Urang utan: Pabidaan ralatan

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Synthebot (pandir | sumbangan)
s r2.6.4) (bot Mambuang: zh:猩猩屬
Synthebot (pandir | sumbangan)
s r2.6.4) (bot Manambah: zh:猩猩屬
Baris 155: Baris 155:
[[uk:Орангутан]]
[[uk:Орангутан]]
[[vi:Đười ươi]]
[[vi:Đười ươi]]
[[zh:猩猩屬]]
[[zh-min-nan:Âng-seng-seng]]
[[zh-min-nan:Âng-seng-seng]]
[[zh-yue:紅毛猩猩]]
[[zh-yue:紅毛猩猩]]

Ralatan matan 5 Uktubir 2012 07.13

?Orangutan[1]

Satatus palastarian
Klasifikasi ilmiah
Karajaan: Animalia
Filum: Chordata
Kelas: Mamalia
Ordo: Primata
Famili: Hominidae
Upafamili: Ponginae
Elliot, 1912
Genus: Pongo
Lacépède, 1799
Tipe spesies
Simia pygmaeus
Linnaeus, 1760
Distribusi Orang utan
Distribusi Orang utan
Spesies

Pongo pygmaeus
Pongo abelii

Urang utan (atawa uranghutan, ngaran lainnya mawas) adalah samacam warik ganal nang baisi lengan panjang wan babulu kehabang-habangan atawa coklat, nang hidup di hutan tropika Indonsia wan Malaysia, khususnya di Pulau Kalimantan wan Sumatra.[2] [3]

Diskripsi

Istilah "urang utan" diambil matan bahasa Indunisia, nang baarti manusia (urang) hutan. Urang utan mancakup dua spesies, yaitu urang utan sumatra (Pongo abelii) wan urang utan kalimantan (borneo) (Pongo pygmaeus).[4] Nang unik adalah urang utan baisi dingsanak parak lawan manusia di tingkat kingdom animalia, dimana urang utan baisi tingkat kasamaan DNA nang ganalnya 96,4 %[5]

Ciri-Ciri

Inya baisi awak nang lamak wan ganal, bagulu ganal, lengan nang panjang wan kuat, batis nang handap wan tatunduk, wan kada baisi buntut.[6] Tinggi urang utan kira-kira 1,25 - 1,5 m. [7] Awak urang utan disalimuti rambut habang kacuklatan.[3] Inya baisi kapala nang ganal wan kaandakan muntung nang tinggi[6]

Pas mancapai tingkat kamatangan seksual, urang utan laki baisi palipis nang ganal di kadua sisinya, ubun-ubun nang ganal, rambut manjadi panjang wan tumbuh janggut diparak muha.[8] Inya baisi indera nang sama kaya manusia, yaitu pandangaran, pangalihatan, panciuman, pangicapan wan paraba.[6]

Barat urang utan laki kira-kira 50-90 kg, amun nang bini kira-kira 30-50 kg.[7] talapak tangannya baisi 4 jari-jari panjang ditambah 1 ibu jari.[6] Talapak batisnya jua baisi susunan jari nang mirip banar lawan manusia.[6]

Urang utan masih tamasuk di spesies warik ganal kaya gorila wan simpanse.[4] Golongan warik ganal masuk dalam klasifikasi mamalia, baisi ukuran utak nang ganal, mata nang mahadak kamuka, wan tangan nang kawa mangganggam.[4]

Klasipikasi

Urang utan tamasuk binatang vertebrata, nang baarti inya baisi tulang balakang.[rujukan?] Urang utan jua tamasuk binatang mamalia wan primata.[rujukan?]

Spesies wan Subspesies

  1. Ada 2 macam spesies urang utan, yaitu Urangutan Kalimantan/Borneo (Pongo pygmaeus) wan Urangutan Sumatra (Pongo abelii).[9]
  2. Katurunan urang utan sumatra wan kalimantan balain mulai 1,1 - 2,3 juta tahun nang bahari.[9]
  3. Subspecies
    • Pambalajaran ginitik sudah mangidintipikasi 3 subspesies Urangutan Kalimantan : P.p.pygmaeus, P.p.wurmbii, P.p.morio.[9] Masing-masing subspesies badiferensiasi sasuai lawan dairah kitaran tampatnya nang manyasuaiakan awaknya.[9]
    • Urang utan Kalimantan Tengah (P.p.wurmbii) mandiami dairah Kalimantan Barat wan Kalimantan Tengah.[9] Inya marupakan subspesies Borneo nang taganal.[9]
    • Urang utan Kalimantan dairah Timur Laut (P.p.morio) mandiami dairah Saba wan dairah Kalimantan Timur.[9] Inya ninitu subspesies nang tahalus[9].
    • Pas naya kada ada subspecies urangutan Kalimantan nang kawa dipinandui lagi.[9]

