan nagara, nang kaya paulahan sistim paadilan, paulahan panjara nang supaya mahibaki standar minimal hagan tahanan, atawa pambarian bantuan hukum.[62] Maka matan ngitu, sacara kunsiptual, kadada lagi watas nang jalas di antara kaduwa tumbung ngini.[63]

Hak ikunumi, sosial, wan budaya labih rancak mandapat kritikan maraga dianggap sabagai sakadar "aspirasi" tanpa kawa ditagakakan sacara hukum.[63] Tagal nang kaya ngitu, dalam babarapa dasawarsa pauncitan, magin banyak pangadilan nang managakakan hak samacam ngini, cuntuhnya adalah lawan mangaluarakan putusan nang mamarintahakan lawan nagara hagan manunda panggusuran, manyadiakan layanan medis, atawa mahubungakan pulang parsadiaan banyu.[66] Sabagai ilustrasi, dalam perkara Minister of Health and Others v. Treatment Action Campaign and Others nang barkaitan lawan hak atas kasihatan dalam Konstitusi Afrika Salatan, pamarintah Afrika Salatan manarapakan sabuting kabijakan nang mambatasi aksis tarhadap ubat antiretroviral (obat hagan meredam infeksi virus HIV) nang disambat Nevirapin. Ubat nang dipakai hagan mancagah transmisi HIV matan mama ka anak ngini, ngini disadiakan sacara luas ulih produsennya, tagal pamarintah Afrika Selatan mambatasinya di klinik-klinik umum tartantu lawan alasan bahwa buhannya handak mauji cuba ubat ngini wan maraga buhannya masih kurang patugas nang kawa mambarii ubat ngini. Mahkamah Konstitusi Afrika Selatan manulak argumen ngini wan managasakan bahwa ubat ngini mujarab, wan bahwa sumber daya tambahan nang parlu digalontorkan hagan malatih bubuhan patugas medis kadalah ganal dibandingakan lawan manpaat nang didapat matan pancagahan transmisi HIV matan mama ka anak. Maka matan ngitu, Mahkamah Konstitusi Afrika Selatan mamutusakan bahwa kabijakan pamarintah tarkait lawan pambatasan ubat Nevirapin sudah malanggar kawajiban hagan maambil tindakan nang barada dalam batas wajar (reasonable measure) hagan manyadiakan layanan kasihatan. Walaupun cakupannya hanya di tingkat nasional, pakara ngini manunjukakan bahwa hak atas kasihatan (nang marupakan salah sabuting hak ikunumi, sosial, wan budaya) kawa ditagakakan sacara hukum.[67]

Hak ganarasi partama, kaduwa, wan ketiga

Hak asasi manusia jua kawa digulungakan badasarakan ganarasi. Pangategorian ngini panambayannya dicatusakan ulih pakar hak asasi manusia Ceko-Prancis Karel Vasak.[68] Badasarkan klasifikasi ngini, tadapat tiga janis hak, yakni hak ganarasi partama, kaduwa, wan katiga. Hak ganarasi partama adalah hak sipil wan pulitih nang malindungi kabibasan sipil. Hak-hak ngini baasal matan deklarasi-deklarasi hak asasi manusia nang dikaluarakan di Amirika Sarikat wan Prancis pas pauncitan abad ka-18. Imbahnya, hak ganarasi kaduwa pada dasarnya adalah hak ikunumi, susial, wan budaya, nang dimaksudakan supaya individu kawa maaksis sumber daya, barang, wan jasa tartantu, wan mawajibakan nagara hagan maabil langkah-langkah progresif hagan mawujudakan hak-hak ngini. Hak-hak ngini disambat baakar matan kalakuan-kalakuan nang diambil pas abad ka-19 hagan manuntungakan masalah kamiskinan wan eksploitasi imbahindustrialisasi di Irupa.[52] Nang pauncitan, yaitu hak ganarasi katiga, marupakan hak kulektip nang dikambangakan pas paruh kaduwa abad ka-20, tagal hak ngini hanya balakangan ngini mulai dimasukakan ka dalam hukum internasional, nang kaya dalam Piagam Afrika tantang Hak Asasi Manusia wan Hak Panduduk. Cuntuhnya adalah hak pambangunan, pardamaian, sarta hak hagan manikmati lingkungan nang barasih wan sihat. Kabaradaan hak ngini masih dipartantangakan ulih nagara-nagara maju, wan aspek hukum matan hak ngini pun masih balum jalas Keberadaan (nang kaya partakunan soal siapa nang kawa jadi ampun haknya, wan kapada siapa kawajiban hagan mahurmati hak tarsabut kawa dialamatakan).[69]

