Arab Gundul

Tumatan Wikipidia Banjar, kindai pangatahuan
Jawi
جاوي
ยาวี
Jenis aksara
Abjad
Bahasa
Silsilah
Aksara kerabat
Pegon, Turki Utsmani, Urdu

bahasa Banjar: Arab Gundul disambat jua Abjad Jawi, huruf Jawi, aksara Jawi, abjad Arab-Melayu, abjad Yawi, tulisan Jawi, atau tulisan Melayu (جاوي, jawi; ยาวี, yawi) ngini adalah kumpulan huruf nang bamula (di pandalakan) ka abjad Arab nang umum di pakai urang bahari gasan manulis urang Malayu bahasa Malayu dua bahasa-bahasa nang lain; nurut/nangkaya urang Aceh, Betawi, Banjar, Minangkabau, Musi, Palembang, lawan jua Tausug.

Abjad Pegon dipakai bubuhan Jawa Jawa, Sunda, dan Madura masih haja jua tarait lawan huruf Arab Gundul, tapinya am ada talain, batambah huruf-hurufnya, gara-gara bahasa buhannya kada kawa di tulis pakai huruf jawi (Arab Gundul).

panambaiannya[babak | babak asal-mulanya]

Supermarket dengan nama bertuliskan Arab Gubdul di Brunei.
Palang jalan bertuliskan Arab Gundul di Pekanbaru, Indonesia.

Wayah cungulnya Arab Gundul ka Nusantara tarait langsung lawan datangnya agama Islam. Hurup ngini di pandalakan (bamula) ka abjad Arab wan dipakai gasan manulis ucapan Malayu. Gara-gara kaya itu, kada kawa ba indah lawan masuknya hurup hanyar nang kadada di bahasa Arab (nangkaya ucapan /o/, /p/, atau /ŋ/).

Bukti paling panambaian tulisan Arab Malayu ngini ba andak di Malaysia rahatan adanya Prasasti Terengganu tanggalan (kalender) 702 Hijriah (bulan Arab) atawa abad ka-14 Masehi (tanggalan ngini sadikit mangalihakan, sabab kada di tulis tanggalnya (angka nya)).. Di sini kawa tabaca tujuh ratus dua: 702H. Tapi am kata dua ngini kawa di umpati lawan kata lain: (20 sampai 29) atau -828 → "8". Kata ini bisa jua di umpati lawan kata "9". Sabab nangini tangguhan tanggalan/kikiraan nangini jadi rahat: (702, 720 - 729, atawa 780 - 789 H). Tapi pang prasasti nanguni juga manyambat tahun nangini "Tahun Kapiting" jadinya tatinggal dua aja tangguhannya lagi, yaitu: tahun 1326 M atawa 1386 M.

Hurup Arab Gundul adalah salah satu dari abjad pertama yang digunakan untuk menulis bahasa Melayu, dan digunakan sejak zaman Kerajaan Pasai, sampai zaman Kesultanan Malaka, Kesultanan Johor, dan juga Kesultanan Aceh serta Kesultanan Patani pada abad ke-17. Bukti dari penggunaan ini ditemukan di Batu Bersurat Terengganu, bertarikh 1303 Masehi (atau 702H pada Kalender Islam). Penggunaan alfabet Romawi pertama kali ditemukan pada akhir abad ke-19. Abjad Arab merupakan tulisan resmi dari Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu pada zaman kolonialisme Britania.

Zaman dahulu, abjad Arab memainkan peranan penting dalam masyarakat. Abjad ini digunakan sebagai media perantara dalam semua urusan tata usaha, adat istiadat, dan perdagangan. Sebagai contoh, huruf ini digunakan juga dalam perjanjian-perjanjian penting antara pihak raja Melayu dengan pihak Portugis, Belanda, atau Inggris. Selain itu, pernyataan kemerdekaan 1957 bagi negara Malaysia sebagian juga tertulis dalam aksara Arab.

Sekarang abjad ini digunakan untuk urusan kerohanian dan tata usaha budaya Melayu di Terengganu, Kelantan, Kedah, Perlis, dan Johor. Orang-orang Melayu di Patani masih menggunakan abjad Arab sampai saat ini

Abjad[babak | babak asal-mulanya]

Macamnya Batajak Surangan Pamula'an Wayah Tagapit Pa'ampihan Ngarannya
ا     alif
ب ـﺒ ـﺐ ba
ت ـﺘ ـﺖ ta
ث ـﺜ ـﺚ tsa
ج ـﺠ ـﺞ jim
ح ـﺤ ـﺢ ḥa
چ ـﭽ ـﭻ ca
خ ـﺨ ـﺦ kha
د     ـﺪ dal
ذ     ـﺬ dzal
ر     ـﺮ ra
ز     ـﺰ zai
س ـﺴ ـﺲ sin
ش ـﺸ ـﺶ syin
ص ـﺼ ـﺺ ṣad
ض ﺿ ـﻀ ـﺾ ḍad
ط ﻃـ ـﻄـ ـﻂ ṭhad
ظ ﻇـ ـﻈـ ـﻆ ẓhad
ع ـﻌ ـﻊ 'ain
غ ـﻐ ـﻎ ghain
ڠ ڠ ڠـ ـڠـ ـڠ nga
ف ـﻔ ـﻒ fa
ڤ ـﭭ ـﭫ pa
ق ـﻘ ـﻖ qaf
ک ک کـ ـکـ ـک kaf
ݢ ݢ ݢـ ـݢـ ـݢ ga
ل ـﻠ ـﻞ lam
م ـﻤ ـﻢ mim
ن ـﻨ ـﻦ nun
ڽ ڽ ڽـ ـڽـ ـڽ nya
و     ـﻮ wau
ۏ ۏ     ـۏ va
ھـ ـھـ ha
ي ـﻴ ya

Wadah nang di ulah habuk ngitu hurup ulahan (ba'asa) nang kada umum didapati ditulisin urang Arab abjad Arab nang baku (nang bujur-bujur Arab, balum ada bacaur lawan pandiran urang lain Arab).