Tampat wan habitat

Urang utan di Taman Nasional Kutai

Urangutan ditamuakan di wilayah hutan hujan tropis Asia Tenggara, yaitu di pulau Kalimantan wan Sumatra di wilayah bagian nagara Indunisia wan Malaysia.[rujukan?] Inya biasa tinggal di puhun labat wan maulah sarangnya matan dadaunan.[rujukan?] Urangutan kawa hidup di bamacam-macam hutan, mulai hutan keruing, bubukitan wan dataran randah, dairah aliran sungai, hutan rawa air tawar, rawa gambur, tanah karing di atas rawa bakau wan nipah, sampai ka hutan pagunungan.[rujukan?]

Di Kalimantan, urangutan kawa ditamuakan di katinggian 500 m di atas parmukaan laut (dpl), lamun dingsanaknya di Sumatra dilapurakan kawa mancapai hutan pagunungan di katinggian 1.000 m dpl. {{fact]] Urangutan Sumatra nintu saikung dari binatang endemis nang adanya di Sumatra haja.[rujukan?] Urangutan di Sumatra baandak di utara pulau haja, mulai Timang Gajah, Aceh Tengah sampai Sitinjak di Tapanuli Selatan.[rujukan?] Keberadaan binatang mamalia naya dilindungi Undang-undang numur 5 tahun 1990 masalah Konservasi Sumbar Daya Alam Hayati wan Ekosistemnya wan digulungakan sabagai Critically Endangered ulih IUCN.[10]

Di Sumatra, saikung diantara bamacam-macam populasi urangutan tadapat di dairah aliran sunga (DAS) Batang Toru, Sumatra Utara.[rujukan?] Populasi urangutan liar di Sumatra diparkiraakan sabanyak 7.300[11]. Di DAS Batang Toru, 380 ikung lawan kahibakan pupulasi kira-kira 0,47 - 0,82 ikung per km2. Populasi urangutan Sumatra (Pongo abelii lesson) wahini dikira-kira ada 7.500 ikung.[rujukan?] Padahal tahun 1990-an, dikira-kira ada 200.000 ikung.[rujukan?] Popilasinya tadapat di 13 tampat tapisah sacara geografis.[rujukan?] Kondisi naya manyababakan kalangsungan hidupnya samakin taancam punah atawa hilang lalu.[1]

Rujukan

  1. ^ Groves, Colin (2005-09-16). Wilson, D. E., dan Reeder, D. M. (eds), ed. Mammal Species of the World (edisi ke-idisi katalu). Johns Hopkins University Press. hlm. 183–184. ISBN 0-8018-8221-4. 
  2. ^ (Bahasa Inggris)National Geographic
  3. ^ a b (Bahasa Inggris)Red Ape
  4. ^ a b c (Bahasa Inggris)Orangutan Foundation
  5. ^ Kasalahan pangutipan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama SOS
  6. ^ a b c d e (Bahasa Inggris)Senses
  7. ^ a b (Bahasa Inggris)Orangutans
  8. ^ (Bahasa Inggris)Biologi urang utan
  9. ^ a b c d e f g h i (Bahasa Inggris)Spesies
  10. ^ (Bahasa Inggris)IUCN
  11. ^ Requested 10th January 2007; Submitted 27th January, Launched February 6th 2007. Nellemann, C., Miles, L., Kaltenborn, B. P., Virtue, M., and Ahlenius, H. (Eds). 2007. The last stand of the urangutan – State of emergency: Illegal logging, fire and palm oil in Indunisia’s national parks. United Nations Environment Programme, GRID-Arendal,Norway, www.grida.no. ISBN 978-82-7701-043-5

Pranala luar

Galeri

Citakan:Link GA