Hak individu wan hak kolektif

PUHAM wan parjanjian-parjanjian HAM internasional baisi pamarakan nang individualistik, atawa dalam ngaran lain, individualah nang jadi panariman hak. [70] Pasal 27 ICCPR bujur manyambat bahwa "Di negara-negara nang baisi kalumpuk minirotis badasarakan suku bangsa, agama, atawa basa, urang-urang nang tarmasuk dalam kalumpuk minoritas nang ngitu kada bulih diingkari haknya dalam masyarakat, baimbaian angguta kalumpuknya nang lain, hagan manikmati budaya buhannya surang, hagan manjalanakan wan maamalakan agamanya surang, atawa mamakai basa buhannya surang" [58] Tagal, parjanjian ngini kada manyambat "kalumpuk minuritas" sabagai panarima hak, tagal malah malah mamakai istilah "urang-urang nang tarmasuk ka dalam kalumpuk minoritas". Hal ngini pinanya disababkan ulih kakhawatiran bahwa pasal ngini kawa dimanpaatakan hagan kapantingan-kapantingan separatis. Pamarakan samacam ngini jua dipakai ulih Deklarasi tentang Hak-Hak Urang-Urang nang Tarmasuk ka dalam Minoritas Nasional atawa Etnis, Agama, wan Basa (1992).[70] Walau nang kaya ngitu, pamarakan nang labih basipat kolektivis kawa ditamui dalam Deklarasi tentang Hak-Hak Panduduk Asli (2007). Deklarasi nang ngitu manyambat hak-hak nang dibariakan lawan kalumpuk panduduk asli sakaligus individu nang marupakan bagian matan kalumpuk ngitu. Cuntuh hak kolektif dalam deklarasi ngitu adalah hak panantuan nasib surang gasan kalumpok panduduk asli, pawayahan cuntuh hak individu adalah hak supaya hidup sagan individu panduduk asli. Sabagai tambahan, sahubungan lawan hak panantuan nasib surang, Deklarasi wan Program Aksi Wina maaanggap paniadaan hak ngitu sabagai palanggaran hak asasi manusia.[71]

Hak-hak inti

Tanpa mahapusakan unsur kautuhan matan hak asasi manusia, babarapa hak dianggap labih panting hagan mampartahanakan nyawa manusia wan managakakan martabatnya. Ulih sabab ngitu, hak-hak ngitu, dipandang baisi kadudukan nang tatinggi matanpada nang lain nang wan mamarluakan tanggung jawab khusus matan nagara.[72] Sabagai cuntuh, hak hagan hidup wan palarangan panyiksaan dianggap labih utama matanpada hak hagan baistirahat nang kaya nang dicantumakan dalam Pasal 24 PUHAM.[72] Biasanya hak nang dianggap sabagai "hak inti" adalah hak-hak sipil wan pulitik, tagal filsuf Amirika Serikat Henry Shue jua sudah maidentifikasi sajumlah "hak-hak dasar" nang dianggap manjadi prasyarat demi badirinya hak-hak lain, wan salah sabuting hak nang inya sambat adalah "hak hagan mandapatakan sumber panghidupan minimal" nang takait banar lawan hak ikunumi, sosial, wan budaya.[73]

Parjanjian-parjanjian HAM internasional surang maakui sajumlah hak nang kada bulih dikurangi dalam kaadaaan darurat nang mangancam kahidupan bangsa wan kabaradaaanya, wan hak ngitu bulih disambat sabagai "hak inti".[74] Manurut Pasal 4(2) ICCPR, hak-hak nang kada kawa dikurangi dalam kaadaan darurat maliputi hak hagan hidup, palarangan panyiksaan atawa "parlakuan atawa panghukuman lain nang kejam, kada manusiawi, atawa marendahakan martabat manusia", palarangan parbudakan, larangan manjeblosakan saikung urang ka panjara maraga kada mampu mamanuhi kawajiban kontrak, asas legalitas dalam hukum pidana, pangakuan bahwa samuaan urang satara di mata hukum, sarta kabibasan bapikir, bakayakinan, wan baagama.[58][74] Tagal, Komite Hak Asasi Manusia PBB manyambat dalam Komentar Umum No. 24 bahwa pasal ngini kada kawa dianggap sabagai bukti adanya hierarki dalam ICCPR.[75]

Bahan acuan

  1. ^ a b c Bates 2010, hlm. 19.
  2. ^ a b c d Bates 2010, hlm. 18.
  3. ^ Hoffmann 2011, hlm. 4.
  4. ^ a b c d Brems 2001, hlm. 17.
  5. ^ Donnelly 2007, hlm. 284.
  6. ^ Brems 2001, hlm. 7.
  7. ^ Donnelly 2007, hlm. 284-285.
  8. ^ a b c Bates 2010, hlm. 20.
  9. ^ Tomuschat 2008, hlm. 12.
  10. ^ a b PUHAM 1948.
  11. ^ Bates 2010, hlm. 21-22.
  12. ^ Deklarasi Kemerdekaan Amerika Serikat 1776.
  13. ^ Bates 2010, hlm. 22.
  14. ^ a b Tomuschat 2008, hlm. 14.
  15. ^ a b Brems 2001, hlm. 18.
  16. ^ Brems 2001, hlm. 19.
  17. ^ Bates 2010, hlm. 25.
  18. ^ a b Hoffmann 2011, hlm. 7.
  19. ^ Bates 2010, hlm. 24.
  20. ^ a b c Hoffmann 2011, hlm. 8.
  21. ^ Hoffmann 2011, hlm. 9.
  22. ^ Hoffmann 2011, hlm. 11.
  23. ^ Hoffmann 2011, hlm. 10-11.
  24. ^ Beitz 2009, hlm. 15.
  25. ^ Bates 2010, hlm. 29-31.
  26. ^ Beitz 2009, hlm. 15-16.
  27. ^ a b c d Bates 2010, hlm. 35.
  28. ^ a b c Bates 2010, hlm. 33.
  29. ^ a b Piagam PBB 1945.
  30. ^ a b Bates 2010, hlm. 34.
  31. ^ a b Bates 2010, hlm. 36.
  32. ^ Tomuschat 2008, hlm. 24.
  33. ^ Bates 2010, hlm. 37.
  34. ^ Heyns & Killander 2013, hlm. 670.
  35. ^ Kar 2013, hlm. 109.
  36. ^ Kar 2013, hlm. 110.
  37. ^ Kar 2013, hlm. 110-111.
  38. ^ Kar 2013, hlm. 111.
  39. ^ a b Dembour 2010a, hlm. 2.
  40. ^ Beitz 2009, hlm. 49.
  41. ^ a b Dembour 2010a, hlm. 3.
  42. ^ Dembour 2010a, hlm. 11.
  43. ^ Dembour 2010a, hlm. 20.
  44. ^ Donnelly 2007, hlm. 282.
  45. ^ Brems 2001, hlm. 4.
  46. ^ Donnelly 2007, hlm. 283.
  47. ^ a b Nickel & Reidy 2010, hlm. 41.
  48. ^ Shelton & Gould 2013, hlm. 562.
  49. ^ Nickel & Reidy 2010, hlm. 42.
  50. ^ a b Kälin & Künzli 2009, hlm. 31.
  51. ^ Joseph 2010, hlm. 155-156.
  52. ^ a b Kälin & Künzli 2009, hlm. 32.
  53. ^ van Boven 2010, hlm. 178.
  54. ^ Kälin & Künzli 2009, hlm. 20.
  55. ^ van Boven 2010, hlm. 178-179.
  56. ^ Deklarasi dan Program Aksi Wina 1993.
  57. ^ a b Moeckli 2010, hlm. 189.
  58. ^ a b c ICCPR 1966.
  59. ^ a b c d e f van Boven 2010, hlm. 174.
  60. ^ van Boven 2010, hlm. 173.
  61. ^ De Schutter 2010, hlm. 253.
  62. ^ a b c OHCHR 2008, hlm. 9.
  63. ^ a b c van Boven 2010, hlm. 175.
  64. ^ ICESCR 1966.
  65. ^ OHCHR 2008, hlm. 8.
  66. ^ Langford 2008, hlm. 3.
  67. ^ Tobin 2012, hlm. 206.
  68. ^ Claude & Weston 2006, hlm. 8.
  69. ^ Kälin & Künzli 2009, hlm. 32-33.
  70. ^ a b van Boven 2010, hlm. 176.
  71. ^ van Boven 2010, hlm. 177.
  72. ^ a b van Boven 2010, hlm. 181.
  73. ^ Scheinin 2013, hlm. 528.
  74. ^ a b van Boven 2010, hlm. 182.
  75. ^ Scheinin 2013, hlm. 530.